Бурханы эрх мэ дэл (II) (I хэсэг)

Өнөөдөр бид өөрсдийн нөхөрлөлөө “Цор ганц Бурхан Өөрөө” гэсэн сэдвийн тухай үргэлжлүүлэх болно. Бид энэ сэдвээр өмнө нь хоёр ч удаа нөхөрлөл хийсэн бөгөөд эхнийх нь Бурханы эрх мэдлийн талаар, хоёр дахь нь Бурханы зөвт зан чанарын талаар байсан. Энэ хоёр нөхөрлөлийг сонссоны дараа та нар Бурханы ялгамж чанар, байр суурь болон мөн чанарын талаар шинэ ойлголт олж авсан уу? Эдгээр мэдлэг ухаан нь, Бурханы оршин тогтнолын үнэний тухай илүү бодит мэдлэг болон итгэлийг олж авахад та нарт тусалсан уу? Өнөөдөр Би “Бурханы эрх мэдэл” хэмээх сэдвийг дэлгэрүүлэн үзэхээр төлөвлөж байна.

Бурханы эрх мэдлийг макро болон микро өнцгөөс ойлгох нь

Бурханы эрх мэдэл бол цор ганц. Энэ нь Бурханы Өөрийн ялгамж чанар, өвөрмөц шинж чанарын илэрхийлэл, онцгой мөн чанар юм. Бүтээгдсэн болон бүтээгдээгүй ямар ч зүйлд ийм өвөрмөц илэрхийлэл болон онцгой мөн чанар байдаггүй; зөвхөн Бүтээгч л ийм эрх мэдэл эзэмшдэг. Өөрөөр хэлбэл, зөвхөн Бүтээгч—Цор ганц Бурхан л ийм байдлаар илэрхийлэгдэх ба ийм мөн чанартай байна. Яагаад Бурханы эрх мэдлийн талаар ярьж байна вэ? Бурханы Өөрийн эрх мэдэл нь хүний оюун санаан дахь эрх мэдлээс ямар ялгаатай вэ? Юу нь онцгой вэ? Үүний талаар энд ярилцах нь яагаад чухал ач холбогдолтой вэ? Та нар бүгд энэ асуудлыг маш анхааралтай авч үзэх ёстой. Ихэнх хүмүүсийн хувьд “Бурханы эрх мэдэл” нь тодорхой бус ойлголт, тэр бол учрыг нь олоход маш хэцүү бөгөөд энэ талаарх ямар нэгэн хэлэлцүүлэг бүрхэг байж магадгүй юм. Тэгэхлээр Бурханы эрх мэдлийн тухай хүний эзэмшиж чадах мэдлэг ба Бурханы эрх мэдлийн мөн чанарын хооронд үргэлж зай байх болно. Энэ зайг бөглөхийн тулд хүний хүрч болох, хүмүүсийн ойлгож чадах бодит хүмүүс, үйл явдал, зүйлс юм уу үзэгдлээр дамжуулан Бурханы эрх мэдлийг хүн зугуухан мэдэх ёстой. “Бурханы эрх мэдэл” хэмээх үг хэллэг нь хэдийгээр ойлгошгүй мэт санагдаж болох боловч Бурханы эрх мэдэл нь хийсвэр ойлголт огтхон ч биш юм. Тэр өдөр бүр хүнийг хөтлөн амьдралынх нь хором бүрд хүнтэй хамт байдаг. Иймээс өдөр тутмын амьдралдаа хүн Бурханы эрх мэдлийн хамгийн бодит талыг гарцаагүй харж, мэдрэх болно. Энэ бодит байдал нь Бурханы эрх мэдэл үнэхээр оршин байдаг гэдгийн хангалттай нотолгоо болох бөгөөд энэ нь Бурхан энэхүү эрх мэдлийг эзэмшдэг гэдгийг таньж мэдэх, ойлгох боломжийг хүнд олгодог.

