Сүүлийн цуглаан дээр юу нөхөрлөснөө эхлээд санацгаая. (Сүүлийн цуглаан дээр бид “Үнэнийг эрэлхийлэх гэж юу гэсэн үг вэ” гэх сэдвээр нөхөрлөсөн. Бид эхлээд “Хүмүүсийн сайн, зөв гэж үздэг зүйл үнэн биш юм бол хүмүүс яагаад эдгээр зүйлтэй үнэн мэт зууралдаж, ингэснээрээ үнэнийг эрэлхийлж байна гэж боддог юм бэ?” гэх асуултад анхаарлаа хандуулсан. Та үүний гурван шалтгааныг жагсаасан. Та эдгээрээс эхний шалтгааных нь талаар голчлон ярьсан бөгөөд хүмүүсийн өөрсдийнхөө үзлээр сайн, зөв гэж үздэг тэр зүйлс яг юу болох тухай байсан.) Сүүлийн цуглаан дээр бид эхний шалтгааны талаар голчлон нөхөрлөсөн. Бид хүмүүсийн өөрсдийнхөө үзлээр сайн, зөв гэж үздэг зүйлсийн тухай ярьж, тэдгээр зүйлийг хоёр том ангилалд хуваасан: эхнийх нь “сайн зан авир”, хоёр дахь нь “сайн ёс суртахууны зан байдал” юм. Би “сайн зан авир” гэх эхний ангилалд боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах, эвсэг найрсаг байх, ойр дотно байдалтай байх гэсэн нийт зургаан жишээ хэлсэн. Бид хоёр дахь ангилал буюу “сайн ёс суртахууны зан байдлын” талаар хараахан нөхөрлөөгүй. Тэдгээрийн талаар нөхөрлөж, тэр нөхөрлөлийн үнэн болон зарчмыг жигдэлж, тодруулж, бүх юмыг ойлгомжтой, тодорхой болгосныхоо дараа бага зэрэг нягталж үзэх ёстой зарим асуудал бий. Ингэвэл үнэнийг ойлгоход илүү хялбар болно. Бидний өнгөрсөн удаагийн нөхөрлөл зарим томоохон хэсэг, түүнчлэн зарим тодорхой жишээнээс бүрдэж байсан. Энэ нь их юм шиг санагдаж байсан ч үнэндээ бид зүгээр л тэр том хэсгүүдийн доторх зарим тодорхой зүйлийн талаар нөхөрлөж, тэр нарийн ширийнийг улам цааш задалсан болохоор уг нөхөрлөл арай илүү тодорхой, илүү ойлгомжтой байна. Бид сайн зан авирын талаар зургаан жишээ хэлсэн ч тус бүрийнх нь талаар, нэг бүрчлэн дэлгэрэнгүй нөхөрлөөгүй. Тэр жишээн дундаас боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх гэдэг нь хүмүүсийн өөрсдийнхөө үзлээр зөв, сайн гэж үздэг зүйлийн сонгодог төлөөлөл юм. Бид энэ жишээний талаар арай илүү нөхөрлөсөн. Үлдсэн нь үүнтэй төстэй; та нар адилхан аргаар тэдгээрийг задлан шинжилж, ялган таньж болно.

Өнөөдөр нөхөрлөлийнхөө зүй ёсны агуулгад орохоос өмнө Би хоёр богинохон түүх ярьж өгье. Та нар түүх сонсох дуртай биз дээ? (Тийм ээ.) Түүх сонсох нь төдийлөн ядаргаатай биш, бас хэт их төвлөрөх шаардлагагүй. Дарамт нь харьцангуй бага, нэлээд сонирхолтой байх боломжтой. Тиймээс анхааралтай сонсоод, энэ түүхийн агуулгыг сонсох явцдаа Би яагаад энэ түүхийг ярьж байгааг, ямар нарийн ширийн зүйл, гол санаа үүнд агуулагдаж байгааг, өөрөөр хэлбэл, үүнийг сонсоод хүмүүс ямар бодитой зүйл олж авч болохыг бас бодолцон үзээрэй. За, ингээд түүхээ эхэлье. Энэ нь Шяошяо, Шяожи хоёрын түүх юм.

Шяошяо, Шяожи хоёрын түүх

Хэсэг хугацаанд Шяошяогийн нүд өвдөхтэй зэрэгцэн нүд бүрэлзэх, гэрэлд мэдрэмтгий болох, салхинд нулимс цийлгэнэх, нүдэнд нь юм орсон мэт санагдах гэх мэт шинж тэмдгүүд илэрчээ. Тэрээр нүдээ нухалсан ч нэг их нэмэр болсонгүй. Шяошяо юу нь болохгүй байгааг мэдээгүй бөгөөд дотроо “Миний нүдэнд өмнө нь ямар ч асуудал гарч байгаагүй, миний хараа зүгээр. Юу болоод байна аа?” гэж боджээ. Толинд харахад нүд нь урьдын адил—зүгээр л бага зэрэг улайсан, заримдаа жаахан цус хурсан харагдаж байв. Энэ нь Шяошяог гайхшируулж, бага зэрэг түгшээж байлаа. Тэрээр анх эхлэхэд нь энэ асуудалд нэг их анхаарал хандуулаагүй ч шинж тэмдэг нь улам ихсэхийн хэрээр эцэстээ үүнийг тэсвэрлэж чадсангүй. Тэгээд “Би эмч рүү очих ёстой юу, эсвэл өөрөө мэдээлэл хайхаар оролдох уу? Энэ талаар мэдээлэл олоход төвөгтэй, бас би бодит асуудал юу болохыг буруу оношилж магадгүй. Шууд эмч рүү очсон нь дээр байх; эмч намайг зөв оношилж чадах нь лавтай” гэж боджээ. Тиймээс Шяошяо эмч дээр очив. Эмч үзлэг хийгээд, ямар нэг том асуудал ололгүй, ердийн нүдний дусаалга бичиж өгөөд, Шяошяог нүдээ сайн арчилж, хэт их ядраахгүй байхыг зөвлөлөө. Нүдэнд нь том асуудал байхгүй гэдгийг мэдээд Шяошяо маш их тайвширчээ. Гэртээ харьсны дараа Шяошяо уг нүдний дусаалгыг эмчийн бичиж өгсөн зааврын дагуу цаг тухайд нь, зохих хэмжээгээр нь өдөр бүр хэрэглэж, хэд хоногийн дотор шинж тэмдэг нь сайжирлаа. Шяошяогийн сэтгэлээс асар их ачаа хөнгөрч, хэрвээ эмээр эмчилж болж л байгаа бол асуудал ноцтой биш юм шиг санагдав. Гэвч тэр мэдрэмж удаан үргэлжлээгүй бөгөөд хэсэг хугацааны дараа шинж тэмдгүүд нь эргэн ирлээ. Шяошяо нүдний дусаалгын тунгаа нэмэгдүүлснээр нүд нь арай дээр болж, шинж тэмдгүүд нь бага зэрэг дээрджээ. Гэвч хэд хоногийн дараа нүд нь буцаад хуучин хэвэндээ орж, шинж тэмдгүүд нь улам дордож, улам нэмэгдэх болов. Шяошяо үүний учрыг олж чадаагүй бөгөөд зовлонгийн давлагаа өөрийг нь дахин нөмрөн авахыг мэдэрлээ: “Би яах ёстой вэ? Эмчийн өгсөн эм нэмэргүй байна. Тэгэхээр миний нүдэнд ямар нэг ноцтой асуудал байна гэсэн үг үү? Би үүнийг үл тоож болохгүй.” Энэ удаа тэрээр дахин нөгөө эмчтэй уулзахгүй, нүднийхээ асуудлын талаар зөвлөгөө авахгүй байхаар шийджээ. Оронд нь тэрээр уг асуудлыг өөрөө шийдэх сонголт хийв. Тэгээд интернэтэд орж, өөрийнх нь шинж тэмдэгтэй холбоотой элдэв янзын видео болон мэдээлэл оллоо. Тэдгээрийн ихэнх нь энэ асуудал нүдээ зохисгүй ашигласнаас үүдэн гардаг, нүдээ арчлах хэрэгтэй, нүдээ зөв ашиглах нь бүр ч чухал гэсэн байв. Шяошяод энэ зөвлөгөө нэмэргүй, асуудлыг нь шийдвэрлэж чадахгүй гэж санагджээ. Тиймээс тэрээр мэдээлэл хайсаар байв. Нэг өдөр тэрээр өөрийнх нь шинж тэмдэг нүдний торлог бүрхэвчийн цус алдалтаас болсон байж магадгүй бөгөөд энэ нь нүдний даралтын дохио байх боломжтой гэсэн эх сурвалж харлаа. Бас өөрийнх нь шинж тэмдэг цаашдаа катаракт болж хувирах боломжтой байв. “Нүдний даралт”, “катаракт” гэх үгийг уншаад Шяошяогийн толгой эргэж, бүх юм харанхуйлж, бараг ухаан алдах шахаад, зүрх нь цээжин дотроо хүчтэй цохилж байлаа. “Өө Бурхан минь, юу болоод байна аа? Би үнэхээр нүдний даралт, катаракттай болох юм гэж үү? Катарактад мэс засал хийх шаардлагатай, хэрвээ нүдний даралттай бол сохрох магадлалтай гэж би сонссон! Тэгвэл би дуусна, тийм биз дээ? Би залуу хэвээр байна, хэрвээ сохрох юм бол сохор хүний хувиар би үлдсэн амьдралаа яаж өнгөрөөх билээ? Ирэх өдрүүдэд юуг хүсэн эрмэлзэх билээ? Би бүх амьдралаа харанхуйд өнгөрүүлэх биш үү?” Шяошяо “нүдний даралт”, “катаракт” гэх хоёр үгийг хараад зүгээр суугаад байж болохгүйгээ мэджээ. Тэрээр түгшиж, сэтгэлийн хямрал, гутралд улам их автаж, юу хийхээ, эсвэл ирэх өдөр хоногуудтай хэрхэн нүүр тулахаа мэдэхгүй байв. Тэрээр уйтгар гунигт эзэмдүүлж, өөрийнх нь өмнөх бүх зүйл бүрхэг болжээ. Энэ асуудалтай тулгараад Шяошяо цөхрөнгөө барж, амьдрах сонирхлоо алдсан бөгөөд эрч хүчээ дайчлан үүргээ биелүүлж чадсангүй. Тэрээр эмч рүү буцан очиж, нүдний асуудлаа бусад хүнд хэлэхийг хүссэнгүй. Мэдээж өөрийг нь нүдний даралттай эсвэл катаракттай болох гэж байгааг хүмүүс мэдэх вий гэхээс айжээ. Яг ингээд л Шяошяо сэтгэлээр хямрал, сөрөг байдал, төөрөгдөл дунд өдөр хоногийг өнгөрүүлж байв. Өөрийнх нь хувьд ирээдүй нь аймшигтай, зүрх зүсэм байсан учраас тэрээр ирээдүйгээ таамаглаж, төлөвлөж зүрхэлсэнгүй. Тэгээд сэтгэлээр унаж, цөхрөнгөө барж, аймшигтай зан байдалтайгаар өдөр хоногийг өнгөрүүлжээ. Тэрээр залбирч, Бурханы үгийг уншихыг хүссэнгүй, мэдээж бусад хүмүүстэй ярилцахыг хүссэнгүй, яг л шал өөр хүн болсон мэт байлаа. Ингээд хэд хоносны дараа Шяошяо гэнэтхэн “Би өрөвдөлтэй нөхцөл байдалд байх шиг байна. Ирээдүй минь бүрхэг, Бурхан намайг хамгаалахын оронд надад ийм өвчин тусахыг зөвшөөрсөн байхад би яагаад үүргээ зохих ёсоор биелүүлсээр байх ёстой гэж? Амьдрал богинохон; нүдний хараа минь сайн байгаа дээр би яагаад боломжийг ашиглаж, дуртай зүйлээ хийж, өөртөө сайн хандаж болохгүй гэж? Миний амьдрал яагаад ийм ядаргаатай байх ёстой юм бэ? Би яагаад өөрийгөө шархлуулж, өөртөө ийм муухай хандах ёстой юм бэ?” гэж бодов. Тиймээс Шяошяо унтаагүй, юм идээгүй, эсвэл ажиллаагүй байх үедээ ихэнх цагаа интернэтэд өнгөрөөж, тоглоом тоглож, видео үзэж, шоу нэвтрүүлгүүдийг дараалуулан үзэж, бүр гадуур гарахдаа утсаа авч гараад, гар утсаараа тасралтгүй тоглоом тоглож байлаа. Тэр интернетийн ертөнцөд донтон өдөр хоногуудыг өнгөрөөж байсан юм. Ингэхийн хэрээр аяндаа нүднийх нь өвдөлт улам дордож, шинж тэмдгүүд нь ч бас улам ноцтой болов. Үүнийг тэвчиж чадахаа болих үедээ тэрээр шинж тэмдгүүдээ намдаахын тулд нүдний дусаалгаа бага зэрэг ашиглаж, арай гайгүй болохоор нь эргээд л интернэтэд шимтэж, дуртай зүйлсээ үздэг байлаа. Энэ нь түүний хувьд зүрх сэтгэлийнхээ гүн дэх айдас, балмагдлыг намжаах арга зам, цаг нөхцөөж, өдөр хоногийг өнгөрүүлэх арга зам байв. Нүд нь өвдөж, шинж тэмдэг нь дордох бүрд Шяошяо дотоод ухамсраараа эргэн тойрныхоо хүмүүсийг харж, “Бусад хүмүүс нүдээ над шиг л ашигладаг. Яагаад тэдний нүд улайж, цаг ямагт нулимс нь гоожиж, дотор нь юм орчихсон мэт санагддаггүй юм бэ? Яагаад ганцхан надад ийм өвчин тусаж байгаа юм бэ? Бурхан хүмүүст давуу тал олгож байгаа юм биш үү? Би Бурханы төлөө өөрийгөө маш их зарлагадсан; Бурхан яагаад намайг хамгаалахгүй байна вэ? Бурхан үнэхээр шударга бус! Яагаад бусад хүн бүр Бурханы хамгаалалтыг хүртэх азтай байхад би чаддаггүй юм бэ? Яагаад бүх золгүй явдал надад тохиолддог юм бэ?” гэж боддог байв. Энэ тухай бодох тусмаа Шяошяо улам уурлаж, унтууцаж, хорсол, уур хилэнгээ арилгахын тулд онлайн зугаа цэнгэл ашиглахыг улам хүсэж байлаа. Тэрээр нүднийхээ өвчнөөс аль болох хурдан салахыг хүссэн боловч интернэтэд хэчнээн их донтохоос үл хамааран, хорсол, уур хилэнгээсээ ангижрахыг хүсэх тусмаа баяр хөөр, амар амгалан байдал нь улам багасаж, улам азгүй санагдах болжээ. Тэрээр зүрх сэтгэлдээ Бурхан шударга биш хэмээн гомдоллож, өдөр хоног ар араасаа тийнхүү өнгөрч байлаа. Шяошяогийн нүдний асуудал ер дээрдэлгүй, сэтгэл санаа нь улам дордсоор байв. Энэ бүхний цаана Шяошяод бүр ч арчаагүй, азгүй санагдаж, ийм маягаар амьдрал нь үргэлжилсээр байсан юм. Хэн ч түүнд тусалж чадсангүй, тэр хэнээс ч тусламж гуйсангүй. Зүгээр л өдөр бүрийг төөрөгдөл, сэтгэл гутрал, хүчин мөхөс байдал дунд өнгөрөөж байлаа.

Энэ бол Шяошяогийн түүх. Үүнийг ингээд дуусгая. Дараа нь Шяожигийн түүхийг ярья.

