Шинь Чэ, Өмнөд Солонгос

Би бага байхаасаа л эцэг эхийгээ Бурханыг дагах үлгэр дуурайл гэж үздэг байлаа. Тэд итгэлдээ үнэхээр гал цогтой, золиослол гаргахад бэлэн гэж санагддаг байсан. Төгс Хүчит Бурханыг хүлээн авсныхаа дараахан ээж минь бүтэн цагаар үүрэг гүйцэтгэхийн тулд үнэхээр сайхан ажлаасаа гарч, тодорхой ур чадвартай, мэдлэгтэй, төлөөс төлөхөд бэлэн байсан учраас чуулганд үргэлж чухал үүрэг гүйцэтгэдэг байлаа. Хожим нь нэг Иудас манай гэр бүлээс урвасан тул эцэг эх минь ХКН-ын баривчилгаанаас зайлсхийхийн тулд надтай хамт нуугдсан. Тэгсэн ч гэсэн тэр хоёр үүргээ гүйцэтгэсээр байлаа. Амьдралын хэв маяг нь энгийн байсны дээр ерөнхий зан авир нь үнэн сүсэгтэй, сүнслэг харагддаг учраас чуулганы гишүүд эцэг эхийг маань сайн хүн чанартай, үнэнийг эрэлхийлдэг, жинхэнэ итгэгчид гэхийг би үргэлж сонсдог байв. Би Намын дарангуйллаас болоод 10 настайдаа эцэг эхээсээ салах ёстой болж, цаашид уулзаж чадахаа больсон ч тэдний талаарх энэ сайхан сэтгэгдлээ үргэлж хадгалж, үнэхээр тэднийг дээдэлж, тэд Бурханд асар их итгэдэг, тэр бүх золиослолыг гаргаж, чухал үүрэг гүйцэтгэдэг юм чинь үнэнийг эрэлхийлдэг, хүн чанар сайтай байж таарна, Бурхан тэднийг сайшааж таарна, тэр ч байтугай, тэд аврагдаж чадах хүмүүс гэж санагддаг байсан. Тийм эцэг эхтэйдээ би үргэлж бахардаг байлаа.

Хожим нь, Намын хавчлагаас болоод эцэст нь бид бүгдээрээ гадагшаа дүрвэсэн. Дараа нь би тэдэнтэй холбоо бариад гадаадад үүргээ гүйцэтгэсээр байгааг харсан. Ялангуяа, ээж минь зааварлагчийн хувиар нэлээд хэдэн үүрэгтэй байгааг олж мэдээд ээжийгээ бүр ч их хүндэлсэн. Эцэг эх минь энэ олон жил итгэгч байж, маш ихийг золиосолсны дээр чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Тэд үнэнийг эрж хайдаг, биеийн хэмжээтэй байж таарна, тиймээс ирээдүйд ямар нэг бэрхшээл тулгарвал тэднээс тусламж хүсэж болно гэж би боддог, энэ нь гайхалтай байсан. Тэгээд бид сүүлийн үеийн байдлынхаа талаар заримдаа ярилцдаг байлаа. Нэг удаа манай аав, өөрийнх нь нүдээр бол ямар ч техникийн ур чадвар шаардахгүй үүрэг гүйцэтгэж, сэдэлтэйгээ тэмцэлдээд, өөр үүргээр солихыг үргэлж хүсэж байна гэлээ. Тэр үед миний туршлага ч бас яг адилхан байсан учраас бид хоёр нэг нэгтэйгээ нөхөрлөж, Бурханы үгээс хуваалцсан юм. Багахан хугацаанд Бурханы үгийг идэж ууж, үнэнийг эрж хайснаар би үүргээ гоочилж байснаа олж харсан. Өөрийг минь сайн сайхан харагдуулах үүрэг хүсэж, тийм биш бол хайнга хандаж байж. Энэ нь үнэхээр аминч, бас жинхэнэ итгэлийг харуулаагүй. Би өөрийгөө жигших болж, тийм байдлаас гарч дөнгөсөн ч аав маань гацчихаад, үүргээ гүйцэтгэх урам зоригтой болж ер чадаагүй. Би будилж орхисон, аав арав гаруй жил итгэгч байсан болохоор жаахан ч гэсэн биеийн хэмжээтэй байх ёстой. Үүргээ шилж сонгох асуудлыг яагаад шийдвэрлэж чадаагүй юм бол? Бас, намайг асуудлынхаа талаар эцэг эхтэйгээ ярих үед тэд Бурханы зарим үгийг надад илгээж, аливаа зүйлийн талаарх үзэл бодлоо хуваалцдаг ч тэдний хэлсэн зүйл надад үнэндээ тус болохгүй байгааг би ухаарсан юм. Тэд миний төсөөлж байсан шиг үнэнийг үнэхээр ойлгодог биш гэдгийг би бүдэг бадаг мэдэрч эхэлсэн.

Сүүлд нь ах эгч нар гэрчлэлийн нийтлэл бичих талаар нөхөрлөсөн. Удаан хугацаанд итгэсэн учраас манай эцэг эх, ялангуяа ээж маш их туршлагатай байх гэж би бодсон. Ээж антихристэд дарлуулж, чуулганаас шударга бусаар хөөгдсөн ч сайн мэдээг түгээсээр байсан. Чуулганд буцаж орсныхоо дараа ямар ч үүрэгтэй байсан бүхнээ зориулж, үүрэг нь хэд хэдэн удаа өөрчлөгдсөн юм чинь баялаг туршлагатай байж таарна. Ээж Бурханыг гэрчлэхийн тулд тэрийгээ бичих ёстой гэж бодогдсон. Би ээжийг нийтлэл бич гэж үе үе шавдуулж эхэлсэн ч ээж зайлсхийсээр, бичмээр байгаа ч үүргээ биелүүлээд хэтэрхий завгүй, тайван суух цаг олдохгүй байна гэдэг байлаа. Ээж үүргээ гүйцэтгээд үнэхээр завгүй байгаа ч тэр бол шалтгаан биш, хуваалцах гэрчлэл үнэхээр байгаа бол бичихэд нэг их цаг орохгүй. Олон жилийн итгэлээсээ Бурханыг гэрчилж бичих нь маш утга учиртай шүү дээ гэж би бодоод, ээжийг шахсаар байсан боловч ээж ерөөсөө юу ч бичээгүй. Нэг удаа ээж надад бичихээр оролдох үедээ бодлоо цэгцэлж чадахгүй, хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй байгаа учраас надтай ярилцмаар байна гэлээ. Би маш их баярлаж, ээжийнхээ тэр олон жилийн туршлагыг сонсохыг үнэхээр хүсэж байсан ч ээж юу тохиолдсон тухай, өөрийнхөө харуулсан завхралын тухай ярих үедээ ямар ч бодит ойлголтгүй, харин олон сөрөг зүйл хэлж, өөрийгөө хязгаарлаж байгааг хараад би үнэхээр гайхсан юм. Ээж ямар ч сонголтгүйгээр зүгээр л дуулгавартай байсан мэт, урьдын туршлагаа ярих нь үнэхээр хэцүү байх шиг санагдсан. Үүнээс олж авсан ямар