Бурхан бүгдийг бүтээсэн бөгөөд үүнийг бүтээснээрээ Тэр бүх зүйлийг захирдаг. Бүгдийг захирахаас гадна Тэр бүх зүйлийг хянадаг. “Бурхан бүх зүйлийг хянадаг” гэсэн үзэл санаа нь юу гэсэн үг вэ? Үүнийг хэрхэн тайлбарлаж болох вэ? Бодит амьдралд энэ нь хэрхэн тусдаг вэ? “Бурхан бүх зүйлийг хянадаг” гэсэн бодит үнэнийг ойлгосноор та нар Бурханы эрх мэдлийг хэрхэн мэдэж чадах вэ? “Бурхан бүх зүйлийг хянадаг” гэсэн хэллэгээс бид Бурханы хянадаг зүйл нь гараг эрхсийн нэг хэсэг, бүтээлийн нэг хэсэг, хүн төрөлхтний нэг хэсэг ч биш, харин нүсэр томоос бичил хэсэг хүртэл, үзэгдэхээс үл үзэгдэх хүртэл, орчлон ертөнцийн оддоос дэлхий дээрх амьд юмс, түүнчлэн энгийн нүдээр харж болохгүй бичил биетүүд, эсвэл өөр хэлбэртэйгээр оршдог биетүүдийг хүртэл бүх зүйл юм гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Энэ бол Бурханы “хянадаг” “бүх зүйлийн” нарийн тодорхойлолт бөгөөд энэ нь Бурхан Өөрийн эрх мэдлийг эзэмшдэг цар хүрээ, Түүний дээд эрх болон засаглалын хэмжээ юм.

Энэхүү хүн төрөлхтөн үүсэн бий болохоос өмнө сансар огторгуй—бүх гараг, тэнгэрийн бүх од—аль хэдийн оршин байсан. Макро түвшинд, хэчнээн олон жил өнгөрсөн ч эдгээр тэнгэрийн эрхэс оршин байх бүхэл л хугацаандаа Бурханы хяналт дор тогтмол тойрон эргэсээр байна. Ямар гараг яг ямар цагт хаашаа явах; ямар гараг хэзээ, ямар үүрэг биелүүлэх; ямар гараг ямар тойрог замаар эргэх болон тэр хэзээ алга болох, эсвэл солигдох—энэ бүхэн өчүүхэн төдий ч алдаа мадаггүй явагддаг. Гарагуудын байрлал болон тэдний хоорондын зай бүгд хатуу чанд загварыг мөрддөг бөгөөд бүгдийг нарийн мэдээллээр дүрсэлж болно; тэдний аялах зам, тойргийн хурд болон загвар, янз бүрийн байрлалд очих цагийг нарийн тодорхой тооцоолж, онцгой хуулиар дүрсэлж болно. Олон зуун жилийн туршид гарагууд эдгээр хуулийг хэзээ ч өчүүхэн төдий ч хазайлгүйгээр дагасан. Тэдний тойрог зам, эсвэл тэдний дагадаг загварыг ямар ч хүч өөрчилж, эсвэл тасалдуулж чадахгүй. Тэдний хөдөлгөөнийг захирдаг онцгой хууль болон тэдгээрийг тодорхойлдог нарийн мэдээлэл нь Бүтээгчийн эрх мэдлээр урьдаас тогтоогдсон байдаг учраас тэд Бүтээгчийн дээд эрх болон хяналтын дор эдгээр хуулийг өөрсдөө дуулгавартай дагадаг. Макро түвшинд, зарим нэг загвар, зарим мэдээлэл, түүнчлэн зарим хачирхалтай, тайлбарлашгүй хууль, эсвэл үзэгдлийг олж мэдэх нь хүмүүсийн хувьд хэцүү зүйл биш юм. Хэдийгээр хүн төрөлхтөн Бурхан оршин байдаг гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөггүй, Бүтээгч бүх зүйлийг бүтээсэн бөгөөд бүх зүйлийг ноёрхдог гэсэн бодит үнэнийг зөвшөөрдөггүй, цаашлаад Бүтээгчийн эрх мэдлийн оршин тогтнолыг хүлээн зөвшөөрдөггүй боловч нийгмийн шинжлэх ухааны эрдэмтэд, одон орон судлаачид, физикчид хорвоо ертөнц дээрх бүх зүйлийн оршин тогтнол, тэдгээрийн хөдөлгөөнийг захирдаг зарчим, загварууд нь бүгд нэгэн уудам, үл үзэгдэх хар энергид захирагдаж, удирдуулдаг гэдгийг