Шяожи үүргээ гүйцэтгэж байхдаа Шяошяотай адилхан асуудалтай тулгарчээ. Түүний хараа бүрэлзэж, нүд нь ихэвчлэн хавдаж, хорсож байв. Үүнийг дагаад нүдэнд нь юм торсон мэт мэдрэмж төрж, нүдээ нухалсны дараа ч ер сайжрахгүй байлаа. Тэрээр “Юу болоод байна вэ? Миний нүд сайн байдаг байсан; би нүдний эмч дээр огт очиж байгаагүй. Ойрын үед нүд маань яагаад байна аа? Миний нүдэнд асуудал байгаа юм болов уу?” гэж боджээ. Толинд харахад нүд нь урьдынхаасаа ямар ч ялгаагүй харагдаж байв. Зүгээр л нүдэнд нь халуу оргих мэдрэмж төрж, нүдээ чанга анивчвал улам хорсож, хавдаж, нулимс гоожиж эхэлдэг байжээ. Нүдэнд нь асуудал байх шиг Шяожид санагдаж, “Нүдний асуудал бол том хэрэг. Би үл тоомсорлож болохгүй. Тэгсэн ч гэсэн надад тийм ч эвгүй санагдахгүй байна, энэ нь миний амьдрал, үүрэгт нөлөөлөөгүй. Ойрын үед чуулганы ажил маш завгүй байгаа, эмч рүү явбал үүрэгтээ хохирол учруулна. Би завтай үедээ энэ талаар мэдээлэл хайж үзье” гэж бодлоо. Ийм шийдвэр гаргасныхаа дараа Шяожи үүргийнхээ зав чөлөөгөөр холбогдох мэдээллийг хайж олоод, нүдэнд нь ноцтой асуудал байхгүй—нүдээ удаан хугацаанд, хэт их ашигласнаас тавгүйтэж байгааг олж мэджээ. Нүдээ зөв хэрэглэж, зохих ёсоор арчилж, зарим нэг зөв дасгалыг хийвэл нүд нь буцаад хэвийн байдалдаа орох байлаа. Шяожи тэрийг уншаад маш их баярлаж, “Энэ нь ноцтой асуудал биш юм чинь хэтэрхий их санаа зовох шаардлагагүй. Би нүдээ зөв ашиглаж, зөв дасгал хийх хэрэгтэй гэж мэдээлэлд бичсэн байсан, тиймээс би нүдээ буцаагаад хэвийн болгохын тулд зүгээр л нүдээ яаж зөв ашиглаж, ямар дасгал хийх ёстойгоо судалъя” гэж бодов. Тэгээд тэрээр холбогдох мэдээллийг илүү их эрж хайж, олсон мэдээллээсээ өөрийнх нь нөхцөл байдалд тохирсон цөөн хэдэн арга барил, арга замыг сонгож авчээ. Тэр үеэс хойш Шяожи хэвийн амьдралаар амьдарч, үүргээ гүйцэтгэхийн сацуу нүдээ арчлах гэсэн нэг шинэ ажилтай болов. Тэрээр өөрийнхөө сурсан нүд арчлах аргыг өдөр бүр хэрэгжүүлж, тэдгээрийг оролдож үзэх явцад нүднийх нь шинж тэмдэг намдаж байгааг мэдэрчээ. Хэсэг хугацаанд тэдгээрийг туршиж, оролдож үзсэний эцэст зарим арга нь нэмэртэй, харин зарим нь зүгээр л онолын хувьд сайн болохоос хэрэгжүүлээд нэмэргүй, ядаж л асуудлыг нь шийдэж чадахгүй гэдгийг Шяожи мэдэрлээ. Тиймээс Шяожи анх олж мэдсэн зүйлдээ үндэслээд өөрт нь нэмэр болсон нүднийхээ эрүүл мэндийг хамгаалах хэдэн арга барил, аргачлалыг сонгов. Тэрээр өдөр бүр нүдээ зөв ашиглаж, нүдээ арчилж, үүргээ саатуулалгүй үүнийгээ хийж байлаа. Хэсэг хугацааны дараа Шяожигийн нүд үнэхээр улам дээрдэж, урьдын шинж тэмдэг болох нүд улайх, хорсох, халуу оргих мэдрэмж гэх мэт нь аажмаар арилж, давтамж нь улам багасжээ. Шяожид маш азтай санагдав. “Удирдлагынх нь төлөө Бурханд талархъя. Энэ бол Бурханы нигүүлсэл, удирдамж.” Хэдийгээр нүд нь арай бага асуудалтай, шинж тэмдэг нь улам багасаж байсан ч Шяожи хойргололгүйгээр нүдээ арчлах өнөөх аргуудыг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж, нүдээ зөв хэрэглэж байлаа. Хэсэг хугацааны дараа түүний нүд буцаад хэвийн байдалдаа оров. Энэ туршлагаас Шяожи нүдээ эрүүл байлгах зарим арга замыг сурч, бас нүдээ хэрхэн ашиглаж, зөв амьдрахыг сурчээ. Тэрээр амьдралын туршлагадаа зарим эерэг, суурь мэдлэгийг нэмээд, маш их баяртай байв. Тэгээд хэдийгээр зарим сайн, мууг туулж, ер бусын туршлагатай болсон ч эцэст нь үүнээсээ үнэ цэнтэй амьдралын туршлагыг олж авснаа мэдэрсэн юм. Өөрийнх нь эргэн тойрны хэн нэгэн хүн нүд нь өвдөж, хавдаж, хорсож байна гэж хэлэх бүрд Шяожи өөрийнхөө туршлага, өөрийнхөө хэрэглэсэн арга, аргачлалын талаар ний нуугүй ярьдаг байлаа. Шяожигийн тусламжтайгаар нүдний асуудлын шинж тэмдэгтэй хүмүүс ч бас нүдээ зөв ашиглаж, эрүүл байлгах арга зам, арга барилд суралцжээ. Шяожи баяртай байсан бөгөөд эргэн тойрныхоо хүмүүст асар их тус болсон юм. Иймээс тэр хугацаанд Шяожи болон бусад хүмүүс хүний амьдралд байх учиртай зарим суурь мэдлэгийг олж авч, хүн бүр аз жаргалтайгаар, баяртайгаар хамт ажиллаж, үүргээ биелүүлж байлаа. Шяожи нүднийхээ асуудлаас болоод сөрөг байдал, хүчин мөхөс байдалд автаагүй, азгүйтлийнхээ талаар хэзээ ч гомдоллоогүй. Тэрээр мэдээлэл хайх явцдаа Шяошяогийн харсан зарим цочирдом мэдэгдлийг харсан хэдий ч тэгтлээ их анхаарал хандуулаагүй. Харин оронд нь өөрийнхөө асуудлыг идэвхтэйгээр, зөв зохистой шийдвэрлэсэн юм. Үүнтэй адилхан зүйл тохиолдох үед Шяошяо удаа дараа сэтгэлээр унаж, хүчин мөхөстөж, төөрөлдсөн. Нөгөө талаар Шяожи сэтгэл хямрал, төөрөгдөлд автахаас зайлсхийсэн төдийгүй Бурханы эсрэг гомдоллоогүй—тэр ч бүү хэл эдгээр үйл явдлаас амьдралд хандах илүү ашиг тустай, идэвхтэй, эерэг хандлагыг олж авсан юм. Тэрээр өөртөө тусалж, бас бусдад тусалсан билээ.

Энэ бол Шяошяо, Шяожи хоёрын түүх юм. Та нар одоо хоёулангийнх нь түүхийг сонслоо. Та нар ойлгосон уу? Шяошяо, Шяожи хоёрын аль нь таалагдаж байна? (Шяожи.) Тэгвэл Шяошяогийн юу нь муу байна? (Ямар нэг зүйл тохиолдох үед тэр зохих ёсоор нүүр тулж чадаагүй. Сөрөг болж, эсэргүүцсэн.) Сөрөг болж, эсэргүүцэх нь өөрийгөө сүйрүүлдэг. Бусад хүнд ямар нэг зүйл тохиолдох үед тэд үүнийг шийдвэрлэхээр үнэнийг эрж хайж чаддаг ч Шяошяо ямар нэг зүйл тохиолдох үед үнэнийг эрж хайж чадаагүй, сөрөг байдал, эсэргүүцлийг сонгосон. Тэр өөрийнхөө сүйрлийг дуудаж байлаа. Өнөө үед мэдээлэл хөгжсөн байж болох ч сатаны энэ ертөнцөд худал үг, заль мэх хаа сайгүй байдаг. Дэлхий ертөнц худал үг, заль мэхээр дүүрэн. Энэ эмх замбараагүй ертөнцөд ямар нэг асуудал юм уу аливаа мэдээлэлтэй тулгараад хүмүүс мэргэн ухаантай байх ёстой, ухаалаг, мэдрэмжтэй байх ёстой, ялган таньдаг байх ёстой. Тэд өөр өөр мэдээллийг зөв байр сууринаас, нарийн нягт шүүх ёстой. Хүмүүс аливаа мэдэгдэлд амархан итгэх ёсгүй, аливаа төрлийн мэдээллийг амархан хүлээн авч бүр болохгүй. Сатаны ертөнцөд хүмүүс бүгд худал хэлдэг бөгөөд худалч хүмүүс хэзээ ч хариуцлага хүлээдэггүй. Тэд худал хэлдэг, тэгээд л тэр. Энэ ертөнц дээрх хэн ч худал үгийг буруушаадаггүй; хэн ч заль мэхийг буруушаадаггүй. Хүний зүрх сэтгэлийг ойлгоход бэрх бөгөөд худалч хүн бүрийн цаана санаархал, зорилго байдаг. Жишээлбэл, чи эмчтэй уулзаж, эмч: “Таны өвчнийг хурдан эмчлэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол хорт хавдар болж магадгүй!” гэж хэллээ гэе. Хэрвээ чи хулчгар хүн бол “Өө яана аа! Хорт хавдар болж магадгүй юм байна! Хурдхан эмчлүүлье!” хэмээн айна. Үүний үр дүнд үүнийгээ эмчлэхээр оролдох тусам энэ нь улам хүндэрч, эцэст нь эмнэлэгт хэвтэнэ. Үнэндээ тэр эмчийн хэлсэн чиний өвчин хорт хавдар болж болзошгүй гэсэн үг хараахан хорт хавдар болоогүй байна гэсэн утгатай байсан атал чи үүнийг хорт хавдар мэт даруйхан эмчлэх ёстой гэсэн үг хэмээн буруугаар ойлгосон. Ингэснээрээ чи үхлийг дуудаж байгаа биш үү? Үүнийг хорт хавдар мэт эмчлэх юм бол эмчлэхээр оролдох тусмаа чи илүү хурдан үхнэ. Тэгвэл чи арай илүү удаан амьдарч чадах уу? (Үгүй.) Үнэн хэрэгтээ чи хорт хавдар тусаагүй, тэгвэл яагаад эмч чамд хурдхан эмчлэхгүй бол хорт хавдар болно гэж хэлдэг юм бэ? Чамайг хуурч мөнгийг чинь авахын тулд, мөн өвчнөө хүнд өвчин мэт үзэж эмчлүүлэхэд чамайг хүргэхийн тулд ингэж хэлдэг. Энэ нь ялихгүй өвчин хууч гэдгийг чи мэдэж байсан бол эмчлэхээр оролдохгүй, эмч чамаас мөнгийг чинь авч чадахгүй. Олон эмч өвчтөнөө үзэхдээ чөтгөр хүнийг барьж авдагтай адилаар барьж аваад, тавьж явуулалгүй чанга зуурдаг. Энэ бол ихэнх эмч нарын өвчтөнүүддээ хэрэглэдэг түгээмэл арга юм. Тэд эхлээд хэчнээн алдартай болохоо, анагаах ухаанд хэр сайн гэдгээ, хэчнээн олон хүнийг эдгээснээ, ямар өвчнийг эмчилснээ, анагаах ухаанаар хэр удаан ажиллаж байгаагаа чамд хэлдэг. Тэд чамайг өөртөө итгүүлж, шууд суугаад, эмчилгээг нь хүлээн авахад хүргэдэг. Дараа нь тэд чамд хүнд өвчин тусах гэж байна, эмчилгээ хийлгэхгүй бол үхэж магадгүй гэж хэлдэг. Хүн бүр үхдэг, гэхдээ үнэхээр энэ өвчин чамайг үхүүлэх үү? Тэгэх албагүй. Хүн бүрийн үхэл, амьдрал Бурханы гарт байдаг. Эмч нар биш, Бурхан л тэрийг шийддэг. Эмч нар ихэвчлэн хүмүүсийг хуурахын тулд ийм заль ашигладаг. Хулчгар, үхлээс айдаг хүмүүс хаа сайгүй эмчээс зөвлөгөө авч, эрүүл мэндийнхээ талаар эмч нараар дүгнэлт гаргуулдаг. Хэрвээ эмч өөрийг нь хорт хавдартай болох боломжтой гэж хэлбэл тэд итгэдэг бөгөөд хорт хавдраар үхэх эрсдэлээ арилгахын тулд уг эмчээр эмчлүүлэхээр яаравчилдаг. Тэд зүгээр л өөрсдийгөө айлгаж байгаа биш үү? (Тийм.) Бид одоо эмч нарын талаар ярихаа болиод, Шяошяо, Шяожи хоёрын тухай яриагаа үргэлжлүүлье. Эргэн тойронд нь болж байгаа зүйлийн талаарх тэдний харах өнцөг, үзэл бодол, байр суурь шал өөр байсан. Шяошяо бөөн сөрөг байдлаас өөрцгүй байхад Шяожи өөрт нь тохиолдсон зүйлд зөв хандаж чадсан. Түүнд хэвийн хүн чанарын эрүүл ухаан болон шүүлт байсан бөгөөд аливаа зүйлтэй идэвхтэйгээр нүүр тулж байлаа. Бас тэр үүргээ гүйцэтгэсээр байв. Тэр хоёр шал өөр байсан. Ямар нэг зүйл тохиолдоход Шяошяо нөхцөл байдлыг найдваргүй гэж үзээд, цадиггүй авирласан. Тэрээр үүнийг шийдвэрлэх зөв зохистой арга барил, арга замыг эрж хайгаагүй, бас ялган таних чадваргүй, мунгинуу, мунхаг, мугуйд, гөжүүд, нэлээд хорон санаатай байсан юм. Өвчин тусах, бэрхшээлтэй тулгарах үедээ, эсвэл ямар нэг муу зүйл өөрт нь тохиолдох үед тэрээр бусад хүнд ч бас ийм зүйл тохиолдоосой гэж найдаж байв. Тэгээд өөрийг нь хамгаалаагүйн төлөө Бурханыг үзэн ядаж, уураа гаргахыг хүсэж байлаа. Гэхдээ тэрээр бусдад уураа гаргаж зүрхлээгүй тул өөртөө хилэгнэж, өөртөө уураа гаргасан. Энэ нь харгис зан чанар биш гэж үү? (Мөн.) Зарим шалихгүй зүйл чинийхээр болоогүй үед дургүйцэж, үзэн ядаж, атаархах нь харгис зан юм. Харин Шяожи ямар нэг зүйл тохиолдох үед эрүүл ухаантай, хэвийн хүн чанарын үнэлэмжтэй байсан. Тэрээр мэргэн ухаантай байж, хэвийн хүн чанартай хүний хийх учиртай сонголтыг хийсэн. Хэдий Шяожид Шяошяотай адилхан өвчин туссан ч эцэстээ Шяожигийн асуудал нь шийдвэрлэгдсэн байхад Шяошяо асуудлаа шийдвэрлэж огт чадаагүй бөгөөд асуудал нь улам дордож, улам хүндэрсээр байсан. Шяошяогийн асуудал ноцтой байсан ба махан биеийн өвчин төдий байгаагүй—тэрээр зүрх сэтгэлийнх нь гүнд оршдог зан чанараа илчилсэн; зөрүүд, гөжүүд, мунхаг, хорон санаатай байдлаа илчилсэн. Энэ хоёр хүний хоорондох ялгаа энэ юм. Хэрвээ та нар энэ хоёр хүн яаж амьдардаг тухай, түүнчлэн аливаа зүйлд хандах хандлага, арга барилын талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдлэг, ойлголттой бол дараа энэ талаар үргэлжлүүлэн нөхөрлөж, өөрсдийгөө үүнтэй харьцуулж, үүнээс сургамж авч болно. Мэдээж та нар Шяожи шиг идэвхтэй байдлаар орох ёстой. Амьдралд зөв хандаж, тэр чигтээ Бурханы үгийн дагуу, үнэнийг шалгуураа болгон хүмүүс, зүйлсийг харж, биеэ авч явж, үйлдэхээр чармайж, улмаар үнэнийг эрэлхийлдэг хүн болох ёстой. Шяошяотай адилхан байж болохгүй. Тийм биз дээ? (Тийм ээ.) Ийм маягаар эрэлхийлж, хэрэгжүүлэх ёстой.