нэг зүйлийнхээ талаар ярихыг нь би сонсоогүй. Ярилцсаныхаа дараа үнэхээр урам хугарч, хэрвээ ээж үнэхээр ямар нэг юм олж авсан бол тухайн үедээ хэчнээн зовлонтой байсан ч Бурханы үгийг уншиж, үнэнийг эрж хайж, Бурханы хүслийг олж мэдсэнээр өөрийгөө болон Бурханыг бодитоор ойлгож, эцэст нь үнэхээр баярлах байсан гэж бодсон. Гэвч ээжийн, өмнөх туршлагаа ярьж байгаа байдал үнэхээр зовлонтой сонсогдож, өөрийнхөө талаарх ойлголт нь сэтгэл хөдлөлтэй, бодит бус байсан. Бодит туршлагагүй байсан гэсэн үг үү? Би гэнэт ойлгосон, ээж Бурханыг гэрчилсэн гэрчлэл бичих дургүй байсанд гайхах юмгүй. Завгүй байна гэдэг нь зүгээр л халхавч, ээж үнэнийг олж аваагүй, ямар нэг бодитой ашиг тус хүртээгүй болохоор гэрчлэл бичиж чадаагүй. Манай аав нэг юм бичих гэж оролдохыг хүссэн ч нийтлэл нь дэмий юмаар дүүрэн, өөрийгөө таньж мэдсэн, олж авсан зүйл гээд байх юмгүй, олон жилийн итгэлтэй нь тохирохгүй байсан. Би Бурханы ийм үгийг санасан: “Аврагдаж чадах эсэх чинь хэр ахмад вэ гэдгээс чинь, эсвэл хэдэн жил ажиллаж байгаагаас чинь хамаардаггүй, тэр ч бүү хэл хэр их мэргэшсэнээс чинь хамаардаггүй. Харин ч, чиний эрэл хайгуул үр дүнд хүрсэн эсэхээс хамаардаг. Аврагддаг хүмүүс бол өтгөн саглагар навчтай, арвин их цэцэгтэй боловч жимсэлдэггүй мод биш, харин жимсэлдэг ‘мод’ юм гэдгийг чи мэдэх учиртай. Чи олон жилийг гудамжинд тэнэж өнгөрүүлсэн байлаа ч тэр ямар хамаатай юм бэ? Чиний гэрчлэл хаана байна?” (Үг. I Боть: Бурханы илрэлт ба ажил. Хэрэгжүүлэлт 7). Энэ нь намайг сэрээх дуудлага болсон. Тийм ээ. Хүний зэрэг зиндаа, хэр их ажил хийсэн, хэр туршлагатай нь хамаагүй, туулсан зүйлээсээ ямар ч бодитой ашиг тус хүртээгүй, үнэнийг олж авч, гэрчлэл хийгээгүй бол амьгүй гэсэн үг. Тийм хүн хэзээ ч аврагдаж чадахгүй. Үүнийг ойлгох үед төрсөн мэдрэмжээ би үгээр дүрсэлж чадахгүй нь. Үнэнийг ойлгодог, биеийн хэмжээтэй аав ээжийн минь дүр төрх анх удаа нуран унасан. Энэ олон жил итгэж, ийм олон золиослол гаргаад яагаад үнэнийг олж аваагүйг нь би ойлгохгүй байлаа. Тэгээд тэвчиж чадалгүй, нууцаар уйлсан юм. Дараа нь тэр хоёрыг тэгтлээ их бишрээгүй ч ямар ч байсан, энэ олон жил маш ихийг зориулсан болохоор ядаж л дажгүй хүн чанартай, жинхэнэ итгэгчид мөн, хэрвээ үүргээ сайн гүйцэтгэж, үнэнийг эрэлхийлж эхэлбэл аврагдаж чадна гэж бодсоор байсан. Гэвч тэдний талаарх үзэл бодлыг минь өөрчилсөн зүйл тохиолдсон юм.

Нэг өдөр, аав маань үргэлж хайхрамжгүй, залхуу байж, сайн ажиллахгүй байснаасаа болоод үүргээсээ халагдсаныг би олж мэдсэн. Төд удалгүй, ээж минь ч бас хүн чанар муутай, чуулганы ашиг сонирхлыг хамгаалаагүй, хэт биеэ тоож, үүргээ тасалдуулсны улмаас халагдсаныг олж мэдсэн юм. Би цочирдоод, бараг итгэж чадаагүй. Яагаад ийм юм болдог билээ? Үүргээ гүйцэтгэж чадахгүй гэдэг нь үндсэндээ таягдуулж байгаа хэрэг биш үү? Тэд хүн чанар муутай гэж үү? Урьд нь аав ээжийг минь таньдаг хүн бүр хүн чанар сайтай гэдэг байсан, тийм биш бол тэд яаж ийм ихийг зориулж чадах юм бэ? Би үнэхээр үймэрч, элдэв янзын юманд санаа зовсоор, тэд ямархуу байгаа бол, шаналж байгаа болов уу гэж гайхширч, цаг үргэлж сэтгэл улам харанхуйлж, бүр их гутарч, энэ нь үнэний зарчимд үндэслэсэн байж таарна, ингэх нь зөв гэдгийг мэдэж байсан ч хүлээж авахдаа зөрчилдөж байлаа. Эцэг эх минь маш ихийг туулж, Коммунист Намаас үргэлж зугтаж, энэ бүх хугацааанд бид маш олон жилийг тусдаа өнгөрүүлж, Бурханыг ажлаа дуусгасны дараа хаанчлалд уулзана гэж би үнэхээр их найдаж байсан. Гэтэл, маш их эрээн барааныг туулж, ийм их ажил хийчхээд тэд яаж ийм амархан халагддаг байна аа? Энэ талаар бодох тусам улам сэтгэл гонсойж, өөрийн эрхгүй уйлсан юм. Хэд хоногийн турш би байнга санаа алдаж, үүргээ гүйцэтгэх ямар ч эрч хүчгүй болж, энэ талаар бодох болгондоо маш их гонсойж, хамаг бие сулбайгаад, эрэл хайгуулын сэдлээ бүгдийг нь гэнэт алдчихсан. Би тааруухан байгаагаа мэдэж, “Ээж, аав хоёр халагдсан нь сайн шалтгаантай. Бурхан зөвт” гэж өөртөө хэлсээр байсан ч зүрх сэтгэлдээ хүлээн авч ер чадахгүй, Бурханд учирлахаар оролдож байсан юм. Зарим ах эгч чуулганд ямар нэг бодитой хувь нэмэр оруулаагүй, эсвэл ямар нэг ач холбогдолтой үүрэг гүйцэтгээгүй ч үүрэгтээ байсаар байхад яагаад манай ээж, аав хоёр үүрэгтээ үлдэж болоогүй юм бэ? Тэд ямар ч асуудалтай байсан, энэ олон жил ямар ч хувь нэмэр оруулаагүй байсан ч махран зүтгэсэн юм чинь бүх зовлон, хийсэн ажлыг нь бодоод дахиад нэг боломж өгч болохгүй гэж үү? Би сайнгүй байдалтай байгаагаа, хөшүүн, үнэнийг эрж хайх урам зориггүй байгаагаа мэдэж байлаа. Тэгээд Бурханы өмнө очоод залбирч, “Бурхан минь, надад үнэхээр хэцүү байна. Намайг залж чиглүүлж, Таны хүслийг мэдэхэд туслаач” гэсэн.