улам бүр нээсээр байна. Энэ баримт нь, хөдөлгөөний эдгээр загвар дунд бүх зүйлийг зохион байгуулдаг Төгс Хүчит Нэгэн байна гэдгийг хүлээн зөвшөөрөхийг хүнд тулгадаг. Түүний хүч чадал ер бусын бөгөөд хэдийгээр хэн ч Түүний жинхэнэ нүүр царайг харж чадахгүй боловч Тэр хором бүрд бүх зүйлийг захирч, хянаж байдаг. Хэн ч, эсвэл ямар ч хүч Түүний дээд эрхийг даван гарч чадахгүй. Энэ баримттай тулгарснаар хүн, бүх зүйлийн оршин тогтнолыг захирдаг хуулийг хүн хянаж чадахгүй, хэн ч өөрчилж чадахгүй гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой; үүний зэрэгцээ хүмүүс эдгээр хуулийг бүрэн дүүрэн ойлгож чадахгүй гэдгийг хүн зөвшөөрөх ёстой. Тэдгээр нь аяндаа-тохиолдож байгаа биш, харин Эзэн, Мастер тушаадаг юм. Эдгээр нь бүгд, макро түвшинд хүн төрөлхтний ойлгож чадах Бурханы эрх мэдлийн илэрхийлэл юм.

Микро түвшинд, газар дэлхий дээр хүний хардаг бүх уул, гол, нуур, далай, хуурай газар, хүний үзэж туулдаг бүх улирал, дэлхийд оршдог ургамал, амьтан, бичил биетэн болон хүмүүсийг оролцуулаад бүх зүйл нь Бурханы дээд эрхэнд захирагдаж, Бурханаар хянагдаж байдаг. Бурханы дээд эрх болон хяналт дор бүх зүйл Түүний бодлын дагуу үүсэн бий болж, эсвэл үгүй болж байдаг бөгөөд тэдний амьдрал нь бүгд тодорхой хуулинд захирагддаг ба тэдгээрт нийцүүлэн өсөж үрждэг. Ямар ч хүн, ямар ч зүйл эдгээр хуулиас дээгүүр байдаггүй. Яагаад энэ вэ? Цорын ганц хариулт бол Бурханы эрх мэдлийн улмаас юм. Эсвэл, өөрөөр хэлэх юм бол, Бурханы бодол болон Бурханы үгийн улмаас; Бурхан Өөрөө энэ бүхнийг хийдэг учраас тэр билээ. Өөрөөр хэлбэл, эдгээр хуулийг үүсгэсэн зүйл нь Бурханы эрх мэдэл болон Бурханы сэтгэл юм; тэдгээр нь Түүний бодлын дагуу шилжин, өөрчлөгдөх ба эдгээр шилжилт, өөрчлөлт нь бүгд Түүний төлөвлөгөөний төлөө гарч ирж, эсвэл алга болж байдаг. Жишээ нь, халдварт өвчнийг авч үзье. Тэдгээр нь ямар ч анхааруулгагүйгээр гардаг, тэдгээрийн эх сурвалжийг, эсвэл яагаад гарсных нь яг таг шалтгааныг хэн ч мэддэггүй бөгөөд тухайн нэг нутагт халдварт өвчин гарах тоолонд үйл нь ирсэн хүмүүс гай гамшгаас зугтаж чаддаггүй. Халдварт өвчнүүд нь аюултай буюу хортой нянгийн тархалтын улмаас үүсдэг гэж нийгмийн шинжлэх ухаан үздэг бөгөөд тэдгээрийн хурд, хамрах хүрээ, халдварлах аргыг нийгмийн шинжлэх ухаан урьдчилан хэлж, хянаж чаддаггүй. Хэдийгээр хүн төрөлхтөн тэдгээрийг боломжит бүх аргаар эсэргүүцдэг боловч халдварт өвчин гарах үед ямар хүмүүс, эсвэл ямар амьтад үүнд гарцаагүй нэрвэгдэхийг тэд хянаж чаддаггүй. Хүмүүсийн хийж чадах цорын ганц зүйл нь тэдгээрээс урьдчилан сэргийлэх, тэдгээрийг эсэргүүцэх болон судлах гэж оролдох явдал юм. Гэхдээ аливаа нэгэн халдварт өвчний эхлэл, эсвэл төгсгөлийг тайлбарлах үндсэн шалтгааныг хэн ч мэдэхгүй бөгөөд хэн ч тэдгээрийг хянаж чадахгүй. Халдварт өвчний өсөлт болон тархалттай нүүр тулахаараа хүмүүсийн авдаг хамгийн эхний арга хэмжээ нь вакцин