Бурхан бүх зүйлийг бүтээж, тэдгээрийн хил хязгаарыг тогтоосон; тэдгээрийн дунд Тэрээр бүх төрлийн амьтай зүйлсийг тэжээн тэтгэдэг. Үүний зэрэгцээ Тэр бас хүн төрөлхтөнд зориулан амьдрах өөр өөр арга замыг бэлдсэн, иймээс л хүмүүст амьд орших ганцхан арга зам байдаггүй, мөн амьд орших ганцхан төрлийн орчин байдаггүй гэдгийг чи харж болно. Бид өмнө нь, Бурхан хүмүүст зориулан өөр өөр төрлийн хоол хүнс болон усны эх үүсвэрийг бэлддэг тухай ярьсан, энэ нь хүн төрөлхтний махан биеийн амь үргэлжлэн орших боломжийг олгоход шийдвэрлэх чухал зүйл юм. Гэхдээ, энэ хүн төрөлхтний дундаас бүх хүн үр тариагаар амь зуудаг юм биш. Хүмүүс газарзүйн орчин болон газрын тогтцын ялгаанаас хамааран өөр өөр амьдрах арга барилтай байдаг. Бурхан энэ бүх амьдрах аргыг бэлтгэсэн. Тиймээс бүх хүн газар тариалан голчлон эрхлээд байдаггүй. Өөрөөр хэлбэл, бүх хүн тариа будаа ургуулж хоол хүнсээ авдаггүй. Энэ бол бидний ярих гурав дахь хэсэг: Хил хязгаар нь хүн төрөлхтний амьдралын өөр өөр хэв маягаас улбаалан бий болсон. Тэгвэл хүмүүст өөр ямар төрлийн амьдралын хэв маяг байдаг вэ? Өөр өөр хоол хүнсний эх үүсвэрийн тухайд гэвэл, өөр ямар төрлийн хүмүүс байдаг вэ? Хэд хэдэн үндсэн төрөл бий.

Эхнийх нь ан хийх амьдралын хэв маяг. Хүн бүр үүнийг юу болохыг мэднэ. Ан хийж амьдардаг хүмүүс юу иддэг вэ? (Ангийн мах.) Тэд ойн шувууд, араатан амьтдыг иддэг. “Ангийн мах” гэдэг бол орчин цагийн үг. Анчид үүнийг ангийн мах гэж боддоггүй; тэд үүнийг хоол хүнс, өдөр тутмын хоол тэжээл гэж боддог. Жишээ нь, тэд буга агналаа. Тухайн бугыг авлаж байгаа нь яг л тариачин хөрс шорооноос хоол хүнсээ авч байгаатай адил байдаг. Тариачин хоол хүнсээ хөрснөөс авдаг бөгөөд энэхүү хүнсээ хараад баяр хөөртэй болж, санаа нь амардаг. Гэр бүл нь идэх тариа будаатай болсон тул өлсөхгүй. Тариачны санаа нь амарч, сэтгэл хангалуун болдог. Анчин ч бас хийсэн ангаа харахдаа санаа амарч, сэтгэл хангалуун болдог, учир нь тэр хоолны талаар санаа зовох шаардлагагүй болдог. Дараагийн хоолондоо идэх юмтай болж, өлсгөлөн явах шаардлагагүй болдог. Энэ бол амин зуулгынхаа төлөө ан хийдэг хүн юм. Ан хийж амь зуудаг хүмүүсийн ихэнх нь уулын ой модонд амьдардаг. Тэд газар тариалан эрхэлдэггүй. Тэнд тариалангийн газар олоход хялбар биш учраас тэд олон төрлийн амьд зүйл, янз бүрийн ангийн олзоор амьдардаг. Энэ бол ердийн хүмүүсийнхээс өөр амьдралын эхний хэв маяг юм.