Сүүлд нь би өөрийнхөө байдлыг яаж шийдвэрлэхийг нэг эгчээс асууж, тэр эгчид бүхнийг тайлбарлангуутаа өөрийн эрхгүй уйлчихсан. Эгч надад: “Танай эцэг эхийг үүргээс нь чөлөөлсөн ч хөөгөөгүй. Та яагаад ингэж их хямарч байгаа юм бэ? Үүнд Бурханы хайр байгааг та харах ёстой. Энэ бол Бурхан тэдэнд гэмших боломж өгч байгаа хэрэг” гэсэн. Эгч ингэж хэлэхдээ үнэхээр нүдийг минь нээсэн. Энэ үнэн байсан. Үүргээс чөлөөлнө гэдэг нь хүнийг таягдан хаясан гэсэн үг гэж Бурхан хэзээ ч хэлээгүй. Зарим ах эгч халагдсаныхаа дараа л өөрийгөө эргэцүүлж, харамсаж эхэлдэг, дараа нь үнэхээр өөрчлөгдөж, гэмшдэг. Дараа нь тэд үүргээ дахиад биелүүлдэг. Ямартай ч, үүрэг авна гэдэг нь бүрэн аврагдаж чадна гэсэн үг биш. Хэрвээ үнэнийг эрэлхийлэхгүй бол бас л Бурханаар илчлэгдэж, таягдан хаягдана. Үнэндээ, халагдах нь Бурхан манай эцэг эхэд гэмших боломж өгч байгаа хэрэг боловч би үүнийг таягдан хаягдахтай адил гэж бодсон. Энэ нь үнэнтэй нийцэхгүй. Ингэж бодоод надад арай дээр санагдсан ч хожим нь энэ тухай бодох бүрдээ би сэтгэл гонсойсоор, чуулган тэдэнд дэндүү хатуу хандсан гэж санагддаг байлаа.

Хожим нь би Бурханы үгээс хоёр хэсгийг уншсан юм: “Бодит амьдралын асуудлуудтай тулгарах үедээ чи Бурханы эрх мэдэл болон дээд эрхийг хэрхэн мэдэж, ойлговол зохилтой вэ? Чи эдгээр асуудалтай тулгараад, хэрхэн ойлгож, шийдвэрлэж, туулахыг мэдэхгүй байх үедээ Бурханы дээд эрх болон зохицуулалтад захирагдах санаа зорилго, хүсэл, бодит байдлаа харуулахын тулд ямар хандлага баримталбал зохих вэ? Эхлээд чи хүлээж сурах ёстой; дараа нь чи эрж хайж сурах ёстой; тэгээд чи захирагдаж сурах ёстой. ‘Хүлээх’ гэдэг нь Бурханы цагийг хүлээж, чамд зориулан Түүний зохицуулсан хүмүүс, үйл явдал, юмсыг хүлээж, Түүний хүсэл аажмаар чамд илчлэгдэхийг хүлээнэ гэсэн үг юм” (Үг. II Боть: Бурханыг мэдэх тухай. Цор ганц Бурхан Өөрөө III). “Тодорхой нэг асуудлын талаар ойлголтгүй байх тусмаа чи төдий чинээ Бурханаас эмээж, Бурханд сүсэглэдэг зүрх сэтгэлтэй байж, Бурханы хүсэл болон үнэнийг эрж хайхаар Бурханы өмнө байнга ирэх ёстой. Аливааг ойлгохгүй байх үед чамд Бурханы гэгээрэл, удирдамж хэрэгтэй. Ойлгохгүй зүйлстэй тулгарах үед чинь Бурхан чам дээр илүү их ажиллах хэрэгтэй, энэ бол Бурханы сайн санаа зорилго. Бурханы өмнө очих тусам зүрх сэтгэл чинь Бурханд улам ойртдог. Зүрх сэтгэл чинь Бурханд ойр байх тусам зүрх сэтгэлд чинь Бурхан улам их оршин суудаг гэдэг үнэн биш гэж үү? Бурхан хүмүүсийн зүрх сэтгэлд байх тусам хүмүүсийн байдал, эрэл хайгуул, нөхцөл байдал сайжрах уу, муудах уу? Гарцаагүй сайжирна” (“Эцсийн өдрүүдийн Христийн яриа” ном). Бурханы үгийг уншаад би бага зэрэг тайвширсан. Бурхан хэлэхдээ, чи ямар нэг зүйлийг ойлгохгүй байх тусмаа Бурханыг хүндлэн үнэнийг илүү их эрж хайх ёстой, ингэвэл байдал чинь сайжирсаар байна гэсэн. Эцэг эх маань халагдсаны тухайд бол, чуулган тэгж шийдвэрлэсэн нь зохистой, үүнд гомдоллох ёсгүй гэдгээ би мэдэж байсан. Үүнийг бодохгүй байхаар хичээж байсан ч Бурханыг буруу ойлгож, Бурханаас холдсоноо үнэндээ шийдвэрлэлгүй, энэ тухай бодох бүрд нэг тийм шархалсан мэдрэмж төрсөөр байсан. Дараа нь, ямар нэг зүйлийн талаар будилах үедээ бид үнэнийг эрж хайх хэрэгтэй, дүрэм журмыг дагаж, өөрсдийгөө хязгаарлаж, манарч өнгөрүүлж болохгүй—асуудлыг тэгж шийдвэрлэдэггүй гэдгийг би ойлгосон. Би үнэндээ аав ээжийгээ сайн мэддэггүй байсан, зүгээр л тэд маш ихийг зориулсан мэт харагддаг, бусад хүмүүс тэдний талаар сайн юм хэлдгийг л мэддэг байсан ч тэр нь үнэхээр өрөөсгөл, явцуу байж. Би өөрийнхөө мэдрэмжийг л дагах биш, тэдэнтэй харилцаж байсан ах эгч нар тэдний талаар юу гэж хэлэхийг мэдэхийг хүсэж, аав ээжийнхээ үүргээ биелүүлж байхдаа гаргасан зан авирыг шинжилж эхэлсэн юм. Тэдний талаарх бусдын үнэлгээг уншаад, аав минь үргэлж хайнга байж, хэцүү юм болгоноос бултаж, төлөөс төлөх учиртай зүйлд ихийг зориулахыг хүсдэггүй, ур чадвартай ч үүрэгтээ төдийлөн үр дүнд хүрэлгүйгээр идэвхгүй байдаг байжээ. Үүрэг нь хэд хэдэн удаа өөрчлөгдсөн ч алийг нь ч сайн хийгээгүй, сайн мэдээний үүрэгтээ ч хайнга байж, хэцүү ажлаас зайлсхийж, зааварлагчийн хараа хяналтгүйгээр юм хийдэггүй байж. Ах эгч нар үүрэгт нь байгаа асуудлыг зааж үзүүлэхэд өөрийгөө эргэцүүлэлгүй, харин шалтаг тоочиж, өөрийгөө хөгшрөөд, эрүүл мэндийн асуудалтай болсон, үүрэг нь хүч чадалд нь тохирохгүй байгаа болохоор асуудал байх нь байдаг л зүйл, бусад хүмүүс дэндүү ихийг шаардаж байна гэж хэлдэг, үүрэгтээ хэзээ ч сайн үр дүнд хүрээгүй болохоор халагдсан байлаа. Манай ээж үнэхээр эрч хүчтэй, төлөөс төлж чаддаг мэт санагдаж байсан ч тэр нь өнгөцхөн байсан, ээж зүгээр л аргацааж байж. Ээж бодитой ажил хийгээгүйгээс чуулганы ажлын явцыг удаашруулж, тахил зохицуулахдаа хүндэтгэлгүй