Одоо хэдүүлээ сүүлчийн цуглаан дээр юу нөхөрлөснөө эргээд саная. Бид хүмүүсийн үзэлдээ зөв, сайн гэж үздэг зүйлсийн эхний тал буюу сайн зан авирын тухай ярилцаж, сайн зан авирын зургаан жишээг жагсаасан. Тэдгээр нь бүгд уламжлалт соёлын сурталчилдаг зүйлс, бодит амьдрал дээр хүмүүст таалагддаг сайн зан авирууд байсан. Тэр нь юу байсныг та нар Надад хэлж өгч чадах уу? (Боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах, эвсэг найрсаг байх, ойр дотно байдалтай байх.) Бид өөр жишээ татаагүй. Уламжлалт соёлын дэвшүүлсэн сайн зан авирын зургаан төлөөллөөс бага зэрэг ялгаатай зан авир бусад улс орны уламжлалт соёлд байж магадгүй ч бид тэрийг жагсаагаагүй. Өнгөрсөн удаа бид энэ зургаан сайн зан авирын зарим тодорхой агуулгыг нөхөрлөж, задлан шинжилсэн. Ерөнхийдөө энэ гадаад сайн зан авирууд нь хүний зан чанар өөрчлөгдсөн гэдгийг бүү хэл, хүн чанарын доторх эерэг зүйлсийг ч төлөөлдөггүй—хүн үнэнийг ойлгодог, үнэний бодит байдлыг амьдран харуулдаг гэдгийг мэдээж нотолдоггүй. Тэдгээр нь ердөө л хүний харж болох гадаад талын зан авир юм. Энгийнээр хэлбэл, тэдгээр нь хүний гадаад талын илрэл мөн. Гадна талын эдгээр илрэл болон илчлэл нь хүмүүс бие биетэйгээ харилцаж, зохицож, хамт амьдрах үед тохиолддог ёс төдий зүйл юм. “Ёс төдий зүйл” гэж юуг хэлж байна вэ? Энэ нь хүмүүс хараад сэтгэл нь тайвширдаг хамгийн өнгөц зүйлс юм. Тэдгээр нь хүмүүсийн мөн чанарыг огт төлөөлдөггүй, бодол санаа, үзэл бодлыг нь ч, эерэг зүйлд хандах хандлагыг нь ч төлөөлдөггүй, үнэнд хандах хүмүүсийн хандлагыг бүр ч төлөөлдөггүй. Гадна талын зан авирын талаарх хүн төрөлхтний шаардлага, үнэлгээний стандарт нь хүмүүсийн ойлгож, хүрч чадах ёс төдий зүйл билээ. Тэдгээр нь хүний мөн чанартай ямар ч хамаагүй. Хүмүүс гаднаа хэчнээн эвсэг найрсаг, ойр дотно байдалтай харагдах нь хамаагүй, тэдний амьдран харуулдаг гадна талын зан авирыг бусад хүн хэчнээн их таашааж, хүндэлж, биширч, шүтдэг байх нь хамаагүй, тэд хүн чанартай гэсэн үг биш, уг чанар болон мөн чанар нь сайн, эерэг зүйлсийг хайрладаг, эсвэл зөв шударга байдлын мэдрэмжтэй гэсэн үг биш, мэдээж тэд бол үнэнийг эрэлхийлж чаддаг хүмүүс гэсэн үг бүр ч биш. Хүн төрөлхтний нэгтгэн дүгнэсэн энэ бүх сайн зан авир нь өөрсдийгөө бусад амьтнаас ялгахын тулд хүн төрөлхтний сурталчилдаг гадна талын зарим илрэл болон амьдран харуулдаг зүйлээс цаашгүй. Жишээлбэл, боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх—эдгээр сайн зан авир нь уг хүн гаднаа нэлээд хүмүүжилтэй, эелдэг, боловсролтой, соёлтой бөгөөд ямар ч дүрэм журмыг дагадаггүй араатан амьтдаас өөр гэдгийг л харуулдаг. Хүмүүс хооллож, ундалсныхаа дараа гараараа юм уу цаасан алчуураар амаа арчиж, өөрсдийгөө бага зэрэг цэвэрлэдэг. Хэрвээ чи юм идэж, уусных нь дараа нохойн амыг арчихаар оролдвол нохой үүнд баярлахгүй. Амьтад ийм зүйлийг ойлгодоггүй. Тэгвэл хүмүүс яагаад ойлгодог вэ? Учир нь хүмүүс бол “илүү өндөр түвшний амьтад” учраас эдгээр зүйлийг ойлгох учиртай. Тиймээс эдгээр сайн зан авир нь хүн төрөлхтөн гэх биологийн бүлгийн зан авирыг зохицуулахдаа хүний ашигладаг зүйл бөгөөд тэдгээр нь хүн төрөлхтнийг илүү дорд түвшний амьтдаас ялгахаас хэтрэхгүй. Тэдгээр нь биеэ авч явах байдал, үнэний эрэл хайгуул, эсвэл Бурханыг шүтэн мөргөхтэй ямар ч хамаагүй. Өөрөөр хэлбэл, хэдийгээр чи гаднаа боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх гэх мэт стандарт, шаардлагыг хангаж байж болох ч, ийм сайн зан авиртай байж болох ч энэ нь чи бол хүн чанартай хүн, үнэнтэй хүн, эсвэл Бурханаас эмээж, муугаас зайлдаг хүн гэсэн үг биш. Энэ нь ийм утгатай огт биш. Эсрэгээрээ, зан авирын боловсролын тогтолцоо, ёс зүйн хэм хэмжээг туулсны дараа үг яриа, нүүрний хувирал, намба төрх гэх мэт чинь арай илүү сахилга баттай болсон л гэсэн утгатай. Энэ нь амьтнаас дээр, бага зэрэг хүний төрхтэй гэдгийг чинь харуулдаг, харин үнэнийг эрэлхийлдэг хүн гэдгийг чинь харуулахгүй. Энэ нь үнэний эрэл хайгуултай ямар ч хамаагүй байдаг гэж ч хэлж болно. Чи ийм сайн зан авиртай гэдэг нь чамд үнэнийг эрэлхийлэх зөв нөхцөл бүрдсэн гэсэн үг огт биш, аль хэдийн үнэний бодит байдалд орж, үнэнийг олж авсан гэсэн үг бүр ч биш. Энэ нь тэдгээр зүйлийг огт харуулдаггүй.

Муур, нохойг гэрийн тэжээвэр амьтнаа болгосон хэн боловч тэр амьтдад хайр татам зүйл байдгийг мэдэрнэ. Зарим муур, нохой үнэндээ сайхан ааштай байдаг. Зарим муур эзнийхээ өрөөнд орохыг хүсвэл орохоосоо өмнө хаалган дээр нь хэдэн удаа мяулна. Эзэн нь юу ч хэлэхгүй бол орохгүй, эзнийгээ “Ороод ир” гэж хэлсний дараа л орно. Муур хүртэл ийм ёс журмыг хэрэгжүүлж чаддаг, эзнийхээ өрөөнд орохоосоо өмнө зөвшөөрөл авахаа мэддэг. Тэр нь нэг төрлийн сайн зан авир биш гэж үү? Хэрвээ амьтад хүртэл ийм сайн зан авиртай байж чаддаг юм бол сайн зан авиртай хүмүүс амьтнаас хэчнээн илүү дээр байж чадах вэ? Энэ бол хүмүүст байх учиртай наад захын суурь мэдлэг—үүнийг зааж сургах шаардлагагүй, энэ нь тун хэвийн зүйл юм. Хүмүүст иймэрхүү зан авир харьцангуй тохиромжтой санагдаж, тав тухтай байдлыг мэдрүүлдэг байж болох ч эдгээр сайн зан авирыг амьдран харуулах нь тэдний хүн чанарын чансаа юм уу мөн чанарыг төлөөлөх үү? (Үгүй.) Төлөөлөхгүй. Тэдгээр нь ердөө хүний үйлдэлд байх ёстой дүрэм журам, арга барил бөгөөд хүний хүн чанарын чансаа болон мөн чанартай ямар ч хамаагүй. Жишээ нь муур, нохойг аваад үз—тэдгээрт юу нийтлэг байдаг вэ? Хүмүүс ямар нэгэн идэх юм өгөхөд дотно сэтгэл, талархлаа илэрхийлдэг. Тэд ингэж авирлаж, ийм зан авир харуулж чадна. Тэдний ялгаа гэвэл, нэг нь муур барихад мэргэшсэн, харин нөгөө нь гэр орноо хамгаалахад мэргэшсэн. Муур хэдийд ч, хаана ч эзнээ орхиод явж магадгүй; зугаатай байх юм бол муур эзнээ мартаад, анхаарал хандуулахгүй. Нохой хэзээ ч эзнээ орхихгүй; чамайг эзнээ гэж таньсан л бол эзэн нь солигдлоо ч гэсэн чамайг таньж, эзнээ гэж үзнэ. Зан авирын ёс суртахуун, мөн чанарын хувьд муур, нохой хоёрын хоорондох ялгаа энэ юм. Одоо хүмүүсийн талаар ярьцгаая. Боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, сайхан ааштай байх, ойр дотно байдалтай байх гэх мэт хүний сайн гэж үздэг зан авирын дунд бусад төрлийн амьтдын зан авираас давсан зарим зүйл байдаг хэдий ч—өөрөөр хэлбэл хүний хийж чадах зүйл бусад төрөл зүйлийн амьтдын чадамжаас давдаг хэдий ч—эдгээр нь гадна талын зан авир, дүрэм журмаас цаашгүй бөгөөд хүмүүсийн зан авирыг зохицуулж, бусад төрлийн амьтдаас ялгах зорилготой арга зам юм. Эдгээр сайн зан авирыг эзэмших нь хүмүүст бусад төрлийн амьтдаас ялгаатай, илүү дээр гэдгийг нь мэдрүүлдэг ч үнэндээ зарим талаараа хүмүүс амьтдаас дор авирладаг. Жишээ нь, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах гэдгийг аваад үз. Амьтны ертөнцөд чоно үүнийг хүмүүсээс дээр хийдэг. Чонын сүрэгт алиных нь ч бэлтрэг байсан том чононууд нь халамжилдаг, дээрэлхэж, хорлодоггүй. Үүнийг хүн хийж чаддаггүй бөгөөд энэ талаараа хүн төрөлхтөн чонын сүргээс ч долоон дор. Хүн төрөлхтөн яаж ахмадаа хүндэлж, залуусыг халамжилдаг вэ? Хүмүүс үнэхээр үүнд хүрч чадах уу? Ихэнх хүн “залуусыг халамжилж” чаддаггүй, хүмүүст ийм сайн зан авир байдаггүй, өөрөөр хэлбэл, тэдэнд ийм төрлийн хүн чанар байдаггүй. Жишээлбэл: Хүүхдийг эцэг эхтэйгээ хамт байх үед хүмүүс тэр хүүхэдтэй ярихдаа нэлээд эвсэг найрсаг, ойр дотно байдалтай байх болно—харин аав, ээжийнх нь эзгүйд хүмүүсийн чөтгөрлөг тал гарч ирдэг. Хэрвээ тэр хүүхэд өөртэй нь яривал тэд үл тоож, тэр ч байтугай тэр хүүхдэд дургүйцэж, хүчирхийлнэ. Тэд хэчнээн олиггүй муухай юм бэ! Дэлхийн олон оронд хүүхдийн наймаа түгээмэл байдаг—энэ нь дэлхий нийтийн асуудал юм. Хэрвээ хүмүүст ахмадыг хүндлэх, залуусыг халамжлах сайн зан авир ч байхгүй, хүүхдүүдийг дээрэлхэх үедээ мөс чанарын өвдөлтийг мэдэрдэггүй бол тэр нь ямар гээчийн хүн чанар болохыг Надад хэл дээ? Тэд ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжилдаг дүр эсгэсээр байдаг ч тэр нь зүгээр л гадаад үзэмж. Би яагаад ийм жишээ татсан бэ? Учир нь хүн төрөлхтөн эдгээр сайн зан авирыг нэгтгэн дүгнэж, хүмүүсийн зан авирын эдгээр шаардлага, стандартыг дэвшүүлсэн хэдий ч хүмүүс тэдгээрт хүрч чадах эсэхээс үл хамааран, эсвэл хэчнээн сайн зан авиртайгаас үл хамааран, хүний завхарсан мөн чанар хэзээ ч өөрчлөгдөхгүй. Хүмүүс, зүйлсийн талаарх хүний үзэл бодол, биеэ авч явах байдал, үйлдлийн шалгуур нь бүхэлдээ завхарсан хүн төрөлхтний бодол санаа, үзэл бодлоос үүдэн гардаг бөгөөд тэдгээр нь завхарсан зан чанараар тодорхойлогддог. Хэдийгээр хүн төрөлхтний дэвшүүлсэн шаардлага, стандарт нь сайн, өндөр стандарт гэж хүлээн зөвшөөрөгддөг ч хүмүүс тэдгээрт хүрч чадах уу? (Үгүй.) Тэр нь асуудал юм. Хүн гаднаа арай дээр авирлаж, үүнийхээ төлөө шагнуулж, танигдлаа ч гэсэн үүнд нь ч бас дүр эсгэлт, заль мэх холилдсон байдаг, учир нь хүн бүрийн хүлээн зөвшөөрдөгчлөн бага зэрэг сайн зүйл хийх амархан, харин насан туршдаа сайн үйл хийх хэцүү билээ. Тэр үнэхээр сайн хүн юм бол яагаад сайн зүйл хийхэд түүнд маш хэцүү байдаг юм бэ? Тиймээс хүн төрөлхтний “сайн” гэгддэг, хүлээн зөвшөөрөгдсөн стандартад нэг ч хүн хүрч чадахгүй. Бүгд сагсуурал, луйвар, зохиомол зүйл. Хүмүүс гаднаа боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах, эвсэг найрсаг байх, ойр дотно байдалтай байх гэх мэт цөөн хэдэн ийм стандартыг биелүүлж, бага зэрэг сайн зан авиртай байлаа ч гэсэн—хэдийгээр хүмүүс эдгээр зүйлийн заримыг хийж, эзэмшиж чадах ч энэ нь богинохон хугацаанд, түр зуур, эсвэл эгшин зуурын орчинд л байдаг. Өөрт нь хэрэгтэй үед л тэд ийм илрэлтэй байдаг. Ямар нэг зүйл байр суурь, бахархал, эд хөрөнгө, ашиг сонирхол, эсвэл бүр хувь заяа, хэтийн ирээдүйг нь хөндмөгц тэдний уг чанар, догшин араншин гарч ирнэ. Тэд боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй, сайхан ааштай, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжилдаг, эвсэг найрсаг, ойр дотно байдалтай харагдахаа болино. Харин ч бие биеийнхээ эсрэг тэмцэж, явуулга хийж, нэг нэгнээ мэхлэхээр оролдож, бие биеэ зохиомлоор буруутгаж, хөнөөнө. Ийм зүйл хэтэрхий олон тохиолддог—өөрсдийнхөө ашиг сонирхол, байр суурь, эрх мэдлийн төлөө найз нөхөд, хамаатан садан, бүр эцэг хөвгүүд хүртэл нэг нь л амьд үлдэх хүртлээ бие биеэ хөнөөхөөр оролдоно. Хүмүүсийн дунд оршдог эмгэнэлтэй нөхцөл байдал харваас илэрхий. Тийм учраас боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах, эвсэг найрсаг байх, ойр дотно байдалтай байхыг эгшин зуурын орчны үр дүн гэж л нэрлэж болно. Нэг ч хүн тэдгээрийг үнэхээр амьдран харуулдаггүй, хятадуудын шүтдэг гэгээнтэн, агуу хүмүүс ч эдгээр зүйлийг хийж чадаагүй. Тиймээс эдгээр сургаал, онол нь бүгд утгагүй юм. Тэдгээр нь бүгд дэмий хоосон яриа. Үнэнийг эрэлхийлдэг хүмүүс өөрсдийнх нь ашиг сонирхлыг хөнддөг асуудлыг Бурханы үгийн дагуу, үнэнийг шалгуураа болгон шийдвэрлэж чаддаг бөгөөд үнэнийг хэрэгжүүлж, Бурханд дуулгавартай байж чаддаг. Ийм маягаар тэдний эзэмшдэг үнэний бодит байдал нь хүн төрөлхтний хүлээн зөвшөөрсөн сайн зан авирын стандартаас давдаг. Үнэнийг эрэлхийлдэггүй хүмүүс өөрсдийнхөө ашиг сонирхлын саад бартааг даван гарч чаддаггүй, тийм болохоор үнэнийг хэрэгжүүлж чаддаггүй. Тэр ч байтугай сайн зан авир гэх мэт дүрэм журмыг ч баримталж чаддаггүй. Тэгвэл хүмүүс, зүйлсийн талаарх тэдний үзэл бодол, биеэ авч явах байдал, үйлдлийн үндэс, шалгуур юу вэ? Мэдээж тэдгээр нь зүгээр л дүрэм журам, хоосон сургаал, Сатаны гүн ухаан, хууль бөгөөд Бурханы үг юм уу үнэн биш. Учир нь тэр хүмүүс үнэнийг хүлээн авдаггүй, зүгээр л өөрсдийнхөө ашиг сонирхлыг хайдаг болохоор угаасаа үнэнийг хэрэгжүүлж чаддаггүй. Тэд бүр сайн зан авирыг ч баримталж чаддаггүй—хуурамчаар үйлдэхээр оролдсон ч дүр эсгэлтээ хэвээр үргэлжлүүлж чаддаггүй. Ингээд тэд үнэн төрхөө илчилдэг. Өөрсдийнхөө ашиг сонирхлын төлөө тэд тэмцэж, булаан авч, дээрэмдэж, хуйвалдаж, явуулга хийж, заль гаргана, бусдыг шийтгэж, бүр хөнөөнө. Тэд энэ бүх харгис зүйлийг хийж чадна—үүгээр тэдний уг чанар илчлэгддэг биш үү? Тэдний уг чанар илчлэгдэх үед тэдний үг, үйлдлийн санаа зорилго, үндэслэлийг бусад нь амархан харж чадна; энэ хүмүүс тэр чигтээ Сатаны гүн ухаанаар амьдарч байгаа бөгөөд хүмүүс, зүйлсийн талаарх үзэл бодол, биеэ авч явах байдал, үйлдлийнх нь үндэс Сатаны гүн ухаан гэдгийг бусад нь ялган таньж чадна. Жишээ нь: “Хүн бүр өөрийгөө боддог ба би үхэхээр чи үх”, “Амьдрал мөнгөн дээр тогтдог”, “Амьд хүн аргатай, аргалын гал цогтой”, “Жижгээр сэтгээд сайн хүн болохгүй, эр хүнд хор шар илүүдэхгүй”, “Чамайг эелдэг бус байвал би шударга бус байна”, “Ачийг ачаар, бачийг бачаар” гэх мэт эдгээр сатанлаг логик болон хууль хүмүүсийг захирдаг. Хүмүүс эдгээр зүйлээр амьдрах үед боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах гэх мэт нь дүр эсгэхдээ хүмүүсийн ашигладаг баг, хуурамч төрх болдог. Яагаад хуурамч төрх болдог вэ? Учир нь хүмүүсийн үнэхээр мөрдөж амьдардаг үндэс суурь, хууль нь үнэн биш, харин хүнд Сатаны суулгасан зүйлс юм. Тиймээс хүний хамгийн наад захын мөс чанар, ёс суртахуун нь үнэнийг хайрладаггүй хүнд ямар ч нөлөө үзүүлэхгүй. Ашиг сонирхолтой нь холбоотой ямар нэг зүйл тохиолдвол тэдний жинхэнэ дүр төрх гарч ирэх бөгөөд тэр үед хүмүүс үнэн төрхийг нь харна. Хүмүүс: “Гэхдээ тэд ихэвчлэн маш эелдэг, сайхан ааштай, боловсон байдаг биз дээ? Яагаад өөрсдөд нь ямар нэг зүйл тохиолдох үед тэд шал өөр хүн болчихдог юм бэ?” хэмээн гайхна. Үнэн хэрэгтээ тэр хүн өөрчлөгдөөгүй; зүгээр л жинхэнэ дүр төрх нь тэр үед л илчлэгдэж, ил болсон юм. Ямар нэг зүйл ашиг сонирхлыг нь хөндөхгүй бол, ана мана үзэлцэхээсээ өмнө тэд зөвхөн заль гаргаж, дүр эсгэдэг. Ашиг сонирхол нь хөндөгдөх юм уу заналхийлэлд өртөх үедээ, дүр эсгэхээ болих үедээ тэдний илчилдэг оршин тогтнолын хууль, үндэс суурь нь тэдний уг чанар, мөн чанар, үнэн төрх юм. Тиймээс хүн ямар ч сайн зан авиртай байсан—гадна талын зан авир нь хүмүүст хэчнээн өө сэвгүй харагддаг байсан ч—үнэнийг эрэлхийлдэг, эерэг зүйлсийг хайрладаг хүн гэсэн үг биш. Ядаж л хэвийн хүн чанартай гэсэн үг биш, итгэл даахуйц, харилцахад зохистой хүн гэсэн үг бүр ч биш.