Хоёр дахь төрөл нь мал маллах амьдралын хэв маяг. Мал маллаж амьдардаг хүмүүс бас газар тариалан эрхэлдэг үү? (Үгүй.) Тэгвэл тэд юу хийдэг вэ? Яаж амьдардаг вэ? (Ихэвчлэн тэд амьдрахын төлөө үхэр, хонь хариулж, өвөл нь малаа нядалж, иддэг. Тэдний үндсэн хоол хүнс үхэр, хонины мах бөгөөд тэд сүүтэй цай уудаг. Малчид хэдийгээр жилийн дөрвөн улиралд завгүй байдаг ч сайн хооллодог. Тэдэнд сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, мах элбэг байдаг.) Мал маллаж амьдардаг хүмүүс гол төлөв үхэр, хонины мах идэж, хонь болон үнээний сүү ууж, морь мал унаж, хээр талд малаа хариулан, гадаа гандаж, хөдөө хөхөрч явдаг. Тэд орчин цагийн амьдралын стресстэй нүүр тулдаггүй. Бүхэл өдөржингөө өргөн уудам хөх тэнгэр, ногоон талыг л ширтдэг. Амь зуухын тулд мал маллаж байгаа хүмүүсийн дийлэнх нь өвст талд амьдарч, нүүдэлчин хэв маягаа үеийн үед үргэлжлүүлж чаддаг. Өвст тал дээр амьдрах нь бага зэргийн ганцаардмал байж болох ч бас маш аз жаргалтай амьдрал. Энэ бол амьдралын тийм ч муу хэв маяг биш!

Гурав дахь төрөл нь загасчлах амьдралын хэв маяг. Хүн төрөлхтний цөөн хэсэг нь далай тэнгисийн ойролцоо юм уу жижиг арал дээр амьдардаг. Тэд далай тэнгисийг харж, усаар хүрээлэгдсэн байдаг. Энэ хүмүүс амь зуухын тулд загасчилдаг. Загасчилж амь зуудаг хүмүүсийн хоол хүнсний эх үүсвэр юу вэ? Тэдний хоол хүнсний эх үүсвэрт бүх төрлийн загас, далайн хоол, бусад далайн бүтээгдэхүүн багтана. Загасчилж амь зуудаг хүмүүс газар тариалан эрхэлдэггүй, харин оронд нь өдөр бүрийг загасчилж өнгөрөөдөг. Тэдний гол хоол хүнс нь янз бүрийн загас, далайн бүтээгдэхүүнээс бүрддэг. Тэд хааяа эдгээр зүйлийг будаа, гурил болон өдөр тутмын хэрэгцээт зүйлээр сольж арилжаалдаг. Энэ бол усны дэргэд амьдардаг хүмүүсийн амьдралын өөр нэг хэв маяг юм. Усны ойр амьдардаг хүмүүс хоол хүнсээ усанд түшиглэдэг бөгөөд загасчлах нь тэдний амин зуулга билээ. Загасчлах нь тэдний хоол хүнсний эх үүсвэр төдийгүй, мөн амьжиргааны арга хэрэгсэл юм.

Хүн төрөлхтөн газар тариалан эрхлэхээс гадна дээр дурдсан гурван төрлийн амьдралын хэв маягаар ихэнхдээ амьдардаг. Гэхдээ хүмүүсийн дийлэнх олонх нь газар тариалан эрхэлж амь зуудаг бол цөөн тооны хүн л мал маллаж, загасчилж, ан агнаж амьдардаг. Тэгвэл газар тариалан эрхэлж амь зуудаг хүмүүст юу хэрэгтэй байдаг вэ? Тэдэнд газар хэрэгтэй. Тэд үеэс үед газарт тариа тарьж амь зуудаг бөгөөд хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, үр тариа гээд юу ч тарьсан бай, хүнс болон өдөр тутмын хэрэгцээт зүйлсээ газар шорооноос авдаг.