хандсанаас маш их шаардлагагүй хаягдал үүсгэж, Бурханы гэрийн тахилд хохирол учруулсан. Ээж их ажил хийсэн ч маш олон асуудал, осол эндэл гаргаж, Бурханы гэрт асар их хохирол учруулж, тэр замбараагүй явдлын заримыг одоо ч цэгцэлсээр л байгаа. Бас ээж үргэлж өөрийгөө хаацайлж, Бурханы гэрийн ашиг сонирхлын оронд өөрийнхөө ашиг сонирхлыг хамгаалж, заримдаа, яаралтай зарим асуудлыг өөрөө очоод шийдвэрлэх нь дээр байхад хэн нэгнийг гомдоохоос айсандаа өөр хүнийг явуулахаар зүтгэж, тэгснээрээ Бурханы гэрийн ажлыг саатуулжээ. Ах эгч нар ч бас ээжийг үнэхээр биеэ тоосон, гөжүүд, туршлагадаа тулгуурлан, бусадтай хэлэлцэлгүйгээр хүссэн бүхнээ хийж, бусдын зөвлөгөөг эсэргүүцэж, өөрийнхөө ажлыг өмчирхдөг, ажилд нь ил тод байдал байхгүй, ах эгч нар зарим зүйлийн нарийн ширийнийг мэддэггүй байсан гэлээ. Хэн нэгэн хүн өөрийнх нь дургүй юмыг хийх мөчид ээж багтартлаа уурлаж, хүмүүсийг ууртайгаар загнадаг байжээ. Бусад нь ээжийн дарамтад ороод, нэг ахын хувьд байдал бүр дордсон учраас тэр ах ээжид, “Эгч ээ, би хэв чанараар дутмаг. Надтай хамт ажиллах нь танд их ачаа болж байгаа байх, намайг уучлаарай” гэжээ. Зарим нь, үүргээ биелүүлэхийн төлөө байгаагүй бол тийм хүнтэй харилцахыг хэзээ ч хүсэхгүй гэж хэлсэн. Ээжийн асуудал тийм ноцтой байсан ч бусад нь хэлж өгөхөд ээж огт хүлээн аваагүй. Өөрийнх нь ажлыг хянаж байсан эгчийг алагчилж, эсэргүүцэж, үргэлж л, бусад хүмүүстэй эвтэй байхад хэцүү, шударга бус гэж боддог байж.

Нэлээд цочирдоод, эцэг эх минь тийм байсан гэдэгт итгэхийг ер хүсээгүй. Дараа нь Бурханы үгээс хоёр хэсгийг уншсан. “Хүний хүн чанарын бүрэлдэхүүн хэсэг нь мөс чанар болон эрүүл ухаан байх ёстой. Энэ бол хоёулаа хамгийн үндсэн, хамгийн чухал юм. Мөс чанараар дулимаг, хэвийн хүн чанарын эрүүл ухаангүй хүн нь ямар хүн бэ? Ерөнхийд нь хэлбэл, хүн чанаргүй, туйлын хүн чанар муутай хүн юм. Илүү нарийвчлан авч үзвэл, энэ хүн хүн чанараа алдсаны ямар илэрхийллийг харуулдаг вэ? Ийм хүмүүс ямар онцлог шинжтэй байдаг, ямар онцгой илрэлийг харуулдгийг задлан шинжилцгээе. (Тэд аминч, өөдгүй байдаг.) Аминч, өөдгүй хүмүүсийн үйлдэл хааш яаш байдаг бөгөөд өөрт нь хамаагүй юм бүхэнд хүйтэн хөндий ханддаг. Тэд Бурханы гэрийн ашиг сонирхлыг анхаардаггүй, мөн Бурханы хүслийг ч хайхардаггүй. Тэгээд Бурханы төлөө гэрчлэл хийх, эсвэл үүргээ биелүүлэх ачаа үүрдэггүй бөгөөд хариуцлагын мэдрэмж огт байдаггүй” (Эцсийн өдрүүдийн Христийн яриа номын “Бурханд чин сэтгэлээ өг, тэгвэл чи үнэнийг олж авч чадна”). “Хүн сайн хүн чанар, чин сэтгэл, мөс чанар, эрүүл ухаантай бол эдгээр нь харж, барьж болохгүй хоосон юм уу тодорхойгүй зүйлс биш, харин ч өдөр тутмын амьдрал дээр хаана ч илрүүлж болохоор зүйлс юм; тэдгээр нь бүгд бодит байдлын зүйлс. Нэг хүн агуу, төгс байлаа гэж бодъё: Энэ чиний харж чадах зүйл мөн үү? Төгс эсвэл агуу байна гэдэг юу болохыг чи харж, хүрч, бүр төсөөлж ч чадахгүй. Гэхдээ хэн нэгнийг аминч гэж хэлбэл чи тэр хүний үйлдлийг харж чадах уу—тэр тодорхойлолтод нийцэж байна уу? Хэн нэгнийг чин сэтгэлтэй үнэнч шударга гэлцдэг бол тэр зан авирыг нь чи харж чадах уу? Хэн нэгнийг ов мэхтэй, шударга бус, хүний үнэргүй гэлцдэг бол чи тэдгээрийг нь харж чадах уу? Хэдий нүдээ анивч хүний хүн чанар нь муу сайн аль нь болохыг хэлж байгаа зүйл, ямар үйлдэл гаргаж байгаагаас нь чи мэдэрч чадна. Тиймээс ‘сайн эсвэл муу хүн чанар’ гэдэг бол хоосон үг биш. Жишээ нь, аминч, олиггүй, шударга бус байдал, ов мэх, биеэ тоосон, өөрийгөө зөвтгөдөг байдал нь бүгд амьдрал дээр хүнтэй харилцах үедээ чиний ухаарч чадах зүйлс; эдгээр нь хүн чанарын сөрөг шинж юм. Тиймээс үнэнч шударга зан, үнэнийг хайрлах хайр зэрэг хүмүүст байх ёстой эерэг шинжүүдийг өдөр тутмын амьдрал дээр олж харах боломжтой юу? Ариун Сүнсний гэгээрлийг олж авч, Бурханы удирдамжийг хүлээн авч, бүх зүйл дээр үнэний зарчмын дагуу үйлдэхийн тулд хүний эзэмших ёстой нөхцөлүүд нь юу вэ? Үнэнч зүрх сэтгэлтэй, үнэнийг хайрладаг, бүх зүйл дээр үнэнийг эрж хайдаг, үнэнийг ойлгомогцоо хэрэгжүүлж чаддаг байх ёстой. Эдгээр нөхцөлтэй байна гэдэг нь Ариун Сүнсний гэгээрэлтэй, Бурханы үгийг ойлгож чаддаг, үнэнийг амархан хэрэгжүүлж чаддаг байна гэсэн үг. Хэрвээ хүн үнэнч биш, зүрх сэтгэлдээ үнэнийг хайрладаггүй бол Ариун Сүнсний ажлыг олж авахад бэрх байх бөгөөд түүнтэй үнэнийг нөхөрлөлөө ч гэсэн ямар ч нэмэргүй. Үнэнч хүн гэдгийг нь хэрхэн таньж болох вэ? Худал хэлж, зальддаг эсэхийг нь харахаас гадна үнэнийг хүлээн авч, хэрэгжүүлж чаддаг эсэхийг нь харах нь хамгийн чухал. Тэр л хамгийн чухал нь. Бурханы гэр хүмүүсийг үргэлж таягдан хаяж ирсэн бөгөөд одоо хэдийнээ олон хүнийг таягдан хаяад байна. Тэд үнэнч биш, бүгд ов мэхтэй хүмүүс байсан. Тэд зөв шударга бус зүйлийг хайрладаг, үнэнийг огт