гаргах явдал байдаг боловч ихэнхдээ вакцин бэлэн болохоос өмнө халдварт өвчин өөрөө үгүй болдог. Халдварт өвчин яагаад устаж арилдаг вэ? Бактерийг хяналтандаа авч чадсан гэж зарим хүн хэлдэг, харин зарим нь улирлын өөрчлөлтийн улмаас эдгээр нь устаж арилдаг гэж хэлдэг… Эдгээр утгагүй таамаглал үндэслэлтэй эсэхийн тухайд гэвэл, шинжлэх ухаан ямар ч тайлбар санал болгож, ямар ч нарийн тодорхой хариулт өгч чаддаггүй. Хүн төрөлхтөнд тулгарч байгаа зүйл нь зөвхөн эдгээр таамаглал төдийгүй, хүн төрөлхтөн халдварт өвчнийг ойлгодоггүй нь, тэрнээс айх айдас нь юм. Халдварт өвчнүүд яагаад эхэлдэг, эсвэл тэдгээр нь яагаад дуусдагийг эцсийн дүндээ хэн ч мэдэхгүй. Хүн төрөлхтөн зөвхөн шинжлэх ухаанд л итгэж, үүнд бүрмөсөн найддаг боловч Бүтээгчийн эрх мэдлийг ухамсарладаггүй, эсвэл Түүний дээд эрхийг зөвшөөрдөггүй учраас тэд хэзээ ч хариулт олж авахгүй.

Бурханы дээд эрхийн дор, Түүний эрх мэдлийн улмаас, Түүний удирдлагын улмаас бүх зүйлс оршин тогтнож, устан үгүй болдог. Зарим зүйлс чимээгүйхэн ирээд буцдаг бөгөөд тэдгээр нь хаанаас ирснийг хүн хэлж чаддаггүй, эсвэл тэдний дагадаг дүрэм журмыг ухаардаггүй, тэр ч байтугай тэдний ирээд буцдаг шалтгааныг ойлгодоггүй. Хэдийгээр хүн бүх зүйлийн дунд болж өнгөрч байгаа бүхнийг нүдээр харж, сонсож, эсвэл мэдэрч туулдаг боловч; хэдийгээр тэдгээр нь бүгд хүнд хамаатай байдаг боловч, мөн хэдийгээр хүн янз бүрийн үзэгдлийн ер бусын байдал, зүй зохистой байдал, эсвэл бүр этгээд байдлыг дотоод ухамсраараа ухамсарладаг боловч тэдгээрийн ард орших Бүтээгчийн хүсэл болон Түүний оюун ухааны талаар юу ч мэдэхгүй хэвээр байдаг. Тэдгээрийн ард олон түүх, олон нуугдмал үнэн байдаг. Хүн Бүтээгчээс холдон явсан учраас, Бүтээгчийн эрх мэдэл бүх зүйлийг захирдаг гэсэн бодит үнэнийг тэр хүлээн зөвшөөрдөггүй учраас үүний дээд эрхийн дор тохиолдож байгаа бүх зүйлийг тэр хэзээ ч мэдэхгүй ба ойлгохгүй. Ихэнх тохиолдолд, Бурханы хяналт ба дээд эрх нь хүний төсөөлөл, хүний мэдлэг, хүний ойлголт болон нийгмийн шинжлэх ухааны хүрч чадах хязгаараас давж гардаг; бүтээгдсэн хүмүүсийн чадвар үүнтэй өрсөлдөж чадахгүй. Зарим хүн “Чи Бурханы дээд эрхийг нүдээрээ хараагүй байж бүх зүйл Түүний эрх мэдэлд байдаг гэж яаж итгэж чадаж байна вэ?” гэдэг. Харах нь үргэлж итгэх явдал биш; харах нь мөн үргэлж танин мэдэж, ойлгох явдал биш. Тэгвэл итгэл хаанаас гардаг вэ? “Итгэл нь аливаа зүйлийн бодит байдал, үндсэн шалтгааны талаарх хүмүүсийн ойлголт, туршлагын түвшин болон гүнээс гардаг” гэдгийг Би баттай хэлж чадна. Хэрвээ чи Бурхан оршдог гэдэгт итгэдэг ч, бүх зүйлийн дээрх Бурханы хяналт болон Бурханы дээд эрхийг ухамсарлах нь бүү хэл, хүлээн зөвшөөрч чадахгүй бол Бурханд ийм эрх мэдэл байдаг бөгөөд Бурханы эрх мэдэл нь цор ганц гэдгийг зүрх сэтгэлдээ хэзээ ч зөвшөөрч чадахгүй. Чи Бүтээгчийг хэзээ ч өөрийн Эзэн, өөрийн Бурхан хэмээн үнэхээр хүлээн зөвшөөрөхгүй.