Сайн зан авирын дундаас бид боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах, эвсэг найрсаг байх, ойр дотно байдалтай байх талаар жишээ татсан. Одоо хэдүүлээ ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах гэдгийг жишээ болгон авч үзээд, энэ талаар дэлгэрэнгүй нөхөрлөе. Ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах нь хүний амьдралын маш хэвийн явдал юм. Ийм зүйл зарим амьтны бүлгийн дунд ч байдаг тул мэдээж мөс чанартай, эрүүл ухаантай хүмүүсийн дунд бүр ч их харагдах ёстой. Хүмүүс энэ зан авирыг өнгөцхөн хөндөхийн оронд бусад төрлийн амьтдаас илүү сайн, илүү тодорхой, илүү бодитой байдлаар баримтлах ёстой. Хүмүүс ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах энэ сайн зан авирыг даган мөрдөхдөө бусад төрлийн амьтдаас илүү дээр байх ёстой, учир нь бусад амьтдад байдаггүй мөс чанар, эрүүл ухаан хүмүүст байдаг. Хүмүүс энэ сайн зан авирыг баримтлахдаа өөрсдийнх нь хүн чанар бусад амьтдын мөн чанараас илүү дээр, ялгаатай гэдгийг харуулж чаддаг байх ёстой. Гэхдээ хүмүүс үнэхээр ингэдэг үү? (Үгүй.) Боловсролтой, мэдлэгтэй хүмүүс үүнийг хийдэг үү? (Тэд ч бас тэгдэггүй.) Жирийн ардуудыг хойш тавиад, дээд давхаргынхны хэрэг явдал, язгууртнуудын хэрэг явдлын талаар ярилцъя. Одоогийн байдлаар хэд хэдэн улс оронд ордны талаарх жүжиг ший гарч, хааны гэр бүлийн хөл үймээнтэй түүх дэлгэгдэж байна. Ордны гишүүд, энгийн ардуудын аль аль нь ахмадуудын зэрэг зиндаанд асар их ач холбогдол өгдгөөрөө адилхан. Хааны гэр бүлийн хүмүүс ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах сайн зан авирын талаар энгийн иргэдээс илүү гүнзгий, илүү тодорхой боловсролтой байдаг бөгөөд хааны гэр бүлийн залуу үеийнхэн ахмадуудаа хүндэлж, тахимдуу хандахдаа энгийн иргэдээс илүү дээр—асар их ёс зүйтэй байдаг. Ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах тухайд бол язгууртны гэр бүлийн хүмүүс сайн зан авирын энэ талд тун өндөр шаардлага тавьдаг бөгөөд тэрийгээ чандлан дагах ёстой байдаг. Гаднаа тэд яг л энгийн иргэдийн адилаар ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах уламжлалт соёлын шаардлагыг сахин мөрдөж байгаа мэт харагддаг ч хэчнээн сайн, зүй ёсоор хийж байсан ч, хэчнээн дажгүй, өө сэвгүй харагдаж байсан ч өө сэвгүй энэ хуурамч зан авирын цаана элдэв янзын эрх мэдлийн шилжүүлэлт, янз бүрийн хүчнүүдийн дундах өрсөлдөөн нуугдаж байдаг. Эцэг хөвгүүд, ач хүүхдүүд, өвөг эцгүүд, зарц нар эзэд, сайдууд болон хаадын хооронд—гаднаа бүгд ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах зан авирын хамгийн үндсэн шалгуурыг баримталж байгаа мэт харагддаг. Гэхдээ хааны эрх мэдэл болон янз бүрийн бусад хүчин бүгд холилддог учраас гадна талын энэ зан авир ямар ч нэмэргүй байдаг. Энэ нь хааны эрх мэдлийг шилжүүлэх болон янз бүрийн хүчний өрсөлдөөнөөс эцэстээ үүдэн гардаг зүйлд нөлөөлж огт чадахгүй. Мэдээж ийм сайн зан авир нь сэнтийд шунадаг, эрх мэдэл атгах санаархалтай хэнийг ч үндсэндээ хязгаарлаж чадахгүй. Энгийн иргэд ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах дүрэм журмыг баримталдаг нь өвөг дээдсээс нь уламжлан ирсэн зүйл байлаа. Тэд ч бас энэ дүрэм журмын хязгаарлалт дунд амьдардаг. Хэдэн ашиг сонирхол огтлолцох нь хамаагүй, тэдгээр ашиг сонирхол харгалдахад ямар зөрчилдөөн үүдэн гарах нь хамаагүй, энгийн иргэд дараа нь хамт амьдарч чаддаг. Харин хааны гэр бүлд өөр байдаг, учир нь тэдний ашиг сонирхол, эрх мэдлийн маргаан илүү ач холбогдолтой. Тэд тэмцэлдсээр, эцсийн үр дүнд ялагч нь хаан болж, ялагдсан нь гэмт хэрэгтэн болж, нэг тал нь үхдэг, эсвэл нөгөө тал нь үхдэг. Ялагч ч бай, ялагдагч ч бай ялгаагүй бүгд ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах энэ дүрэм журмыг баримталдаг боловч тус бүрдээ өөр өөр эрх мэдэл атгаж, өөр өөр хүсэл, санаархалтай байдаг учраас, эсвэл тал тус бүрийн хүч чадал ялгаатай байдаг учраас зарим нь эцэстээ амьд үлддэг байхад зарим нь устгагддаг. Үүнийг юу тодорхойлдог вэ? Энэ нь ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах дүрэм журмаар тодорхойлогддог уу? (Үгүй.) Тэгвэл юу үүнийг тодорхойлдог вэ? (Хүний сатанлаг уг чанар.) Би энэ бүхнээр юу хэлж байна вэ? Эдгээр дүрэм журам, хүн төрөлхтний цоо шинэ, сайн зан авир гээч нь юуг ч тодорхойлж чадахгүй. Хүний алхдаг зам гадаад зан авирын хувьд боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй, эвсэг найрсаг байх, эсвэл ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжилдаг эсэхээр нь өчүүхэн төдий ч шийдэгддэггүй, харин хүний уг чанараар тодорхойлогддог. Товчхондоо Бурханы гэр хүн төрөлхтний дунд бий болсон сайн зан авирын талаарх эдгээр үгийг дэмждэггүй. Хүний сайн гэж үздэг эдгээр зан авир нь нэг төрлийн сайн зан авир, илрэлээс цаашгүй; тэдгээр нь үнэнийг төлөөлдөггүй бөгөөд хэн нэгэн хүн ийм сайн зан авир, илрэлийг эзэмшлээ гээд үнэнийг хэрэгжүүлж байгаа гэсэн үг биш, үнэнийг эрэлхийлж байгаа гэсэн үг бүр ч биш.