хайрладаггүй байсан. Бурханд хэчнээн олон жил итгэсэн ч гэсэн тэд үнэнийг ойлгож, үнэний бодит байдалд орж чадаагүй. Ийм хүмүүс жинхэнээсээ өөрчлөгдөж бүр ч чаддаггүй. Тиймээс тэд таягдан хаягдах нь гарцаагүй байсан. Чи хүнтэй уулзаад эхлээд юуг нь хардаг вэ? Үг, үйлдэлдээ үнэнч эсэх, үнэнийг хайрладаг эсэх, үнэнийг хүлээн авч чадах эсэхийг нь хар. Эдгээр нь нэн чухал. Хүн үнэнч хүн мөн эсэх, үнэнийг хүлээн авч, хэрэгжүүлж чаддаг эсэхийг тодорхойлж чадаж байгаа цагт чи мөн чанарыг нь үндсэндээ харж чадна. Хэрэв хүний ам нь чихэнд чимэгтэй үгээр дүүрэн боловч ямар ч бодитой зүйл хийдэггүй бол—ямар нэг бодит зүйл хийх болоход тэр өөрийгөө л бодоод хэзээ ч бусдыг боддоггүй бол—энэ нь ямар төрлийн хүн чанар вэ? (Аминч, хүний үнэргүй байдал. Түүнд хүн чанар алга.) Хүн чанаргүй хүн үнэнийг олж авахад амархан уу? Түүнд хэцүү байдаг… Ийм хүний хэлдэг зүйлд анхаарал бүү хандуул; тэр юуг амьдран харуулдаг, юуг илчилдэг, үүргээ гүйцэтгэхдээ ямар хандлагатай байдаг, мөн дотоод байдал нь ямар байдаг, юунд дуртай болохыг нь харах ёстой. Хэрэв нэр алдар, хөрөнгө мөнгөнд дурлах сэтгэл Бурханд үнэнч сэтгэлээс нь давдаг бол, нэр алдар, хөрөнгө мөнгөнд дурлах сэтгэл нь Бурханы гэрийн ашиг сонирхлоос илүү байдаг бол, нэр алдар, хөрөнгө мөнгөнд дурлах сэтгэл нь Бурханыг гэх анхаарал халамжаас нь давдаг бол тэрээр хүн чанартай хүн мөн үү? Тэр бол хүн чанартай хүн биш. Түүний зан авирыг бусад хүн, Бурхан харж чадна. Тийм хүний хувьд үнэнийг олж авах маш хэцүү байдаг” (Эцсийн өдрүүдийн Христийн яриа номын “Бурханд чин сэтгэлээ өг, тэгвэл чи үнэнийг олж авч чадна”). Бурханы үгээс би, хүний хүн чанарыг үнэлэхийн тулд Бурханы даалгавар болон үнэнд хандах хандлагыг нь харах ёстойг ойлгосон. Сайн хүн чанартай хүмүүс үнэнийг хайрлаж, үүрэгтээ Бурханы хүслийг бодолцдог. Бурханы даалгаварт хариуцлагатай хандаж, итгэл дааж, чуулганы ашиг сонирхлыг хамгаалдаг. Хүн чанар муутай хүмүүс үнэхээр аминч, өөдгүй, өөрсдийнхөө л ашиг сонирхлыг бодож, үүргээ аргацааж, заль гаргаж, бодит ажил хийлгүйгээр дэмий ярьдаг. Тэр ч байтугай, Бурханы гэрийн ашиг сонирхлыг үл тоож, өөрсдийнхөө ашиг хонжооны төлөө үүнээс урваж магадгүй. Эцэг эхийнхээ зан авирыг Бурханы үгтэй харьцуулж хараад би тэд үнэндээ миний бодсон шиг сайн хүмүүс биш байсныг харсан. Яг л манай аав шиг—аав өнгөц золиос гаргасан ч үүрэгтээ ачаа үүрээгүй, харин ч хайнга байж, хэцүү ажлаас зайлсхийсэн. Төлөөс төлөх болоход махан биеэ анхаарсандаа өчнөөн олон шалтаг тоочоод, чуулганы хэрэгцээг бодолцож үзээгүй. Үүргээ биелүүлэхэд нь байнга хянаж, шавдуулах хэрэгтэй болж, үнэхээр идэвхгүй байсан. Ээжийн тухайд гэвэл, хэдийгээр байнга завгүй байж, үүргийнхээ төлөө зовж чаддаг, зарим нэг ажил хийсэн юм шиг санагддаг байсан ч үүргээс нь ямар ч бодитой үр дүн гараагүй, зүгээр л харуулахын тулд хийсэн. Ээж асар завгүй харагддаг байсан ч зүгээр л хурдан ашиг олохоор хайж, аливааг алдар нэр, байр суурийнхаа төлөө хийж байж. Тахил зэрэг чухал зүйлийг зохицуулах үедээ ч Бурханыг хүндлээгүй, энэ нь Бурханы гэрт асар их хохирол учруулсан. Ээж их ажил хийсэн боловч асуудал, алдаа эндэл, хор хохирол нь бүр их байсан. Чуулганы ашиг сонирхолтой холбоотой зүйлс дээр өөрөө тэр ажилд хамгийн тохиромжтой хүн гэдгийг мэдэж байсан ч өөр хүнээр хийлгэхээр зүтгэж, чухал асуудлууд дээр чуулганы ашиг сонирхлыг хамгаалаагүй, Бурхантай нэгэн сэтгэлтэй байгаагүй. Ээж их ажил хийж, том төлөөс төлөхийг би харсан ч ээжийн сэдлийг, үнэхээр ямар нэг үр дүнд хүрсэн эсэхийг нь, үнэхээр хувь нэмэр оруулсан эсэхийг нь, үнэндээ сайнаасаа илүү хохирол учруулсан уу гэдгийг нь хараагүй байлаа. Хэн нэгний хүн чанарыг үнэлэх нь гадна талын золиослол, хичээл чармайлт биш, харин ч сэдэл нь зөв эсэх, Бурханы гэрийг үнэхээр боддог эсэх, нэр алдар, байр суурийнхаа төлөө аливааг хийж байгаа эсэхээс шалтгаална гэдгийг би ухаарсан. Хүн чанар сайтай хүмүүс үнэнийг ойлгохгүй байж болох ч зүрх сэтгэл нь зөв газраа байж, мөс чанараа дагадаг. Тэд Бурханы гэртэй нэгдэж, ашиг сонирхлыг нь бодолцдог, тиймээс үнэхээр үр дүнд хүрч чадна. Гэхдээ хүн чанар муутай хүмүүс хэчнээн зовж, хөдөлмөрлөлөө ч, хэчнээн сайн ярьдаг байлаа ч хийж байгаа бүхэндээ хааш яаш хандаж, Бурханы гэрийг үнэхээр бодолгүйгээр, өөрсдийнхөө л ашиг хонжоог бодож, төлөвлөж байдаг. Тийм учраас тэдний ажилд олон алдаа эндэл гарч, үнэндээ ямар ч үр дүнд хүрдэггүй. Эсвэл тэд авьяас билиг, туршлагынхаа ачаар зарим нэг зүйлийг хийж чадах ч хүн чанар, ёс жудаг муутай учраас урт хугацаандаа хор хохирол нь ашиг тусаасаа давдаг. Тэд найдваргүй, бодит ажил хийдэггүй. Хэзээ Бурханы гэрт хохирол учруулахыг чи хэлж мэдэхгүй. Үүнийг ухаараад би, эцэг эх маань сайн хүн чанаргүй гэдэгт бүрэн үнэмшсэн.