Хүн төрөлхтний хувь заяа болон орчлон ертөнцийн хувь заяа нь Бүтээгчийн дээд эрхээс салшгүй юм

Та нар бүгд насанд хүрсэн хүмүүс. Та нарын зарим нь дунд зэргийн насных; зарим нь ахмад настай. Үл итгэгчээс итгэгч болтлоо, Бурханд итгэж эхэлсэн цагаасаа Бурханы үгийг хүлээн зөвшөөрч, Бурханы ажлыг мэдэрдэг болох хүртлээ та нар Бурханы дээд эрхийн талаар хэр их мэдлэгтэй болсон бэ? Хүний хувь заяаны тухайд чи ямар мэдлэг ухааныг олж авсан бэ? Хүн амьдралдаа хүссэн бүхэндээ хүрч чадах уу? Өөрсдийн оршин байсан хэдхэн арван жилд та нар хэр олон зүйлийг хүссэнээрээ биелүүлж чадсан бэ? Хэчнээн зүйл бодсоноор чинь бүтээгүй вэ? Хэчнээн гэнэтийн таатай зүйл тохиолдсон бэ? Хэчнээн зүйлийг хүмүүс үр жимсээ өгөхийг нь хүлээсээр, өөрийн мэдэлгүйгээр тохиромжтой мөчийг хүлээж, Тэнгэрийн хүслийг хүлээсээр байна вэ? Хэчнээн зүйл хүмүүст ямар ч нэмэргүй, бүтэшгүй санагдаж байна вэ? Хүн бүр хувь заяаныхаа талаар итгэл найдвараар дүүрэн байдаг бөгөөд тэдний амьдралын бүх зүйл хүссэнээр нь болж, тэд хоол, хувцсаар дутахгүй, хувь заяа нь гайхалтайгаар дэвжих болно гэж горьддог. Зовлон зүдгүүрээр дүүрэн, гай гамшигт өртсөн ядуу зүдүү, дарлагдсан амьдралыг хэн ч хүсдэггүй. Гэхдээ хүмүүс эдгээр зүйлийг урьдаас мэдэж, эсвэл хянаж чаддаггүй. Зарим хүний хувьд өнгөрсөн үе нь ердөө л үзэж амссан юмны холион бантан байдаг байх; тэд Тэнгэрийн хүсэл юу болохыг хэзээ ч мэдэж авдаггүй, мөн тэд энэ нь юу болохыг тоодог ч үгүй. Тэд хүн төрөлхтний хувь заяа юу болох талаар, хүмүүс яагаад амьд байдаг, эсвэл тэд хэрхэн амьдрах ёстой талаар санаа зовохгүйгээр өдрөөс өдөрт амьтад шиг амьдарч өөрсдийн амьдралдаа бодлогогүйгээр амьдардаг. Эдгээр хүмүүс хүмүүний хувь заяаны талаар ямар ч ойлголт олж авалгүйгээр хөгширдөг бөгөөд үхэх мөчөө хүртэл тэд амьдрал гэж юу болох талаар ямар ч ойлголтгүй байдаг. Тийм хүмүүс үхмэл; тэд бол сүнсгүй амьтад; тэд бол адгуус. Бүх зүйлийн дунд амьдардаг боловч тэдний материаллаг хэрэгцээг хангадаг дэлхий ертөнцийн олон арга замаас хүмүүс таашаал авдаг, хэдийгээр энэ материаллаг ертөнц тасралтгүй ахин дэвшиж байгааг тэд хардаг ч гэсэн тэдний өөрсдийн туршлага—тэдний зүрх сэтгэл болон тэдний сүнс юу мэдэрч, амсах нь—материаллаг зүйлтэй ямар ч хамаагүй байдаг бөгөөд ямар ч материаллаг зүйл үүнийг орлож чадахгүй. Энэ бол хүний зүрх сэтгэлийн гүн дэх ухаарал бөгөөд энгийн нүдээр харж