Хүний сайн гэж үздэг эдгээр зан авир Бурханаас ирээгүй, Бурханы гэрээр дэмжигддэггүй, Бурханы хүсэлтэй бүр ч нийцэлтэй биш, мөн Бурханы үг болон Бурханы тавьсан шаардлагатай зөрчилддөг учир Бурханд ч бас хүн төрөлхтний зан авирт тавих зарим шаардлага байдаг уу? (Байдаг.) Бурхан ч бас Өөрийг нь дагадаг итгэгчдийн зан авирын талаар зарим нэг үг хэлсэн. Тэдгээр нь хүнд Бурханы тавьсан үнэнтэй холбоотой шаардлагуудаас өөр, арай илүү энгийн боловч зарим нарийн ширийн зүйлийг агуулдаг. Өөрийг нь дагадаг хүмүүст Бурхан ямар шаардлага тавьдаг вэ? Жишээ нь, ариун хүний ёс журамтай байх гэдэг нь хүний зан авирт тавих шаардлага биш гэж үү? (Мөн.) Бас эрээ цээргүй биш байх, биеэ барих, этгээд хувцас өмсөхгүй байх, архи ууж, тамхи татахгүй байх, бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх, түүнчлэн хуурамч шүтээн шүтэхгүй байх, эцэг эхээ хүндлэх гэх мэт шаардлага бий. Эдгээр нь бүгд Өөрийнхөө дагагчдаас Бурханы шаарддаг зан авирын шаардлага юм. Эдгээр нь хамгийн наад захын шаардлага бөгөөд үүнийг үл тоож болохгүй. Бурхан Өөрийг нь дагадаг хүмүүсийн зан авирт тодорхой шаардлага тавьдаг ба тэр нь шүтлэггүй хүмүүсийн дэвшүүлсэн сайн зан авираас ялгаатай. Шүтлэггүй хүмүүсийн санал болгосон сайн зан авир нь хүмүүсийг илүү өндөр түвшний амьтад болгож, доод түвшний бусад амьтдаас ялгахаас хэтрэхгүй. Харин Бурханы дагагчдадаа тавих шаардлага нь тэднийг шүтлэггүй хүмүүсээс, Бурханд итгэдэггүй хүмүүсээс ялгаруулдаг. Тэдгээр нь амьтдаас ялгаатай байлгахын төлөө биш. Урьд нь бас “ариун гэгээн болгох” тухай ярьж байсан. Энэ нь зарим талаар дэгсдүүлсэн, буруу үг боловч Бурхан дагагчдынхаа зан авирт зарим шаардлага тавьдаг. Тэр нь юу болохыг Надад хэл дээ? (Ариун хүний ёс журамтай байх, эрээ цээргүй биш байх, биеэ барих, этгээд хувцас өмсөхгүй байх, архи ууж, тамхи татахгүй байх, бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх, хуурамч шүтээн шүтэхгүй байх, эцэг эхээ хүндлэх.) Эдгээрээс гадна өөр юу байдаг вэ? (Бусдын өмчийг завшихгүй байх, хулгай хийхгүй, хуурамч гэрчлэл хийхгүй, садар самуун үйлдэхгүй байх.) Тэр ч бас мөн. Тэдгээр нь хуулийн хэсгүүд, бүр анх хүн төрөлхтний зан авирын талаар Бурханы тавьсан зарим шаардлага бөгөөд өнөөдрийг хүртэл жинхэнэ, бодитой хэвээр байна. Бурхан дагагчдынхаа зан авирыг зохицуулахын тулд эдгээр шаардлагыг ашигладаг, өөрөөр хэлбэл, гадна талын тэдгээр зан авир нь Бурханыг дагадаг хүмүүсийн тэмдэг юм. Чамд эдгээр зан авир, илрэл байдаг болохоор бусад хүн чамайг хараад Бурханд итгэгч гэдгийг чинь мэддэг бол тэд ядаж л чамайг сайшааж, биширнэ. Тэд чамайг ариун хүний ёс журамтай, Бурханд итгэгч шиг харагддаг, шүтлэггүй хүнтэй адилгүй гэж хэлнэ. Бурханд итгэдэг болсон зарим хүн шүтлэггүй хүмүүстэй адилхан хэвээр үлдэж, тамхи татаж, архи ууж, зодолдож, хэрэлддэг. Бүр садар самуун үйлдэж, хулгай хийдэг хүмүүс ч бий. Тэдний зан авир ч цадиггүй, Бурханы үгийг даган мөрддөггүй бөгөөд шүтлэггүй хүн тэднийг харах үедээ “Тэд үнэхээр Бурханд итгэгч гэж үү? Тэгвэл яагаад Бурханд итгэдэггүй хүмүүстэй яг адилхан байдаг юм бэ?” гэдэг. Бусад нь тэр хүнийг биширдэггүй, түүнд итгэдэггүй тул тэр хүнийг сайн мэдээ түгээхээр оролдох үед хүмүүс хүлээн авдаггүй. Хэрвээ хүн Бурханы хүнээс шаарддаг зүйлийг хийж чаддаг бол эерэг зүйлийг хайрладаг, сайхан сэтгэлтэй, хэвийн хүн чанартай хүн юм. Тийм хүн Бурханы үгийг дөнгөж сонссоныхоо дараа хэрэгжүүлж чаддаг, хэрэгжүүлдэг зүйлд нь ямар ч дүр эсгэлт байдаггүй, учир нь тэд ядаж л мөс чанар, эрүүл ухаандаа үндэслэн үйлдсэн. Хүнд тавих Бурханы тодорхой шаардлага хүн төрөлхтний сурталчилдаг сайн зан авираас юугаараа ялгаатай вэ? (Хүнд тавих Бурханы шаардлага нь харваас бодитой бөгөөд хэвийн хүн чанарыг амьдран харуулах боломжийг хүмүүст олгож чаддаг байхад уламжлалт соёл нь ямар ч мөн чанарын чиг үүрэггүй, зөвхөн харуулах зорилготой зарим зан авирыг шаарддаг.) Зөв. Уламжлалт соёлын хүнээс шаарддаг сайн зан авир нь бүгд хуурамч, бүгд дүр эсгэлт юм. Тэдгээр нь бүгд хууран мэхлэлт. Тэдгээрийг даган мөрддөг хүмүүс сайхан үг хэлж байж болох ч дотроо шал өөр байдаг. Эдгээр сайн зан авир нь баг, төөрөгдөл юм. Тэр нь хүний хүн чанарын мөн чанараас гардаг зүйлс биш, нэр нүүр, нэр хүнд, байр суурийнхаа төлөө хүний гаргадаг дүр эсгэлт юм. Тэдгээр нь шоу, нэг төрлийн хоёр нүүрт хандлага, бусдад харуулахын тулд хүний зориуд үйлддэг зүйл билээ. Хүний зан авир жинхэнэ үү, хуурамч уу гэдгийг заримдаа хүмүүс ялган таньж чаддаггүй боловч эцэст нь хүн бүр тухайн хүний жинхэнэ төрхийг харна. Энэ нь гаднаа маш олон сайн зан авиртай, үнэн сүсэгт гээч маш олон илрэлтэй байсан ч Эзэн Есүсийг үнэнийг илэрхийлж, золин авралын ажлыг хийхээр ирэх үед үнэнээс залхаж, үнэнийг үзэн ядсандаа Түүнийг яллаж, цовдолсон хоёр нүүрт фарисайчуудтай яг адилхан. Энэ нь хүмүүсийн сайн зан авир, гадна талын арга зам уг чанар, мөн чанарыг нь төлөөлдөггүй гэдгийг харуулж байна. Тэдгээр нь хүмүүсийн уг чанар, мөн чанартай холбоогүй. Харин хүн Бурханд үнэн голоосоо итгэдэг, мөс чанар, эрүүл ухаантай л бол хүнээс Бурханы шаарддаг дүрэм журмыг хэрэгжүүлж, үнэхээр амьдран харуулж чадна. Чи бусдын өмнө ч, эсвэл бусдын ардуур ч эдгээр зүйлийг хийх ёстой; хүн чанарын чинь мөн чанар ямар байх нь хамаагүй Бурханы тавьсан эдгээр шаардлагыг биелүүлэх ёстой. Нэгэнт чи Бурханыг дагадаг тул завхарсан зан чанар чинь хэчнээн ноцтой байсан ч өөрийгөө хязгаарлаж, Бурханы үгийн дагуу хэрэгжүүлэх ёстой. Хэсэг хугацааны ийм туршлагын дараа чи жинхэнэ оролттой болж, үнэхээр өөрчлөгдсөн байх болно. Тэрхүү жинхэнэ өөрчлөлт нь бодитой юм.

Хурдхан дүгнэж үзэцгээе: Бурхан хүмүүсийн зан авирт ямархуу шаардлага тавьдаг вэ? Хүмүүс зарчимч байж, биеэ барих ёстой, огт дүр эсгэлгүйгээр нэр төртэй амьдарч, улмаар бусдад хүндлэгдэх ёстой. Эдгээр нь хүний зан авирт тавих Бурханы шаардлага юм. Хүн бусдын өмнө ч байсан, үгүй ч байсан, эсвэл ямар ч орчинд, хэнтэй ч нүүр тулсан, ийм маягаар хэрэгжүүлж, ийм бодит байдлыг эзэмших ёстой гэсэн үг. Хэвийн хүмүүс эдгээр бодит байдлыг эзэмших ёстой; биеэ авч явахдаа ядаж үүнийг хийх ёстой. Жишээ нь, хүн маш чанга ярьдаг ч бусдыг хэл амаараа доромжилдоггүй, муухай үг хэрэглэдэггүй, хэлсэн үг нь үнэн зөв, яг таг бөгөөд бусдыг дайрч давшилдаггүй байлаа гэе. Тэр хүн хэн нэгнийг муу гэж дуудсан ч, хэн нэгнийг муу гэж хэлсэн ч тэр нь үнэн зөв байдаг. Хэдийгээр гаднах үг, үйлдэл нь шүтлэггүй хүмүүсийн дэвшүүлсэн эвсэг найрсаг байх, эсвэл эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх гэсэн шаардлагатай нийцдэггүй ч хэлсэн үгийнх нь агуулга, ярианых нь зарчим, үндэслэл тэдэнд нэр төртэй, ёс жудагтай амьдрах боломж олгодог. Зарчимч байх гэдэг нь энэ юм. Тэд мэддэггүй зүйлийнхээ талаар хайхрамжгүй ярьдаггүй, сайн таньж чадаагүй хүмүүсээ дур зоргоороо үнэлдэггүй. Хэдийгээр тэд гаднаа төдийлөн эелдэг харагддаггүй, шүтлэггүй хүмүүсийн ярьдаг соёлтой байх, дүрмийг мөрдөх зан авирын стандартад нийцдэггүй ч зүрх сэтгэлдээ Бурханаас эмээж, үг, үйлдлээ хязгаарладаг учраас амьдран харуулдаг зүйл нь хүн төрөлхтний ярьдаг боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх, сайхан ааштай байх зан авираас хамаагүй дээр байдаг. Энэ нь биеэ барьж, зарчимч байхын илрэл биш гэж үү? (Мөн.) Ямар ч тохиолдолд, хэрвээ та нар Өөрийнхөө итгэгчдэд Бурханы тавьсан сайн зан авирын шаардлагыг сайн харвал аль нь хүмүүсийн бодитоор амьдран харуулах ёстой тодорхой дүрэм биш вэ? Аль нь хүмүүсээс дүр эсгэхийг шаарддаг вэ? Аль нь ч биш, тийм үү? Та нар эргэлзэж байгаа бол тэрийгээ хэлж болно. Жишээлбэл, зарим нь “Бусад хүнийг зодож, үг хэлээр доромжилж болохгүй гэж Бурханыг хэлэхэд энэ нь жаахан хуурамч санагддаг, учир нь хүмүүс яг одоо заримдаа бусдыг үг хэлээр доромжилдог бөгөөд Бурхан тэднийг ялладаггүй” гэж хэлж магадгүй. Бусдыг үг хэлээр доромжилж болохгүй гэж Бурханыг хэлэхэд “үг хэлээр доромжлох” гэдэг нь юуг хэлж байна вэ? (Хүн завхарсан зан чанарынхаа улмаас сэтгэл хөдлөлөө гаргах.) Сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, бүдүүлэг хараал хэлэх нь үг хэлээр доромжлох явдал юм. Хүний талаар хэлсэн зүйл таагүй байлаа ч гэсэн завхарсан мөн чанартай нь нийцэж байвал тэр нь үг хэлээр доромжилсон хэрэг биш. Жишээлбэл, хэн нэгэн хүн чуулганы ажлыг үймүүлж, саад болж, асар их мууг үйлдсэн бөгөөд чи түүнд “Чи маш их ёрын мууг үйлдлээ. Чи бол хөгийн новш—хүн биш!” гэж хэллээ гэе. Тэр нь үг хэлээр доромжилсонд тооцогдох уу? Завхарсан зан чанараа харуулсанд тооцогдох уу? Эсвэл сэтгэл хөдлөлөө гаргасанд тооцогдох уу? Аль эсвэл ариун хүний ёс журамгүйд тооцогдох уу? (Энэ нь бодит баримттай нийцэж байгаа тул үг хэлээр доромжилсонд тооцогдохгүй.) Тийм ээ, тооцогдохгүй. Энэ нь баримттай нийцэлтэй байна—энэ бол чин сэтгэлээсээ хэлсэн үнэн үг бөгөөд юуг ч нууж, далдлаагүй. Энэ нь боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх явдалтай нийцэхгүй байж болох ч баримтад нийцэж байна. Загнуулсан хүн өөрийгөө тэр үгтэй харьцуулж, шинжлэх бөгөөд буруу юм хийж, маш их ёрын мууг үйлдсэн учраас загнуулсан гэдгээ олж харна. Тэрээр өөрийгөө үзэн ядаж, “Би үнэхээр ямар ч хэрэггүй хүн юм! Новшийн амьтан л ийм юм хийнэ дээ—би бол хүн биш! Тэд намайг ингэж загнасан нь зөв, сайн хэрэг!” хэмээн бодно. Үүнийг хүлээн авсныхаа дараа тэрээр өөрийнхөө уг чанар, мөн чанарыг бага зэрэг мэдэж авч, хэсэг хугацаанд туршлагажиж, ойлгосныхоо дараа үнэхээр гэмшинэ. Ирээдүйд үүргээ гүйцэтгэх явцдаа зарчмыг эрж хайх ёстойгоо дараа нь мэдэж авна. Загнуулсан нь түүнийг сэрээсэн биш үү? Хүмүүс бусдыг үг хэлээр доромжилж болохгүй гэсэн Бурханы шаардлага дахь “үг хэлээр доромжлох” болон ингэж загнах хоёрын хооронд ялгаа байгаа биш үү? (Байгаа.) Ялгаа нь юу вэ? Хүмүүс бусдыг үг хэлээр доромжилж болохгүй гэсэн Бурханы шаардлага дахь “үг хэлээр доромжлох” гэдэг нь юу гэсэн утгатай вэ? Нэг талаар хэрвээ агуулга болон үг нь бузар муухай бол тэр нь сайн зүйл биш. Бурхан Өөрийнхөө дагагчдын амнаас муухай үг сонсохыг хүсдэггүй. Гэхдээ бодит баримтыг дэлгэхдээ зарим нэг таагүй үг хэрэглэсэн бол тийм тохиолдлыг үл тооцно. Тэр нь үг хэлээр доромжилсон хэрэг биш. Нөгөө талаар, үг хэлээр доромжлох зан авирын мөн чанар юу вэ? Энэ нь адгуу зан гаргаж байгаа хэрэг биш үү? Хэрвээ асуудлыг хэвийн нөхөрлөл, ятгалга, яриа хөөрөөгөөр тодорхой, ойлгомжтой тайлбарлах боломжтой бол яагаад оронд нь тэр хүнийг ам хэлээр доромжилно гэж? Тэгэх нь сайн биш, зохисгүй юм. Эерэг хандлагуудтай харьцуулбал үг хэлээр доромжлох нь хэвийн зам биш. Энэ нь сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, адгуу зангаа харуулж байгаа хэрэг бөгөөд хүмүүс аливаа асуудлыг шийдвэрлэхдээ сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, адгуу зангаа харуулахыг Бурхан хүсдэггүй. Хүмүүс адгуу зангаа харуулж, сэтгэл хөдлөлөө гаргах үедээ үргэлж үг хэлээр доромжилж, дайрч давшлах зан авир гаргадаг. Тэд хамгийн таагүй юуг ч хэлнэ, мөн нөгөө талаа гомдоож, уураа гаргах юуг ч хэлнэ. Хэлснийхээ дараа тэд нөгөө талаа доромжилж, гомдоогоод зогсохгүй, өөрсдийгөө ч доромжилж, гомдоосон байх болно. Энэ нь аливаа зүйлийг зохицуулахдаа Бурханыг дагагчийн баримтлах ёстой хандлага, арга барил биш. Түүнчлэн, завхарсан хүмүүс үргэлж өшөө авах, сэтгэл хөдлөл, сэтгэл дундуур байдлаа гаргах, адгуу зангаа харуулах сэтгэлгээтэй байдаг. Тэд алхам тутамдаа бусдыг үг хэлээрээ доромжилдог бөгөөд том, жижиг ямар нэг зүйл тохиолдох үед тэр даруй үг хэлээр доромжлох зан авир харуулдаг. Тийм зан авир асуудлыг шийдвэрлэхгүй гэдгийг мэдэж байгаа ч гэсэн тэд ямартай ч ингэж хийдэг. Энэ нь сатанлаг зан авир биш үү? Тэд гэртээ ганцаараа байхдаа, хэн ч өөрийг нь сонсож чадахгүй байх үед ч ингэнэ. Энэ нь сэтгэл хөдлөлөө гаргаж байгаа хэрэг биш үү? Энэ нь адгуу зангаа харуулж байгаа хэрэг биш үү? (Мөн.) Адгуу зангаа харуулж, сэтгэл хөдлөлөө гаргах нь ерөнхийдөө адгуу зангаа ямар нэг зүйлд хандах, ямар нэг зүйлийг зохицуулах арга зам болгож ашиглана гэсэн үг юм; энэ нь бүх хэрэг явдалтай адгуу хандлагаар нүүр тулна гэсэн үг бөгөөд үүний нэг зан авир, илрэл нь үг хэлээр доромжлох явдал юм. Нэгэнт тэр нь үг хэлээр доромжлохын мөн чанар тул Бурхан хүнээс үг хэлээр доромжлохгүй байхыг шаардах нь сайн зүйл биш гэж үү? (Мөн.) Бурхан хүнээс бусдыг хэл амаар доромжлохгүй байхыг шаардах нь үндэслэлтэй хэрэг биш гэж үү? Энэ нь хүнд ашиг тустай биш үү? (Тийм.) Эцсийн эцэст хүн бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх ёстой гэсэн Бурханы шаардлагын зорилго нь биеэ барихад хүмүүсийг хүргэж, тэднийг үргэлж сэтгэл хөдлөл, адгуу зангаар амьдруулахгүй байхын төлөө байдаг. Тэд хүнийг хэл амаар доромжлохдоо юу хэлэх нь хамаагүй, сэтгэл хөдлөл, адгуу зангаар амьдардаг хүмүүсээс гардаг зүйл бол завхарсан зан чанар юм. Тэр нь ямар завхарсан зан чанар вэ? Хамгийн наад зах нь харгис, биеэ тоосон зан чанар. Завхарсан зан чанараа гаргаснаар аливаа асуудлыг шийдвэрлэх нь Бурханы хүсэл мөн үү? (Үгүй.) Эргэн тойронд нь тохиолдож буй ямар ч зүйлд тийм байдлаар хандахыг Бурхан дагагчдаасаа хүсдэггүй, цаад утгаараа бол хүмүүс эргэн тойронд нь тохиолдож буй бүх зүйлд бусдыг зодох, хэл амаар доромжлох байдлаар хандахад Бурхан дургүй. Хүмүүсийг үг хэлээр доромжилсноор ямар ч асуудлыг шийдвэрлэж чадахгүй бөгөөд ингэх нь зарчмын дагуу үйлдэх чадварт чинь нөлөөлнө. Ядаж л энэ нь эерэг зан авир биш, хэвийн хүн чанартай хүмүүсийн эзэмших учиртай зан авир ч биш. Тийм учраас Бурхан Өөрийг нь дагадаг хүмүүст бусдыг зодохгүй, үг хэлээр доромжлохгүй байх шаардлага тавьдаг. “Үг хэлээр доромжлох” гэдэгт сэтгэл хөдлөл, адгуу зан багтдаг. “Сэтгэл хөдлөл” гэдэг нь ялангуяа юуг хэлдэг вэ? Үүнд үзэн ядалт, хараал зүхэл, бусдад мууг хүсэх, бусад хүн өөрийнх нь хүссэнээр хариугаа хүртэж, муугаар дуусна хэмээн найдах явдал багтдаг. Сэтгэл хөдлөл нь ялангуяа иймэрхүү сөрөг зүйлийг агуулдаг. Тэгвэл “адгуу зан” гэдэг нь юу гэсэн үг вэ? Энэ нь туйлширсан, идэвхгүй, сөрөг, ёрын муу арга барил ашиглан сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, дургүй зүйлс болон хүмүүс нь алга болж, тэдэнд гамшиг нүүрлээсэй хэмээн хүсэж, улмаар тэдний золгүй явдалд хүссэнээрээ баярлана гэсэн үг. Тэр нь адгуу зан юм. Адгуу занд юу багтдаг вэ? Үзэн ядалт, дайсагнал, хараал зүхэл, түүнчлэн атгаг хорон санаа—энэ бүхэн нь адгуу занд багтдаг зүйлс юм. Эдгээрийн аль нэг нь эерэг үү? (Үгүй.) Хүн эдгээр сэтгэл хөдлөл, адгуу зангаар амьдрахдаа ямар нөхцөл байдалтай байдаг вэ? Тэд галзуу чөтгөр болж хувирах гэж байгаа бус уу? Чи хүмүүсийг үг хэлээр доромжлох тусмаа улам уурлаж, улам харгис болж, бусдыг үг хэлээр доромжлохыг улам их хүсдэг бөгөөд эцэст нь гараа сунгаад, хэн нэгнийг цохихыг хүснэ. Тэгээд хэн нэгнийг цохих үедээ түүнийг үхэлд хүргэж, амийг нь авахыг хүсдэг, энэ нь “Би чамайг устгана! Чамайг хөнөөнө!” гэсэн утгатай. Нэг жаахан сэтгэл хөдлөл—сөрөг сэтгэл хөдлөл хүний адгуу занг хөөргөж, дүрсхийлгэдэг бөгөөд эцэст нь хүмүүсийг нэгэн амийг үгүй хийж, устгахыг хүсэхэд хүргэдэг. Энэ нь хэвийн хүн чанартай хүмүүст байх учиртай, тэдний эзэмших учиртай зүйл мөн үү? (Үгүй, биш.) Энэ нь юуны нүүр царай вэ? (Энэ бол диаволын нүүр царай.) Энэ нь диавол үнэн төрхөө харуулж буй хэрэг юм. Энэ нь хүнийг залгих гэж буй чөтгөрийнхтэй адилхан царай юм. Үүний чөтгөрлөг уг чанар нь гаднаа гарч ирдэг бөгөөд үүнийг хянах боломжгүй. Галзуу чөтгөр гэдэг нь ийм утгатай. Тэгвэл энэ хүмүүс хэр галзуу болдог вэ? Тэд хүний бие махбод, сүнсийг залгидаг чөтгөр болон хувирдаг. Үг хэлээр доромжлохын хамгийн ноцтой үр дагавар гэвэл энэ нь энгийн асуудлыг зуун наян градус эргүүлж, хэн нэгнийг үхэлд хүргэж магадгүй. Хоёр хүний хоорондох ялихгүй хэрүүлээс олон асуудал эхэлж, тэд нэг нэг рүүгээ хашхирч, бие биеэ үг хэлээр доромжилж, нэг нэгнээ цохиход хүрдэг бөгөөд улмаар хөнөөх хүсэл төрж, дараа нь бодит зүйл болдог—нэг нь алагдаж, нөгөө нь хүн амины хэргээр яллагдаж, цаазын ял авдаг. Эцэст нь хоёр тал хоёулаа хохирдог. Эцсийн үр дүн нь энэ. Тэд үг хэлээр доромжилж, сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, бүх адгуу зангаа илчилсний эцэст хоёулаа тамд очсон. Энэ бол үр дүн нь. Сэтгэл хөдлөлөө гаргаж, адгуу зангаа хөөргөж, тэсрэх нь хүнийг ийм үр дагаварт хүргэдэг. Энэ бол сайн үр дүн биш, ёрын муу үр дүн юм. Хар даа, энгийн, сөрөг сэтгэл хөдлөлөөс үүдсэн зан авираас болоод хүн ийм төгсгөлтэй нүүр тулдаг. Хүмүүс ийм төгсгөлийг харахыг хүсдэггүй, үүнтэй нүүр тулахыг ч хүсдэггүй боловч хүмүүс элдэв янзын муу сэтгэл хөдлөл дунд амьдардаг учраас, мөн үргэлж ихсэж, тэсэрч байдаг адгуу занд хүлэгдэж, хянуулдаг учраас эцэст нь ийм үр дагавар үүсдэг. Үг хэлээр доромжлох нь энгийн зан авир мөн үү, Надад хэл дээ? Хүмүүс өдөр тутмын амьдралдаа үг хэлээр доромжлох нь тийм ёрын муу үр дүнд хүргэдэггүй байж болно—өөрөөр хэлбэл, үг хэлээр доромжлох бүх тохиолдол тийм ёрын муу үр дүнд хүргэх албагүй. Гэхдээ энэ нь үг хэлээр доромжлохын мөн чанар юм. Энэ нь сэтгэл хөдлөлөө гаргах, адгуу зан тэсэрч, дэлбэрэх явдал мөн. Тиймээс бусдыг үг хэлээр доромжлохгүй байхыг Бурхан хүмүүсээс шаарддаг нь хүнд гарцаагүй ашиг тустай—энэ нь хүнд өчнөөн олон талаар ашиг тустай бөгөөд хүнийг огт хохироодоггүй—үүний зэрэгцээ энэ нь Бурхан хүн төрөлхтөнд ийм шаардлага тавьсны ач холбогдлын нэг хэсэг юм. Бусдыг үг хэлээр доромжлохгүй байх шаардлага нь үнэнийг хэрэгжүүлэх юм уу үнэнийг эрэлхийлэх түвшинд хүрэхгүй байж болох ч энэ төрлийн шаардлагыг хүн мөн л сахин мөрдөх ёстой.