Үнэхээр тав тухтай амьдралаа оролцуулаад тэд маш ихийг орхиж, хорь орчим жил эрээн, барааныг туулан үүргээ биелүүлсэн учраас үнэнийг эрэлхийлээгүй ч гэсэн ядаж л жинхэнэ итгэгчид, сайн хүмүүс гэж би үргэлж бодож явсан. Гэхдээ, бэрхшээл туулж байгаагаа харуулдаг маш олон хүн байдаг ч үүнийх нь сэдэл, мөн чанар өөр өөр байж болно. Тэд юунаас болоод ингэж шаргуу ажилласныг, үнэхээр ямар нэг юманд хүрсэн эсэхийг нь би хараагүй. Зүгээр л гадна талын хичээл чармайлтыг нь хараад, сайн хүн чанартай жинхэнэ итгэгчид гэж бодсон. Миний үзэл бодол үнэхээр өнгөц, мунхаг байжээ. Энэ олон жил итгэхдээ бид Коммунист Намын дарангуйлал, гэр бүлээсээ салахын шаналлыг амссан ч Бурханы нигүүлслийг маш их эдэлсэн. Бурхан бидэнд маш олон үнэнийг өгөөд зогсохгүй, амьдралд маань хэрэгтэй элбэг дэлбэг хангалтыг өгдөг. Мөс чанартай, эрүүл ухаантай хүн үүргээ биелүүлж, Бурханы хайрыг хариулахын тулд чадах бүхнээ хийх ёстой. Гэтэл, энэ олон жил итгэж, маш их сургаал судалчхаад манай эцэг эхэд үүрэгтээ хандах хамгийн наад захын хариуцлага байгаагүй. Тэд чуулганы ашиг сонирхлыг ч хамгаалж чадаагүй. Хийсэн үйлдэлд нь үндэслээд үүргээс нь чөлөөлсөн нь Бурханы зөвт байдал байж. Тэр нь чуулганы ажилд тустай төдийгүй, тэр хоёрт ч тустай байсан. Тийм маягаар бүтэлгүйтэж, бүдрэх нь өөрсдийгөө эргэцүүлж, Бурхан руу хандаж, үүрэгтээ хандах хандлагаа өөрчлөхөд нь тус болбол энэ нь тэдний хувьд аврал, итгэлийн замынх нь эргэлтийн цэг болно. Тэд өөрсдийгөө эргэцүүлж, гэмшиж, өөрчлөгдөлгүйгээр тийм маягаар авирласаар байвал үнэхээр илчлэгдэж, таягдан хаягдах боломжтой. Надад Бурханы хэлсэн энэ үг бодогдсон: “Хувь хүний зовох ёстой хэмжээ, өөрсдийн замаар алхах ёстой зайг Бурхан тогтоодог бөгөөд үнэндээ хэн ч өрөөл бусдад тусалж чадахгүй” (Үг. I Боть: Бурханы илрэлт ба ажил. Зам… 6). Миний хийж чадах зүйл бол харсан асуудлаа хэлж өгч, тэдэнд чадах чинээгээрээ туслах, харин тэд ямар зам сонгохын тухайд бол тэр нь миний санаа зовох ёстой зүйл биш. Үүнийг ухаараад зүрх сэтгэл минь цэлмэж, тэдний төлөө бухимдаж, уйлахаа болиод, үүнд зохих ёсоор хандаж чаддаг болсон.