болдоггүй зүйл юм. Энэ ухаарал нь хүмүүний амьдрал болоод хүмүүний хувь заяаны талаарх хүний ойлголт, хүний мэдрэмжинд оршдог. Энэ нь ихэвчлэн үл үзэгдэгч Эзэн бүх зүйлийг зохицуулж, хүний төлөө бүх зүйлийг зохион байгуулж байна гэсэн ойлголт руу хүнийг хөтөлдөг. Энэ бүхний дунд хувь заяаны зохицуулалт болон зохион байгуулалтыг зөвшөөрөхөөс өөр арга хүнд үгүй; үүний зэрэгцээ Бүтээгчийн бэлтгэсэн замыг болон хүний хувь заяаг захирах Бүтээгчийн дээд эрхийг хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр арга хүнд үгүй. Энэ бол маргаангүй баримт юм. Хүн хувь заяаны талаар ямар ч мэдлэг ухаан болон хандлагатай байх нь хамаагүй, хэн ч энэ баримтыг өөрчилж чадахгүй.

Өдөр бүр чи хаашаа явах, юу хийх, хэнтэй, эсвэл юутай тулгарах, юу хэлж ярих, чамд юу тохиолдох—эдгээрийн аль нэгийг тааварлаж чадах уу? Энэ бүх хэрэг явдлыг хүмүүс урьдаас мэдэх байтугай тэдгээр нь хэрхэн өрнөхийг хянаж чаддаггүй. Амьдрал дээр, урьдчилан харах боломжгүй эдгээр зүйл цаг үргэлж тохиолддог бөгөөд тэдгээр нь өдөр тутмын хэрэг явдал юм. Өдөр тутмын эдгээр таагүй явдлууд болон тэдгээрийн илрэн гардаг арга зам, эсвэл тэдгээрийн явагддаг загвар нь ямар ч зүйл таамгаар тохиолддоггүй, эдгээр зүйлийн үр уршиг, тэдгээрийн зайлшгүй байдлыг хүний хүслээр өөрчилж болохгүй гэдгийг хүн төрөлхтөнд байнга сануулж байдаг. Тохиолдол бүр нь хүн төрөлхтөнд Бүтээгчийн сэрэмжлүүлгийг дамжуулдаг бөгөөд энэ нь мөн хүмүүс өөрсдийн хувь заяаг хянаж чадахгүй гэсэн санааг илгээдэг; үүний зэрэгцээ үйл явдал болгон нь хувь заяагаа гартаа авах гэсэн хүн төрөлхтний зэрлэг, хий дэмий хүсэл эрмэлзэлд няцаалт өгдөг. Тэдгээр нь эцсийн эцэст хэн тэдний хувь заяаг захирч, хянаж байдгийг дахин эргэцүүлж бодоход хүмүүсийг хүчээр хүргэж, хүмүүсийн чихийг ээлжлэн хүчтэй алгадахтай адил юм. Тэдний зэрлэг эрмэлзэл болон хүсэл нь удаа дараалан бүтэлгүйтэж, нуран унахад, хүмүүс ямар хувь заяа хүлээж байгааг хүлээн зөвшөөрөхөд, бодит байдал, Тэнгэрийн хүсэл ба Бүтээгчийн дээд эрхийг аяндаа хүлээн зөвшөөрөхөд хүрдэг. Өдөр тутмын эдгээр таагүй явдлуудаас эхлээд хүний бүхий л амьдралын хувь заяаг хүртэл, Бүтээгчийн төлөвлөгөө болон Түүний дээд эрхийг илчилдэггүй зүйл нэг ч үгүй; “Бүтээгчийн эрх мэдлийг даван гарч чадахгүй” гэсэн санааг илгээдэггүй, мөн “Бүтээгчийн эрх мэдэл бол эрхэм дээд юм” гэсэн мөнхийн үнэнийг дамжуулдаггүй зүйл нэг ч үгүй.