Хүний энэхүү өөр өөр амьдралын хэв маягийн суурь болж буй үндсэн нөхцөлүүд нь юу вэ? Тэдний амьдарч болох орчныг хамгийн анхдагч хэмжээнд нь хадгалах зайлшгүй шаардлагатай бус уу? Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ ан хийж амьдардаг хүмүүс уулын ой мод, жигүүртэн шувууд, араатан амьтад үгүй болбол амин зуулгынх нь эх сурвалж байхгүй болно. Тэгээд энэ угсаатан, ийм төрлийн хүмүүсийн явах зүг чиг тодорхойгүй болж, тэд бүр устан үгүй болж ч магад. Тэгвэл мал маллаж амь зуудаг хүмүүсийн тухайд яадаг вэ? Тэд юунд найддаг вэ? Тэд үнэндээ малд биш, харин мал сүргийн амьдарч чадах орчин буюу бэлчээрийн тал газарт түшиглэдэг. Хэрэв бэлчээр байгаагүй бол малчид мал сүргээ хаана бэлчээх байсан бэ? Үхэр, хонь нь юу идэх байсан бэ? Мал байхгүй бол энэхүү нүүдэлчин ард түмэн амин зуулгагүй болно. Амьжиргааны эх үүсвэр үгүй бол энэ хүмүүс хаашаа явах билээ? Тэдэнд үргэлжлүүлэн амьд үлдэнэ гэдэг маш хэцүү болж, ирээдүй нь үгүй болно. Усны эх үүсвэр үгүй болж, гол нуурууд хатаж ширгэвэл, уснаас хамааралтай амьдардаг тэр бүх загас оршин тогтносоор байх уу? Оршин тогтнохгүй. Ус, загасанд найдаж амь зуудаг энэ хүмүүс цаашид амьд орших уу? Тэдэнд хоол хүнс, амьжиргааны эх үүсвэр байхгүй болох үед энэ хүмүүс цаашид амьдрах боломжгүй болно. Өөрөөр хэлбэл, амин зуулга, амьд орших чадварт нь асуудал гарсан даруйд тухайн угсаатан үргэлжлүүлэн оршихоо больж, дэлхийн хөрснөөс арчигдан, мөхөж үгүй болно. Газар тариалан эрхэлж амь зуудаг хүмүүс газраа алдаж, бүх төрлийн ургамал тарьж ургуулж, тэдгээр ургамлаас хоол хүнсээ гаргаж авч чадахгүй бол үр дүн нь ямар байх вэ? Хоол хүнс үгүй бол хүмүүс өлбөрч үхэх бус уу? Хэрвээ хүмүүс өлбөрч үхвэл тухайн үндэстний хүмүүс устах бус уу? Тиймээс л Бурхан төрөл бүрийн орчныг хадгалж үлдэх зорилготой байдаг. Бурхан төрөл бүрийн орчин, эко системийг хадгалж, тэдгээрийн доторх бүх өөр өөр амьд зүйлсийг хадгалж байдаг нь—бүх төрлийн хүмүүсийг тэжээн тэтгэж, газарзүйн өөр өөр орчинд амьдардаг хүмүүсийг тэжээн тэтгэх ганц зорилготой.

Хэрвээ бүтээлийн бүх зүйлийн өөрийн гэсэн зүй тогтол нь алдагдвал цаашид оршин тогтнож чадахаа болино; хэрвээ бүх зүйлийн зүй тогтол алдагдвал бүх зүйлийн дотор орших амьд зүйлс үргэлжлүүлэн оршиж чадахгүй. Хүн төрөлхтөн ч бас амьд оршихын тулд түшиглэн амьдардаг орчноо алдана. Хэрвээ хүн төрөлхтөн энэ бүхнийг алдвал цаашид амьдарч, үеэс үе дамжин өсөн үржиж, хөгжих боломжгүй болно. Хүмүүс өдийг хүртэл амьд оршиж байгаагийн шалтгаан нь Бурхан янз бүрийн арга замаар хүн төрөлхтнийг тэжээн тэтгэхийн тулд бүтээлийн бүх зүйлээр тэднийг хангасаар ирсэнд оршдог. Бурхан хүн төрөлхтнийг янз бүрийн арга замаар тэжээн тэтгэж ирсэн учраас л тэд өдийг хүртэл амьд оршиж, өнөөдрийг хүртэл амьд үлдсэн юм. Тааламжтай бөгөөд байгалийн хууль нь дэг журамтай ийм тогтсон орчин байгаа болохоор дэлхийн өөр өөр төрлийн бүх хүн, өөр өөр төрлийн бүх үндэстэн тогтсон орон зайдаа амьд оршиж чаддаг. Хэн ч энэ орон зай, эдгээрийн хоорондох хил хязгаараас давж гарч чадахгүй, учир нь Бурхан тэднийг тогтоосон юм. Яагаад Бурхан хил хязгаарыг ийм байдлаар тогтоох болсон бэ? Энэ бол бүх хүн төрөлхтөнд маш чухал—үнэхээр маш чухал! Бурхан амьд зүйл бүрд хязгаар тогтоож, төрөл бүрийн хүний амьдрах арга хэрэгслийг тогтоосон. Тэрээр мөн дэлхий дээрх өөр өөр төрлийн хүн, өөр өөр арьстнуудыг хувааж, тэдгээрийн хязгаарыг тогтоосон. Энэ талаар бид дараагийн ээлжид ярилцах болно.

Үг. II Боть: Бурханыг мэдэх тухай. Цор ганц Бурхан Өөрөө IX