Хүмүүс зөвхөн биеэ барьснаар нэг нэгнээ үг хэлээр доромжлох ёсгүй гэсэн Бурханы шаардлагыг биелүүлж чадах уу? Хүмүүс уурлах үедээ ихэнхдээ биеэ барьж чаддаггүй. Тэгвэл хүмүүс бие биеэ үг хэлээр доромжлохгүй байх гэсэн энэ шаардлагыг яаж биелүүлж чадах юм бэ? Чи хэн нэгнийг үг хэлээр доромжлох гэж байхдаа, ялангуяа биеэ барьж чадахгүй байх үедээ яаран залбирах ёстой. Хэсэг зуур залбирч, Бурханаас чин сэтгэлээсээ гуйх юм бол уур цухал чинь намдах магадлалтай. Тэр үед чи үр дүнтэйгээр биеэ барьж, сэтгэл хөдлөл, адгуу зангаа хянаж чадна. Жишээлбэл, заримдаа хүмүүс доромжлуулсан мэт санагдахуйц зүйлийг чамд хэлж, ар хударгаар чинь шүүмжилж, санаатай юм уу санаандгүй байдлаар чамайг гомдоож, чамайг бага зэрэг далимдуулан ашиглаж, чамаас ямар нэг зүйлийг хулгайлж, эсвэл бүр амин чухал ашиг сонирхлыг чинь хөндөж болзошгүй. Ийм зүйл тохиолдох үед чи “Тэр намайг гомдоосон тул би үзэн ядаж байна, доромжилсон үг хашхирмаар байна, түүнээс өшөөгөө авмаар байна, бүр түүнийг цохимоор байна. Би түүнд сургамж өгөхийн тулд ар хударгаар нь зальдмаар байна” гэж бодно. Энэ бүхэн нь муу сэтгэл хөдлөлөөс үүдэн гардаг биш үү? Муу сэтгэл хөдлөлөөс үүдэн гарсан үр дагавар гэвэл чи эдгээр зүйлийг хийхийг хүснэ. Чи энэ тухай бодох тусмаа улам уурлан хилэгнэж, тэр хүн чамайг дээрэлхэж, нэр төр, ёс жудгийг чинь доромжилж байна гэж улам их бодно. Сэтгэл чинь тавгүйтэж, өшөө авахыг хүснэ. Энэ нь эдгээр сөрөг сэтгэл хөдлөлөөс үүдэн чамд бий болсон адгуу ойворгон зан биш үү? (Мөн.) Өшөө авах энэ хүсэл чинь ямар гээч зан авир вэ? Чи адгуу зан гаргах гэж байгаа биш үү? Ийм үеүдэд чи өөрийгөө тайван байлгах ёстой; юун түрүүнд Бурханд залбирч, биеэ барьж, үнэнийг тунгаан бодож, эрж хайж, ухаалаг авирлах ёстой. Энэ нь цухалдах, дотор чинь үзэн ядалт, сэтгэл хөдлөл, адгуу зан үүсэх нөхцөл байдлаас зайлсхийх цорын ганц зам юм. Зарим хүн: “Хэрвээ хоёр хүн өдөржингөө хамт ажиллавал иймэрхүү нөхцөл байдлаас зайлсхийх ямар ч аргагүй” гэж хэлж магадгүй. Чи ийм нөхцөл байдлаас зайлсхийж чадахгүй байсан ч гэсэн өшөө авах ёсгүй, харин биеэ барих ёстой. Яаж биеэ барих ёстой вэ? Юун түрүүнд чи “Хэрвээ би өшөө авбал энэ нь Бурханд лавтайяа таалагдахгүй учраас тэгж болохгүй. Үзэн ядалт, өш хонзон, зэвүүцэл нь бүгд Бурханы дургүй зүйл” гэж бодох ёстой. Бурхан эдгээр зүйлд дургүй ч чи хийхийг хүссээр байдаг бөгөөд өөрийгөө хянаж чаддаггүй. Үүнийг хэрхэн шийдвэрлэх ёстой вэ? Мэдээж чи Бурханд найдах ёстой; Бурханд залбирахгүй бол үүнийг шийдвэрлэж чадахгүй. Түүнчлэн биеийн хэмжээ чинь дэндүү жаахан, чи хэтэрхий адгуу зантай, сэтгэл хөдлөл, адгуу зангаа хязгаарлаж үнэхээр чаддаггүй, өшөө авахыг хүсдэг бол тухайн хүнийг үг хэлээр доромжлохын тулд амаа нээж яасан ч болохгүй. Чи хаа байгаа газраасаа явж, өөр хүнийг оролцуулан энэ нөхцөл байдлыг шийдвэрлүүлж болно. Чи Бурханд чимээгүйхэн залбирч, Бурханы үгийн холбогдох хэдэн үгийг унших ёстой. Ийм маягаар Бурханд залбир, тэгвэл адгуу зан чинь аяндаа алга болно. Хүмүүсийг үг хэлээр доромжлох нь асуудлыг шийдвэрлэж чадахгүй, энэ нь завхралаа харуулж байгаа хэрэг бөгөөд Бурханыг шившиглэж л чадна гэдгийг чи ухаарна. Ийм маягаар залбирах нь асуудлыг чинь шийдвэрлэх биш үү? Та нар энэ шийдлийг юу гэж бодож байна? (Энэ нь сайн.) Бурханы тогтоосон “Бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх” гэсэн зан авирын зохицуулалтын талаарх Миний нөхөрлөл ингээд дууслаа.