Хүн төрөлхтөн болон бүх зүйлсийн хувь заяа нь Бүтээгчийн дээд эрхтэй ойр дотно сүлжилдэж, Бүтээгчийн зохион байгуулалттай салшгүйгээр холбогдсон байдаг; эцсийн эцэст тэдгээр нь Бүтээгчийн эрх мэдлээс ангид байж чадахгүй. Бүх зүйлийн хуулиар дамжуулан хүн Бүтээгчийн зохион байгуулалт болон Түүний дээд эрхийг ойлгож авдаг; оршин амьдрах дүрэм журмаар дамжуулан тэр Бүтээгчийн удирдлагыг ухаардаг; тэр бүх зүйлийн хувь заяанаас Бүтээгчийн дээд эрхээ хэрэгжүүлдэг, тэднийг хянадаг арга замын талаар дүгнэлт хийдэг; хүмүүс болон бүх зүйлсийн амьдралын мөчлөгөөс хүн, бүх зүйл ба амьд биетүүдийн төлөөх Бүтээгчийн зохион байгуулалт болон зохицуулалтыг үнэхээр мэдэрч, тэдгээр зохион байгуулалт, зохицуулалт нь газар дэлхийн бүх хууль, дүрэм журам, дэг жаяг, бусад бүх засаглал болон хүчнүүдээс давсан байдгийг үнэхээр нүдээрээ хардаг. Үүнийг авч үзвэл, Бүтээгчийн дээд эрхийг бүтээгдсэн ямар ч зүйл зөрчиж чадахгүй, Бүтээгчийн урьдаас тогтоосон үйл явдал болон зүйлст ямар ч хүч хөндлөнгөөс оролцож, эсвэл өөрчилж чадахгүй гэдгийг хүн төрөлхтөн хүлээн зөвшөөрөхөд аргагүй хүрнэ. Эдгээр тэнгэрлэг хууль, дүрэм журмын дор хүмүүс болон бүх зүйлс үеэс үед амьдарч, өсөн үрждэг. Энэ нь Бүтээгчийн эрх мэдлийн жинхэнэ биелэл биш гэж үү? Хэдийгээр хүн бодит хуулиудаас, бүх үйл явдал болон бүх зүйлд Бүтээгчийн дээд эрх болон Түүний зохион байгуулалт байгааг хардаг боловч орчлон ертөнцийг захирах Бүтээгчийн дээд эрхийн зарчмыг хэчнээн хүн ойлгож чадах вэ? Өөрсдийнх нь хувь заяаг захирдаг Бүтээгчийн дээд эрх болон зохицуулалтыг хэр олон хүн үнэхээр мэдэж, ухаарч, хүлээн зөвшөөрч, дагаж чадах вэ? Бүх зүйлийг захирах Бүтээгчийн дээд эрхийн бодит үнэнд итгэснээр, Бүтээгч мөн хүний амьдралын хувь заяаг захирдаг гэдэгт хэн үнэхээр итгэж, хүлээн зөвшөөрөх вэ? Хүний хувь заяа Бүтээгчийн гарт байдаг гэсэн баримтыг хэн үнэхээр ойлгож чадах вэ? Тэр хүн төрөлхтний хувь заяаг удирдан хянадаг хэмээх баримттай нүүр тулах үедээ хүн төрөлхтөн Бүтээгчийн дээд эрхэд ямраар хандах ёстой вэ гэдэг нь одоо энэхүү баримттай тулгараад байгаа хүн бүхний өөрсдийнх нь гаргах учиртай шийдвэр юм.