Дараа нь би энэ хоёр хэсгийг уншсан юм: “Би ямар хүмүүсийг хүсдэгийг чи мэдэх ёстой; ариун бус хүмүүс хаанчлалд орохыг зөвшөөрөхгүй, ариун бус хүмүүс ариун газрыг балиартуулахыг зөвшөөрөхгүй. Хэдийгээр чи их ажил хийж, олон жилийн турш ажилласан ч эцэст нь өрөвдмөөр бузар хэвээр байвал Миний хаанчлалд орохыг хүсэх чинь Тэнгэрийн хуулиар тэвчишгүй юм! Дэлхий ертөнц бүтээгдсэнээс эхлээд өнөөдрийг хүртэл Надад ая тал зассан хүмүүст Би Миний хаанчлалд амархан орох боломжийг хэзээ ч олгож байгаагүй. Энэ бол тэнгэрийн дүрэм бөгөөд хэн ч үүнийг зөрчиж болохгүй!” (Үг. I Боть: Бурханы илрэлт ба ажил. Амжилт эсвэл бүтэлгүйтэл нь хүний алхдаг замаас хамаардаг). “Би хүний нас, зэрэг зиндаанд үндэслэж бус, туулсан зовлон шаналлын хэмжээ, ялангуяа өрөвдүүлж буй түвшинд нь үндэслэж бус, харин үнэнийг эзэмшдэг эсэхийнх нь дагуу хүн бүрийн хүрэх газрыг тодорхойлдог. Үүнээс өөр сонголт гэж үгүй. Бурханы хүслийг дагадаггүй бүх хүн ч бас шийтгүүлнэ гэдгийг та нар ухаарах ёстой. Энэ бол хэн ч өөрчилж чадахгүй зүйл юм” (Үг. I Боть: Бурханы илрэлт ба ажил. Хүрэх газрынхаа төлөө хангалттай сайн үйл бэлд). Энэ хэсгүүд үнэхээр сэтгэлийг минь хөдөлгөсөн. Хүмүүс аврагдаж чадах эсэхийг шүүх Бурханы цорын ганц стандарт нь тэд үнэнийг эзэмшиж, зан чанараа өөрчилсөн эсэх юм. Бурхан энэ бүх жилүүдэд ажиллаж, маш олон үнэнийг илэрхийлж, үнэнд орж, аврал хүртэх замын талаар маш тодорхой, дэлгэрэнгүй нөхөрлөсөн. Хүн үнэнийг хайрлаж, хүлээн авч байгаа цагт Бурханы авралыг хүртэх найдвар бий. Харин, хүн олон жил итгэснийхээ дараа ч ердөө өнгөц золиослол гаргаж, үнэнийг хэрэгжүүлдэггүй, зан чанараа өөрчилдөггүй бол үнэнийг хүлээн авдаг биш, харин үнэнийг үзэн яддаг хүн юм. Тийм хүний хувьд, хэчнээн ихийг золиосолж, хэчнээн олон жил ажиллаж, үүрэг нь хэчнээн чухал байсан нь хамаагүй, эцэст нь үнэнийг олж аваагүй, зан чанараа өөрчлөөгүй, харин Бурханы эсрэг тэрсэлж, эсэргүүцэж, чуулганы ажлыг үймүүлсээр байгаа бол аврагдаж чадахгүй. Маш их мууг үйлддэг хүмүүс Бурханд шийтгүүлнэ, энэ нь Бурханы зөвт байдлаар тодорхойлогддог. Үүнийг ойлгоод би эцэг эх маань яагаад иймдээ тулсныг илүү тодорхой харсан. Тэд гэр орон, ажил мэргэжлээ орхиж, шаргуу ажилласан ч үнэнийг хайрлаагүй. Үүргээ гүйцэтгэхдээ хааш яаш, дураараа авирлаад, Бурханы үгэнд үндэслэн өөрсдийгөө эргэцүүлээгүй. Ах эгч нар асуудлыг нь дурдах үед тэд шалтаг тоочиж, энэ нь бусдын буруу, тэд дэндүү ихийг шаардаж байна гэж үргэлж боддог байсан. Тэд үнэнийг үзэн ядаж, хүлээн авахгүй байгааг энэ нь надад харуулсан, тийм учраас, ийм олон жил итгэсний дараа ч тэдний зан чанар өөрчлөгдөөгүй. Харин ч итгэсэн хугацаа, ажлын тайлан нь нэмэгдэхийн хэрээр улам биеэ тоосон. Үнэнд хандах хандлагаас нь харахад тэдний бүх золиослол үнэн болон амийг олж авахын төлөө байгаагүй, харин ерөөл хүртэхийн төлөө л дурамжхан золиослол гаргасан. Яг л Паул шиг тэдний хийсэн бүхэн нь Бурхантай наймаацахын төлөө байж. Паул өөрийгөө Бурханы төлөө үнэхээр зарлагадсан жинхэнэ итгэгч байгаагүй. Хүн үнэнийг эрэлхийлдэг, хүн чанар сайтай, аврагдаж чадах эсэхийг үнэнд хандах хандлагаар нь хэмжих ёстой гэдгийг би тодорхой ойлгосон. Тэдний өнгөц хувь нэмэр, хэр их ажилласан, ямар үүрэг гүйцэтгэсэн нь бүгд чухал биш. Зарим ах эгч чуулганд их хувь нэмэр оруулаагүй, үүрэг нь ялихгүй харагдаж болох ч тууштай байж, бүх зүрх сэтгэлээ зориулдаг. Үүргээ биелүүлэхдээ үнэнийг эрж хайж, завхралаа эргэцүүлж, өөртөө харамсаж, үнэнийг хэрэгжүүлж, завхарсан зан чанартаа өөрчлөлт гаргахад анхаардаг хүн бол Бурханы гэрт бат зогсож чадах төрлийн хүн юм. Энэ тухай бодох тусам би Бурханы зөвт байдлыг улам их харсан. Хүмүүсийг үнэлэх Бурханы стандарт хэзээ ч өөрчлөгдөөгүй. Харин би л аврал бол азтай холбоотой зүйл гэж харж байсан байна лээ. Ямар нэг хувь нэмэр оруулаагүй ч том золиослол гаргаж, шаргуу ажилласан хүмүүсийг Бурхан хаяхгүй гэж би бодсон. Гэвч, эцэг эхийнхээ тохиолдлоос Бурханы зөвт байдлыг үнэхээр харсан. Бурхан хүний сэтгэл хөдлөл, үзэлд үндэслэн хүмүүсийг шүүдэггүй, харин хүн бүрийг үнэний стандартад үндэслэн харж, хэмждэг. Чуулганд чухал үүрэгтэй байсан хүмүүсийн хувьд ч ялгаагүй.

Дараа нь миний уншсан хоёр хэсэг намайг үнэхээр гэгээрүүлж, тайтгаруулсан. Төгс Хүчит Бурхан ингэж хэлсэн байдаг: “Нэг л өдөр чи зарим үнэнийг ойлгоод ээж чинь хамгийн сайн хүн, эцэг эх чинь хамгийн сайн хүмүүс гэж бодохоо болино. Тэд ч бас завхарсан хүн төрөлхтний нэг, завхарсан зан чанар нь ч бас адилхан гэдгийг ухаарна. Ялгаа нь чамтай бодит цусан холбоотойд л байгаа юм. Бурханд итгэдэггүй бол шүтлэггүй хүмүүстэй адилхан. Чи тэднийг гэр бүлийн гишүүний өнцгөөс, эсвэл цусан холбоотой гэдэг өнцгөөс харахаа больж, харин үнэний талаас харах болно. Чи ямар гол талуудыг нь харах ёстой вэ? Бурханд итгэх итгэлийн талаарх, дэлхий ертөнцийн талаарх үзэл бодол, аливаа зүйлийг зохицуулах талаарх үзэл бодол, хамгийн чухал нь Бурханд хандах хандлагыг нь харах ёстой. Чи энэ талуудыг нь нарийвчлан харвал сайн