Бурхан хүмүүсээс баримтлахыг шаардсан сайн зан авирын талаар Би сая нөхөрлөсөн, тэр нь юу байсан бэ? (Ариун хүний ёс журамтай байх, эрээ цээргүй биш байх, биеэ барих, этгээд хувцас өмсөхгүй байх, бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх, архи ууж, тамхи татахгүй байх, хуурамч шүтээн шүтэхгүй байх, эцэг эхээ хүндлэх, хулгай хийхгүй, бусдын өмчийг завшихгүй байх, садар самуун үйлдэхгүй, хуурамч гэрчлэл өгөхгүй байх.) Тийм ээ, бүгд зөв. Надад хэл дээ, хулгай хийхгүй, бусдыг далимдуулан ашиглахгүй байх гэх мэт хуулинд заасан шаардлагууд одоо хүчинтэй хэвээр байгаа юу? Үр нөлөөтэй хэвээр байгаа юу? (Одоо ч хүчинтэй, үр нөлөөтэй хэвээр байгаа.) Тэгвэл Нигүүлслийн эрин үеийн тушаалууд ямар байгаа вэ? (Бас л хүчинтэй хэвээр байгаа.) Тэгэхээр Бурхан яагаад эдгээр тодорхой шаардлагыг тавьсан бэ? Хүний хэрэгжүүлэлтийн ямар тал эдгээр тодорхой шаардлагыг хөнддөг вэ? Хэрвээ Бурхан эдгээр шаардлагыг тавиагүй бол хүмүүс эдгээр зүйлийг ойлгох байсан уу? (Ойлгохгүй.) Хүмүүс ойлгохгүй байх байсан. Хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тавьсан эдгээр тодорхой шаардлага нь үнэн хэрэгтээ бүгд хэвийн хүн чанарыг амьдран харуулахтай холбоотой. Эдгээр тодорхой шаардлагыг тавихын зорилго нь хүмүүст эерэг, сөрөг зүйл юу болох, түүнчлэн юу зөв, юу буруу болохыг үнэн зөвөөр ялган таньж, тогтоох боломж олгох явдал; энэ нь садар самуун бол сөрөг, ичгүүртэй зүйл, үүнийг Бурхан жигшиж, хүн зэвүүцдэг, энэ тухайд хүмүүс биеэ барих ёстой, ийм юм хийж болохгүй, энэ тал дээр алдаа гаргаж болохгүй гэдгийг хүмүүст зааж сургахын төлөө байдаг; бас бусдыг далимдуулан ашиглах, хулгай хийх гэх мэтийн зан авир нь бүгд сөрөг зүйл, хүмүүс ийм юм хийх ёсгүй гэдгийг хүмүүст зааж сургахын төлөө байдаг. Хэрвээ чи эдгээр зүйлийг хийх дуртай бол, эдгээр зүйлийг хийсэн бол сайн хүн биш. Сайн хүн чанартай хүн болон муу хүн чанартай хүн, эсвэл эерэг хүн, сөрөг хүнийг хэрхэн ялгаж болох вэ? Юуны өмнө чи үүнийг баталгаажуулах ёстой—зөвхөн Бурханы үгэнд л үндэслэн хүмүүсийг үнэн зөв ялган салгаж, эерэг болон сөрөг хүнийг ялгаж болно. Хүний зан авирыг зохицуулахаар Бурханы тавьсан шаардлага, стандартад л үндэслэн хүмүүсийг ялган салгаж, тодорхой таних боломжтой. Би нэг жишээ хэлье: Хэрвээ хүн урт гартай, бусдаас хулгайлах дуртай бол хүн чанар нь ямар вэ? (Муу.) Хулгай хийх нь ноцтой ёрын муу үйл учраас хулгай хийдэг хүмүүс бол ёрын муу хүмүүс юм. Бусад хүмүүс бүгд тэднээс сэрэмжилж, зай барьж, тэднийг хулгайч гэж үздэг. Хүмүүсийн оюун ухаанаар хулгайч бол сөрөг хүн, хулгай хийх нь сөрөг зүйл, нүгэлтэй зан авир юм. Энэ нь тэгээд баталгаажиж байгаа биш үү? Өөр нэг жишээ хэлье: Нэг завхай хүн байлаа, зарим хүн тэр нь эерэг үү эсвэл сөрөг зүйл үү гэдгийг мэдэхгүй байлаа гэе—зөвхөн Бурханы үг л үнэн тул үүнийг үнэн зөв үнэлэх цорын ганц арга зам нь Бурханы үгийн дагуу хэмжих явдал юм. Садар самуун үйлийн талаар хууль эрх зүйн тогтолцоо, ёс суртахуун одоо ямар шинэ үг хэлэх нь хамаагүй, тэдгээр нь үнэн биш. Бурханы хэлсэн “садар самуун үйлдэж болохгүй” гэдэг үг нь үнэн бөгөөд үнэн хэзээ ч үгүй болохгүй. Бурхан “садар самуун үйлдэж болохгүй” гэх шаардлагыг тавьсан мөчөөс эхлээд хүн бүр завхайрагчдыг жигшиж, тэднээс зай барьж эхлэх ёстой байсан. Тийм хүмүүс хүн чанаргүй байдаг бөгөөд тэднийг ядаж л хүн чанарын өнцгөөс хэмжих юм бол сайн хүмүүс биш юм. Иймэрхүү зан авиртай, ийм хүн чанартай ямар ч хүн ичгүүртэй бөгөөд хүмүүст жигшигдэж, бүлэг дотроо дорд үзэгдэж, жигшигдэж, олон нийтэд гологддог. Бурханы үгэнд үндэслэн, садар самуун үйлдэх нь сөрөг зүйл, тийм юм хийдэг хүмүүс бол сөрөг хүмүүс гэдгийг бид баталж болно. Нийгмийн чиг хандлага хэчнээн ёрын муу болсон ч садар самуун, завхайрал нь сөрөг зүйл бөгөөд ийм юм хийдэг хүмүүс бол сөрөг хүмүүс юм. Энэ бол гарцаагүй тодорхой бөгөөд чи үүнийг нэвт харах ёстой; нийгмийн ёрын муу чиг хандлагад төөрөлдөж, уруу татагдаж болохгүй. Үүн дээр нэмээд өөр хэдэн тодорхой шаардлага бий: Бурхан хүмүүст хуурамч шүтээн шүтэхгүй байх, эцэг эхээ хүндлэх, бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх, ариун хүний ёс журамтай байх гэх мэтийг хэлсэн. Энэ тодорхой шаардлагууд нь бүгд хүний зан авирыг зохицуулдаг Бурханы стандарт юм. Өөрөөр хэлбэл, Бурхан хүмүүсийг үнэнээр хангахаасаа өмнө ямар үйл зөв, эерэг, ямар нь буруу, сөрөг болохыг тэдэнд зааж, хэвийн хүн чанартай хүн байхын тулд яаж сайн хүн байх, ямар сайн зан авирыг эзэмших ёстой, түүнчлэн хэвийн хүн чанартай хүний хувьд ямар зүйлийг хийх ёстой, хийх ёсгүй гэдгийг хэлж өгсөн, ингэснээр хүмүүс зөв сонголт хийж чадна. Хүний зан авирыг зохицуулдаг энэ бүх шаардлага нь хэвийн хүн бүрийн үнэхээр амьдран харуулах ёстой зүйл, мөн хүн бүр өөрт нь тулгарсан бүхэнтэй нүүр тулж, зохицуулах үндэс суурь юм. Жишээлбэл, чи өөр нэг хүнд сайхан зүйл байгааг хараад, тэрийг нь өөртөө авахыг хүссэн ч дараа нь “Бусад хүмүүсээс хулгайлах нь буруу, бид хулгай хийж, бусдыг далимдуулан ашиглаж болохгүй гэж Бурхан хэлсэн болохоор би үүнийг хулгайлахгүй” гэж бодлоо гэе. Тэгвэл хулгай хийх зан авир хязгаарлагдсан биш үү? Чи зан авираа хязгаарлахын зэрэгцээ зохицуулсан биш үү? Бурхан эдгээр шаардлагыг тавихаас өмнө хүмүүс өөр хүний эзэмшилд ямар нэг сайхан зүйл байгааг хараад өөртөө авахыг хүсдэг байсан. Тэд ингэх нь буруу, ичгүүртэй хэрэг, Бурхан үүнийг жигшдэг, энэ нь сөрөг зүйл, эсвэл бүр нүгэл гэж боддоггүй байсан; тэд эдгээр зүйлийг мэдээгүй, ийм үзэл баримтлал тэдэнд байгаагүй. Бурхан “хулгай бүү хий” гэх шаардлагыг тавьсны дараа хүмүүс эдгээр зүйлийг хийх тухайд оюун санааны хил хязгаартай болсон бөгөөд энэхүү хил хязгаараар дамжуулан тэд хулгай хийх болон хулгай хийхгүй байх нь хоорондоо ялгаатай гэдгийг мэдэж авсан юм. Хулгай хийх нь ямар нэг сөрөг зүйл хийхтэй, ямар нэгэн муу, ёрын муу зүйл хийхтэй адилхан, ичгүүртэй зүйл. Хулгай хийхгүй байх нь хүн чанарын ёс суртахууныг баримталж буй хэрэг бөгөөд хүн чанартай байдаг. Хүний зан авирын талаарх Бурханы шаардлага нь хүмүүсийн сөрөг зан авир, арга замыг шийдвэрлээд зогсохгүй, хүний зан авирыг зохицуулдаг бөгөөд хүмүүст хэвийн хүн чанараар амьдарч, хэвийн зан авир, илрэлтэй байж, ядаж л хүн шиг харагдах, хэвийн хүн шиг харагдах боломжийг олгодог. Надад хэл дээ, хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тавьсан эдгээр шаардлага нь маш утга учиртай биш үү? (Тийм ээ.) Маш утга учиртай. Гэхдээ хүний зан авирыг зохицуулдаг эдгээр тодорхой шаардлага нь Бурханы одоо илэрхийлж буй үнэнээс нэлээд хол хэвээр байгаа бөгөөд тэдгээрийг үнэний түвшинд өргөж болохгүй. Учир нь аль эрт Хуулийн эрин үед эдгээр шаардлага нь ердөө хүний зан авирыг зохицуулдаг хууль байсан ба Бурхан хамгийн энгийн, илэн далангүй хэлийг ашиглан, юу хийх ёстой, юуг хийх ёсгүйг хүмүүст хэлж өгч, тэдэнд зориулан зарим дүрэм журмыг тогтоосон юм. Нигүүлслийн эрин үед эдгээр шаардлага нь ердөө тушаал байсан бөгөөд өнөө үед үүнийг хүний зан авирыг хэмжих, аливаа зүйлийг үнэлэх шалгуур гэж л хэлж болно. Хэдийгээр эдгээр шалгуурыг үнэний түвшинд өргөж болохгүй, эдгээр шалгуур болон үнэний хооронд тодорхой зай байдаг ч гэсэн тэдгээр нь хүн үнэнийг эрж хайж, хэрэгжүүлэхийн үндсэн гол урьдач нөхцөл юм. Хүн эдгээр дүрэм, эдгээр хууль, тушаалыг болон хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тогтоосон эдгээр шаардлага, зан авирын шалгуурыг баримтлах үедээ үнэнийг хэрэгжүүлж, эрэлхийлэх наад захын урьдач нөхцөлтэй байдаг гэж хэлж болно. Хэрвээ хүн тамхи татаж, архи уудаг бол, мөн эрээ цээргүй авирлаж, садар самуун үйлдэж, бусад хүнийг далимдуулан ашиглаж, үргэлж хулгай хийдэг бол “Энэ хүн үнэнийг хайрладаг, гарцаагүй үнэнийг хэрэгжүүлж, аврал хүртэж чадна” гэж хэлэх нь үндэслэлтэй байх уу? (Үндэслэлтэй биш.) Яагаад үндэслэлтэй биш гэж? (Тэр хүн Бурханы хамгийн наад захын шаардлагуудыг ч биелүүлж чадахгүй, үнэнийг хэрэгжүүлж чадахгүй бөгөөд тэр хүн үнэнийг хайрладаг гэж хэлбэл энэ нь худлаа байх болно.) Зөв. Энэ хүн хамгийн наад зах нь биеэ барьдаггүй. Үүний цаад утга нь хүнд байх учиртай хамгийн наад захын мөс чанар, эрүүл ухаан ч энэ хүнд байдаггүй гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, энэ хүнд хэвийн хүн чанарын мөс чанар, эрүүл ухаан байхгүй. Мөс чанар, эрүүл ухаангүй гэдэг нь юу гэсэн үг вэ? Энэ хүн Бурханы хэлсэн үг, хүнд тавьсан шаардлага, Бурханы тогтоосон дүрмийг сонссон ч огтхон ч нухацтай авч үзээгүй гэсэн үг юм. Бусдын юмыг хулгайлах нь муу, хүмүүс хулгай хийх ёсгүй гэж Бурхан хэлсэн бөгөөд энэ хүн “Яагаад хүмүүст хулгай хийхийг зөвшөөрдөггүй юм бэ? Би маш ядуу болохоор хулгай хийхгүй бол яаж амьдарч чадах юм бэ? Би юм хулгайлахгүй, бусад хүнийг далимдуулан ашиглахгүй бол баяжиж чадах уу?” гэж боддог. Түүнд хэвийн хүн чанарын мөс чанар, эрүүл ухаан байхгүй биш үү? (Тийм ээ.) Тэрээр хүний зан авирыг хязгаарлахын тулд Бурханы зохиосон шаардлагуудыг мөрдөж чаддаггүй учраас хэвийн хүн чанартай хүн биш. Хэвийн хүн чанаргүй хүн үнэнийг хайрладаг гэж хэлбэл тэр нь боломжтой юу? (Боломжгүй.) Тэр хүн эерэг зүйлийг хайрладаггүй бөгөөд хүмүүс хулгай хийж, садар самуун үйлдэж болохгүй гэж Бурхан хэлсэн ч эдгээр шаардлагыг хангаж чаддаггүй, Бурханы эдгээр үгээс залхдаг бол үнэнийг хайрлаж чадах уу? Үнэн бол тэр зан авирын шалгууруудаас хавьгүй илүү өндөр—тэр хүн үүнд хүрч чадах уу? (Үгүй.) Үнэн бол энгийн зан авирын шалгуур биш, мөн хүмүүс нүгэл үйлдэж, дур зоргоороо, цадиггүй авирлах үедээ үнэнийг бодоод, дараа нь биеэ барьж, нүгэл үйлдэхээ юм уу дур зоргоороо, цадиггүй авирлахаа больдог ч юм биш. Үнэн нь ердөө ийм энгийн байдлаар хүмүүсийн зан авирыг хязгаарладаггүй—үнэн хүний амь болж чадна, хүний бүх зүйлийг ноёрхож чадна. Хүмүүс үнэнийг амиа болгон хүлээн авахдаа Бурханы ажлыг туулж, үнэнийг мэдэж авч, үнэнийг хэрэгжүүлснээр үүнд хүрдэг. Хүмүүс үнэнийг хүлээн авах үед дотор нь тэмцэл үүсэж, завхарсан зан чанар нь ил гарах магадлалтай. Хүмүүс үнэнийг ашиглан завхарсан зан чанараа шийдвэрлэж чаддаг болох үед үнэн тэдний амь, биеэ авч явж, амьдрах зарчим болж чадна. Энэ нь үнэнийг хайрладаг, хүн чанартай хүмүүсийн л хүрч чадах зүйл юм. Үнэнийг хайрладаггүй, хүн чанаргүй хүмүүс ийм түвшинд хүрч чадах уу? (Үгүй.) Тийм ээ, тэд хүссэн ч чадахгүй.

Хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы бүтээсэн эдгээр шаардлагыг харвал, Бурханы хэлсэн бүх үг, Бурханы тавьсан бүх тодорхой болзлын аль нэг нь илүүц үү? (Үгүй.) Тэдгээр нь утга учиртай юу? Үнэ цэнтэй юу? (Тийм.) Хүмүүс тэдгээрийг дагаж мөрдөх ёстой юу? (Тийм.) Тийм ээ, хүмүүс дагаж мөрдөх ёстой. Тэдгээрийг дагаж мөрдөхийн сацуу хүмүүс уламжлалт соёлын зааж сургасан боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй байх гэх мэт үгийг орхих ёстой. Тэд хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тавьсан шаардлага бүрийг мөрдөж, Бурханы үгийг чандлан дагаж биеэ авч явах ёстой. Тэд Бурханы тавьсан бүх шаардлагыг чанд дагаснаар хэвийн хүн чанарыг амьдран харуулах ёстой бөгөөд мэдээж хүмүүс, зүйлсийг үнэлж, биеэ авч явж, үйлдэхдээ эдгээр шаардлагыг чанд мөрдөх ёстой. Хэдийгээр эдгээр шаардлага нь үнэний стандартад нийцдэггүй ч бүгд Бурханы үг бөгөөд Бурханы үг учраас хүмүүст эерэг, идэвхтэй чиглүүлэх нөлөө үзүүлж чадна. Би үнэний эрэл хайгуулыг хэрхэн тодорхойлсон бэ? Тэр чигтээ Бурханы үгийн дагуу, үнэнийг шалгуураа болгон хүмүүс, зүйлсийг харж, биеэ авч явж, үйлдэх. Бурханы үг асар өргөн хүрээг хамардаг. Заримдаа Бурханы үгийн нэг өгүүлбэр үнэнийг төлөөлдөг. Заримдаа хэд хэдэн өгүүлбэр юм уу нэг хэсэг үнэнийг гарган тавьдаг. Заримдаа үнэнийг илэрхийлэхийн тулд бүхэл бүтэн бүлэг хэрэгтэй байдаг. Үнэн энгийн санагддаг боловч бодит байдал дээр огтхон ч энгийн биш. Үнэнийг илүү өргөн хүрээнд дүрсэлбэл Бурхан бол үнэн. Бурханы бүх үг үнэн, Бурханы үг асар их бөгөөд олон агуулгыг хамардаг, бүгд үнэний илэрхийлэл юм. Жишээ нь, Бурханы тогтоосон хууль, тушаал, түүнчлэн энэ шинэ эрин үед Бурханы тавьсан зан авирын шаардлагууд нь бүгд Бурханы үг мөн. Хэдийгээр эдгээр үгийн зарим нь үнэний түвшинд хүрдэггүй, үнэн байх шаардлагыг хангадаггүй ч эерэг зүйл юм. Тэдгээр нь зөвхөн хүний зан авирыг хязгаарладаг үг хэдий ч хүмүүс тэдгээрийг баримталсан хэвээр байх ёстой. Хүмүүс ядаж л ийм зан авиртай байх ёстой бөгөөд эдгээр стандартад хүрэхгүй байж болохгүй. Тиймээс хүмүүс, зүйлсийн талаарх хүний үзэл бодол, биеэ авч явах байдал болон үйлдэл Бурханы эдгээр үгэнд үндэслэх ёстой. Эдгээр нь Бурханы үг учраас хүмүүс дагаж мөрдөх ёстой; тэдгээр нь Бурханы үг учраас хүн бүр Бурханы үгийн дагуу хүмүүс, зүйлсийг харж, биеэ авч явж, үйлдэх ёстой. Энэ зөв биз дээ? (Тийм.) Би өмнө нь иймэрхүү зүйл хэлсэн: Бурхан үгэндээ хүрдэг бөгөөд Бурханы үг биелэх болно, мөн биелсэн зүйл нь үүрд үргэлжилнэ, өөрөөр хэлбэл, Бурханы үг хэзээ ч үгүй болохгүй. Яагаад үгүй болдоггүй вэ? Учир нь Бурхан хэчнээн олон үг хэллээ ч гэсэн, хэзээ ч хэллээ гэсэн, бүгд үнэн бөгөөд хэзээ ч алга болохгүй. Дэлхий ертөнц шинэ эрин үед орох үед ч гэсэн Бурханы үг өөрчлөгдөхгүй, үгүй болохгүй. Би яагаад Бурханы үг үгүй болохгүй гэж хэлдэг вэ? Учир нь Бурханы үг бол үнэн, юу ч боллоо гэсэн үнэн хэзээ ч өөрчлөгдөхгүй. Тиймээс Бурханы дэвшүүлсэн, хэлсэн бүх хууль, тушаал, хүний зан авирын талаар Түүний тавьсан бүх тодорхой шаардлага хэзээ ч үгүй болохгүй. Бурханы үгэн дэх шаардлага болгон нь бүтээгдсэн хүн төрөлхтөнд ашиг тустай, бүгд хүний зан авирыг зохицуулдаг бөгөөд хэвийн хүн чанарыг амьдран харуулах болон хүмүүс яаж биеэ авч явах тухайд босгон байгуулдаг, үнэ цэнтэй байдаг. Энэ бүх үг хүмүүсийг өөрчилж, жинхэнэ хүний төрхийг амьдран харуулахад хүргэж чадна. Эсрэгээрээ хэрвээ хүмүүс Бурханы эдгээр үгийг үгүйсгэж, хүн төрөлхтөнд тавьсан Бурханы шаардлагыг үгүйсгэж, оронд нь хүний дэвшүүлсэн сайн зан авирын үгийг даган мөрддөг бол асар их аюулд орно. Тэд хүн чанар, эрүүл ухаангүй байх төдийгүй, улам ов мэхтэй, хуурамч болж, заль гаргахдаа улам чадварлаг болж, амьдран харуулдаг хүн чанар нь улам их заль мэхийг агуулна. Тэд бусад хүнийг зальдаад зогсохгүй, Бурханыг ч мэхлэхээр оролдоно.