хүмүүс үү, муу хүмүүс үү гэдгийг нь тодорхой харж чадна. Нэг л өдөр тэд яг чамтай адилхан, завхарсан зан чанартай хүмүүс, тэр ч байтугай чиний төсөөлж байсан шиг чамайг жинхэнээсээ хайрладаг сайхан сэтгэлтэй хүмүүс биш, чамайг үнэн рүү, амьдралын зөв зам руу хөтөлж огт чадахгүй гэдгийг тодорхой харж чадвал, чиний төлөө тэдний хийсэн зүйл чамд нэг их тустай зүйл биш, амьдралын зөв замаар явахад чинь ямар ч ач холбогдолгүй гэдгийг тодорхой харж, мөн тэдний олон хэрэгжүүлэлт, санаа бодол үнэнтэй нийцдэггүй гэдгийг, тэд махан биед харьяалагддаг, энэ нь тэднийг жигшиж, зэвүүцэж, үзэн ядахад чинь хүргэдэг гэдгийг олж мэдвэл эдгээр хүчин зүйлийн улмаас зүрх сэтгэлдээ тэдэнд зүй ёсоор ханддаг болох бөгөөд тэднийг санаж, тэдэнд санаа зовж, тэднээс салж хагацаж чадахгүй байхаа болино. Тэд эцэг эх байх үүрэг даалгавраа биелүүлсэн, чи тэднийг хамгийн дотнын хүмүүсээ гэж үзэж, тахин шүтэхээ болино. Харин тэдэнд жирийн хүмүүс шиг хандах бөгөөд тэр цагт чи сэтгэл хөдлөлийн хүлээсээс мултарч, сэтгэл хөдлөл, гэр бүлийн хайр энхрийллээс үнэхээр ангижрах болно” (Эцсийн өдрүүдийн Христийн яриа номын “Завхарсан зан чанараа шийдвэрлэснээр л сөрөг байдлаас ангижирч чадна”). “Олон хүн учир утгагүй их сэтгэлийн зовлон шаналлыг туулдаг. Тэр бүхэн хэрэггүй, илүүц зовлон юм. Би яагаад ингэж хэлнэ вэ? Яагаад гэвэл, хүмүүс үргэлж сэтгэл хөдлөлдөө автдаг учраас үнэнийг хэрэгжүүлж, Бурханыг дуулгавартай дагаж чаддаггүй. Сэтгэл хөдлөлдөө автах нь үүргээ биелүүлж, Бурханыг дагахад маш хор хөнөөлтэй, мөн амийн оролтод асар их саад болдог. Тиймээс сэтгэл хөдлөлдөө автсаны улмаас шаналах нь ямар ч утгагүй, Бурхан үүнийг дурсан тэмдэглэдэггүй. Тэгэхээр энэхүү учир утгагүй шаналлаас хэрхэн ангижрах вэ? Чи үнэнийг ойлгох ёстой. Махан биеийн эдгээр харилцааны мөн чанарыг олж харж, ойлгомогцоо чи махан биеийн хязгаарлалтаас амархан зугтаж чадна… Сатан хүнийг хязгаарлаж, хүлэхдээ гэр бүлийн хайр энхрийллийг ашигладаг. Хүмүүс үнэнийг ойлгодоггүй бол амархан мэхлэгдэнэ. Хүмүүс ихэвчлэн эцэг эх, төрөл садныхаа төлөө төлөөс төлж, зовж, уйлж, бэрхшээл туулдаг. Энэ бол мэдлэггүй, мунхаг байдал. Чи ингэж зовоход бэлэн байдаг, энэ нь гагцхүү өөрөөс чинь хамаардаг, үүнийг туулах ямар ч хэрэггүй, хий дэмий зүйл; үүнийг Бурхан огт дурсан тэмдэглэдэггүй бөгөөд энэ бол цэвэр зовлон шаналлаас цаашгүй гэж хэлж болно! Үнэнийг ойлгосон тэр өдөр чи чөлөөлөгдөж, тэдгээр зовлон шаналлыг туулж байхдаа мэдлэггүй, мунхаг байсан гэдгээ, харалган, мэдлэггүй, үнэний талаар ойлголтгүй, аливааг тод томруун харахгүй байгаа чинь чамаас өөр хэний ч буруу биш гэдгийг мэдрэх болно” (Эцсийн өдрүүдийн Христийн яриа номын “Завхарсан зан чанараа шийдвэрлэснээр л сөрөг байдлаас ангижирч чадна”). Үүнийг уншаад үнэхээр сэтгэл хөдөлсөн. Бурхан биднийг маш сайн ойлгодог! Би хэт их сэтгэл хөдлөлтэй, аливааг ойлгоогүй учраас л тэгж их уйлж, дэмий зовсон байна лээ. Урьд нь би үнэнийг ойлгоогүй, эцэг эхийгээ таньж мэдээгүй, харин зүгээр л тэд агуу, үнэхээр биширмээр, миний үлгэр дуурайл, би тэдэнтэй адил байхаар хичээх ёстой гэж бодож байсан. Би бүр, тэд бол аврагдаж чадах хүмүүс гэж бодож байсан ч үнэн болон Бурханы үгийн дагуу тэднийг харах үедээ хэчнээн буруу бодож байснаа ухаарч, эцэст нь тэд үнэндээ ямархуу хүмүүс болохыг бага зэрэг танин мэдсэн. Миний биширдэггүй төдийгүй жигшдэг зүйл тэдэнд олон байгааг би харж, тэднийг шүтэн биширч, дээдлэхээ больж, тэдний төлөө зовж, уйлахаа ч больж, тэднийг үнэн зөв, бодитоор харж чаддаг болсон.

Энэ нөхцөл байдлаар дамжуулаад би сэтгэл хөдлөлдөө хэт автдаг гэдгээ олж харсан, би дэлхий ертөнцийн сэтгэл хөдлөл дунд амьдрах үедээ эцэг эх минь хэр их зовж байгаа бол гэдгийг л бодоод, Бурханы гэрийн зохицуулалтыг хүлээн авч чадаагүй. Би эсэргүүцэж, тэр ч бүү хэл Бурхан зөвт биш гэж санагдсан. Тэгээд би Бурхан яагаад хүний сэтгэл хөдлөлийг үзэн яддагийг ухаарсан юм. Яагаад гэвэл, энэ нь зөв буруу, сайн мууг андуурахад хүргэж, биднийг Бурханаас холдуулдаг. Би өмнө нь өөрийгөө мэддэггүй байсан. Хамаатан садан нь халагдаж, хөөгдөхийг хараад ах эгч нар хэдэн өдөр уйлах үед би тэднийг дорд үзэж, надад хэзээ ч ийм юм тохиолдохгүй, би ийм сул дорой байхгүй гэж боддог байсан ч үнэндээ яг адилхан зүйлтэй нүүр тулах үедээ өөр хэнээс ч илүү сул дорой болж, бараг нурж унасан. Би зүгээр нэг хэдхэн удаа уйлаагүй, харин бүр сэтгэлээр унаж, энэ нь үүрэгт минь нөлөөлсөн. Би хэчнээн гэнэн, мунхаг, бас огт эрүүл ухаангүй байснаа харсан юм. Энэ туршлагаар би дэлхий ертөнцийн сэтгэл хөдлөлөөсөө ангижрахаар тэмцсэн тэр ах эгч нарыг жаахан ойлгодог болж, урьдын мэдлэггүй байдал, бардамналаасаа ичдэг болсон. Бас би тохиолдож буй юм бүхэнд эрж хайх үнэн байдгийг мэдсэн. Хичээл сурах, ялган таньдаг болох боломж үргэлж байдаг. Бид эргэн тойрныхоо хүмүүс, бүр эцэг эхдээ ч Бурханы үг, үнэний дагуу хандах хэрэгтэй. Тэгвэл бид тэднийг өөрсдийн сэтгэл хөдлөл, төсөөллөөр харахгүй, Бурханыг эсэргүүцэх зүйл хийхгүй. Бурханд талархъя!