Хүний зан авирын талаар Бурханы тавьсан шаардлагуудын дунд “эцэг эхээ хүндэл” гэсэн шаардлага бий. Хүмүүс ихэнхдээ бусад шаардлагын талаар ямар нэг бодол санаа, үзэлгүй байдаг, тэгвэл та нар “эцэг эхээ хүндэл” хэмээх шаардлагыг юу гэж бодож байна вэ? Та нарын үзэл бодол болон Бурханы ярьсан үнэний зарчмын хооронд зөрүү байна уу? Хэрвээ чи үүнийг тодорхой харж чаддаг бол сайн байна. Үнэнийг ойлгодоггүй, зөвхөн дүрэм журмыг яаж дагахаа л мэддэг, хоосон сургаалын үг, хэллэгийг л чалчдаг хүмүүст ялган таних чадвар байдаггүй; тэд Бурханы үгийг уншихдаа үргэлж хүний үзэл өвөрлөж, зарим зөрчилдөөн байгааг үргэлж мэдэрдэг бөгөөд Бурханы үгийг тодорхой харж чаддаггүй. Харин үнэнийг ойлгодог хүмүүс Бурханы үгээс ямар ч зөрчилдөөн олдоггүй, Бурханы үг асар тодорхой гэж боддог, учир нь тэд сүнслэг хэрэг явдлыг ойлгодог, үнэнийг ухан ойлгож чаддаг. Заримдаа та нар Бурханы үгийг тодорхой харж чаддаггүй, ямар ч асуулт асууж чаддаггүй—хэрвээ та нар ямар ч асуулт асуухгүй бол ямар ч асуудалгүй мэт харагдах хэдий ч үнэн хэрэгтээ маш олон асуудал, маш олон бэрхшээл та нарт байдаг бөгөөд та нар зүгээр л үүнийгээ мэддэггүй. Биеийн хэмжээ чинь дэндүү жаахан гэдгийг энэ нь харуулдаг. Юун түрүүнд, хүмүүс эцэг эхээ хүндлэх ёстой гэсэн Бурханы шаардлагыг харъя—энэ шаардлага зөв үү, буруу юу? Хүмүүс үүнийг дагаж мөрдөх ёстой юу, үгүй юу? (Дагаж мөрдөх ёстой.) Энэ бол гарцаагүй, үүнийг үгүйсгэж болохгүй; энэ талаар тээнэгэлзэж, тунгаан бодох шаардлагагүй, энэ шаардлага бол зөв. Юу нь зөв бэ? Яагаад Бурхан ийм шаардлага тавьсан бэ? Бурханы хэлсэн “эцэг эхээ хүндлэх” гэдэг нь юуг хэлдэг вэ? Мэдэх үү? Та нар мэдэхгүй. Яагаад үргэлж мэддэггүй юм бэ? Ямар нэг зүйл үнэнд хамаатай л байвал та нар мэддэггүй, тэгсэн мөртөө хоосон сургаалын үг, хэллэгийн талаар эцэс төгсгөлгүй ярьж чадна—энд ямар асуудал байна вэ? Та нар Бурханы эдгээр үгийг тэгвэл яаж хэрэгжүүлэх юм бэ? Энэ нь үнэнийг хамардаг биш үү? (Тийм.) “Чи эцэг эхээ хүндлэх ёстой” гэсэн Бурханы үгийн нэг хэллэг байгааг хараад чи дотроо “Бурхан надаас эцэг эхээ хүндлэхийг шаардсан тул би эцэг эхээ хүндлэх ёстой юм байна” гэж бодон, үүнийг хийж эхэлдэг. Чи эцэг эхийнхээ хэлсэн бүхнийг хийж, эцэг эхээ өвдчихвөл орных нь хажууд сахиж, уух юм аягалж, амттай хоол хийж өгч, баярын өдрүүдээр дуртай зүйлийг нь бэлэг болгон авч өгдөг. Аав, ээжийгээ ядарч байгааг харах үедээ чи мөрийг нь нухаж, нуруунд нь иллэг хийж, тэдэнд асуудал гарах болгонд тэрийг нь шийдвэрлэх шийдэл бодож олж чаддаг. Энэ бүхнээс болоод эцэг эх чинь чамд маш сэтгэл хангалуун байдаг. Чи эцэг эхээ хүндэлж, Бурханы үгийн дагуу хэрэгжүүлж, хэвийн хүн чанарыг амьдран харуулж байгаа тул зүрх сэтгэлдээ тайвширч, “Хараач—аав, ээж хоёр намайг Бурханд итгэж эхэлснээсээ хойш өөрчлөгдсөн гэж хэлдэг. Одоо өөрсдийг нь хүндэлж чаддаг, илүү ухаантай болсон гэж хэлдэг. Тэд үнэхээр сэтгэл хангалуун байгаа, бас Бурханд итгэх нь сайн зүйл гэж боддог, учир нь Бурханд итгэдэг хөвгүүд, охид эцэг эхээ хүндлээд зогсохгүй, бас амьдралын зөв замаар алхаж, хүний төрхийг амьдран харуулдаг—тэд шүтлэггүй хүмүүсээс хавьгүй дээр. Бурханд итгэдэг болсныхоо дараа би Бурханы үгийн дагуу хэрэгжүүлж, Бурханы шаардлагын дагуу үйлдэж эхэлсэн, аав ээж хоёр миний энэ өөрчлөлтийг хараад маш их баярладаг. Би өөрөөрөө маш их бахархаж байна. Би Бурханд алдар суу авчирч байна, Бурхан надад сэтгэл хангалуун байх нь гарцаагүй бөгөөд намайг эцэг эхээ хүндэлдэг, ариун хүний ёс журамтай хүн гэж хэлнэ” хэмээн боддог. Нэг өдөр чуулган чамайг хаа нэг тийшээ явуулж сайн мэдээ түгээлгэхээр зохицуулсан ба чи удаан хугацаанд гэртээ буцаж ирэх боломжгүй байлаа. Чи явахаар зөвшөөрч, Бурханы даалгаврыг хойш тавьж болохгүй гэдгийг мэдэрч, гэрт байгаа эцэг эхээ хүндэлж, үүнээс гадна Бурханы даалгаврыг баримтлах ёстой гэж бодно. Гэхдээ энэ асуудлыг эцэг эхтэйгээ ярилцах үед тэд уурлаж, “Чи дуулгаваргүй юм! Бид чамайг өсгөхийн тулд маш их ажилласан байхад одоо чи зүгээр л явах гэж байна. Чамайг явчихаар бидэн шиг хоёр хөгшнийг хэн халамжлах юм бэ? Өвчин тусаж, ямар нэг гамшиг тулгарвал хэн биднийг эмнэлэгт аваачих юм бэ?” гэнэ. Тэд чамайг явуулахыг зөвшөөрөхгүй бөгөөд чи “Бурхан бидэнд эцэг эхээ хүндэл гэж хэлдэг ч аав ээж маань намайг явуулахгүй, үүргээ биелүүлэхийг минь зөвшөөрөхгүй нь. Хэрвээ би тэдний үгэнд орвол Бурханы даалгаврыг хойш тавих ёстой болно, тэр нь Бурханд таалагдахгүй. Харин би Бурханыг дуулгавартай дагаж, яваад үүргээ гүйцэтгэх юм бол аав ээж хоёр баярлахгүй. Би яах ёстой вэ?” гэж санаа зовно. Тэгээд бодож бодож, “Бурхан хүмүүс эхлээд эцэг эхээ хүндлэх ёстой гэсэн шаардлага тавьсан тул би тэр шаардлагыг дагаж мөрдөнө. Би явж, үүргээ гүйцэтгэх шаардлагагүй” хэмээн үүргээ хойш тавьж, гэртээ эцэг эхээ хүндлэхээр сонгох боловч зүрх сэтгэлд чинь амар тайван санагддаггүй. Чи эцэг эхээ хүндэлж байгаа хэдий ч үүргээ биелүүлээгүй санагдаж, Бурханы урмыг хугаллаа гэж бодно. Энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэж болох вэ? Чи нэг л өдөр үнэнийг ойлгож, үүргээ биелүүлэх нь хамгийн чухал зүйл гэдгийг ухаарах хүртлээ Бурханд залбирч, үнэнийг эрж хайх ёстой. Дараа нь чи аяндаа гэрээсээ явж, үүргээ гүйцэтгэж чадна. Зарим хүн: “Бурхан надаас үүргээ гүйцэтгэхийг хүсдэг, бас эцэг эхээ хүндлэхийг хүсдэг. Энд зөрчилдөөн, зөрөлдөөн байгаа биш үү? Би ер нь яаж хэрэгжүүлэх ёстой юм бэ?” гэдэг. “Эцэг эхээ хүндлэх” гэдэг нь хүний зан авирын талаар Бурханы тавьсан шаардлага боловч Бурханыг дагахын тулд бүх юмнаас татгалзаж, Бурханы даалгаврыг гүйцэлдүүлэх нь Бурханы шаардлага биш үү? Энэ нь Бурханы шаардсан зүйл бүр ч мөн биш үү? Энэ нь бүр ч үнэний хэрэгжүүлэлт биш үү? (Мөн.) Энэ хоёр шаардлага харшилдвал та нар юу хийх ёстой вэ? Зарим хүн: “Тэгвэл би эцэг эхээ хүндэлж, Бурханы даалгаврыг гүйцэлдүүлэх ёстой, Бурханы үгийг даган мөрдөж, үнэнийг хэрэгжүүлэх ёстой—за яах вэ, тэр нь амархан. Би гэртээ бүх юмаа төвхнүүлж, аав ээжийнхээ амьдралын хэрэгцээт зүйлийг бүгдийг нь бэлдэж, асрагч хөлслөөд, дараа нь явж үүргээ гүйцэтгэнэ. Би долоо хоногт нэг удаа заавал эргэн ирж, эцэг эх минь дажгүй байна уу гэдгийг шалгаад, явж байна; ямар нэг юм болохгүй байвал зүгээр л хоёр хоног хамт байна. Би тэднээс үргэлж хол байж, огт буцаж ирэхгүй байж болохгүй, гэртээ байнга байж, үүргээ биелүүлэхээр гадагш гарахгүй байж болохгүй. Ингэвэл нэг сумаар хоёр туулай буудах биш үү?” гэж хэлдэг. Та нар энэ шийдлийн талаар юу гэж бодож байна? (Ингэж болохгүй.) Энэ нь төсөөлөл; бодитой биш. Тэгвэл та нар ийм нөхцөл байдалтай тулгарах үедээ яг яаж үнэний дагуу үйлдэх ёстой вэ? (Үнэнч байдал, ачлал энэрлийн тухайд нэг сумаар хоёр туулай буудах боломжгүй—би үүргээ эн түрүүнд тавих ёстой.) Бурхан хүмүүст эхлээд эцэг эхээ хүндэл гэж хэлсэн, дараа нь Бурхан үнэнийг хэрэгжүүлэх, үүргээ гүйцэтгэх, Бурханы замыг дагахтай холбоотой илүү өндөр шаардлага тавьсан—чи алийг нь дагаж мөрдөх ёстой вэ? (Илүү өндөр шаардлагуудыг.) Илүү өндөр шаардлагуудын дагуу хэрэгжүүлэх нь зөв үү? Үнэнийг өндөр, нам, хуучин, шинэ үнэн гэж ангилж болох уу? (Үгүй.) Тэгвэл үнэнийг хэрэгжүүлэхдээ юуны дагуу хэрэгжүүлэх ёстой вэ? Үнэнийг хэрэгжүүлэх гэдэг нь юу гэсэн үг вэ? (Асуудлыг зарчмын дагуу зохицуулах.) Асуудлыг зарчмын дагуу зохицуулах нь хамгийн чухал зүйл. Үнэнийг хэрэгжүүлэх гэдэг нь өөр өөр цаг хугацаа, газар, орчин, нөхцөл байдалд Бурханы үгийг хэрэгжүүлэх гэсэн үг; энэ нь дүрэм журмыг гөжүүдлэн мөрдөх биш, харин үнэний зарчмыг баримтлах явдал юм. Үнэнийг хэрэгжүүлэх гэдэг нь энэ юм. Тиймээс Бурханы үгийг хэрэгжүүлэх, Бурханы тавьсан шаардлагыг дагаж мөрдөх хоёрын хооронд ямар ч зөрчилдөөн байдаггүй. Илүү тодруулж хэлбэл, эцэг эхээ хүндлэх болон Бурханы даалгасан даалгавар, үүргийг гүйцэлдүүлэх хоёрын хооронд ямар ч зөрчилдөөн байдаггүй. Эдгээрийн аль нь Бурханы одоогийн үг, шаардлага вэ? Энэ асуултыг эхлээд бодолцон үзэх ёстой. Бурхан өөр өөр хүмүүсээс өөр өөр зүйл шаарддаг; Бурхан тэдэнд ялгаатай шаардлага тавьдаг. Удирдагч, ажилчид Бурханаар дуудагдсан тул орхих ёстой, эцэг эхтэйгээ хамт байж, тэднийг хүндэлж болохгүй. Тэд Бурханы даалгаврыг хүлээн авч, бүхнийг орхин Бурханыг дагах ёстой. Тэр нь нэг төрлийн нөхцөл байдал юм. Жирийн дагагчид Бурханаар дуудагдаагүй тул эцэг эхтэйгээ хамт байж, эцэг эхээ хүндэлж болно. Үүнийг хийлээ гээд ямар ч шагнал байхгүй, үүний үр дүнд тэд ямар ч ерөөл хүртэхгүй, харин ачлал энэрлээ харуулдаггүй бол хүн чанаргүй гэсэн үг. Үнэн хэрэгтээ эцэг эхээ хүндлэх нь зүгээр л нэг төрлийн хариуцлага бөгөөд үнэний хэрэгжүүлэлтэд хүрэхгүй. Бурханыг дуулгавартай дагах нь үнэний хэрэгжүүлэлт, Бурханы даалгаврыг хүлээн авах нь Бурханд дуулгавартай байдлын илрэл, үүргээ гүйцэтгэхийн тулд бүхнийг орхидог хүмүүс бол Бурханыг дагагчид юм. Товчхондоо, чиний өмнө буй хамгийн чухал ажил бол үүргээ сайн гүйцэтгэх явдал юм. Тэр нь үнэний хэрэгжүүлэлт, Бурханд дуулгавартай байдлын илрэл билээ. Тэгвэл одоо хүмүүсийн юун түрүүнд хэрэгжүүлэх ёстой үнэн юу вэ? (Үүргээ гүйцэтгэх.) Тийм ээ, үүргээ үнэнчээр гүйцэтгэх нь үнэнийг хэрэгжүүлж буй хэрэг. Хэрвээ хүн үүргээ чин үнэнчээр гүйцэтгэдэггүй бол зүгээр л үйлчлэл үзүүлж байна.

Бид сая ямар асуултыг ярилцаж байсан бэ? (Бурхан эхлээд хүмүүсээс эцэг эхээ хүндлэхийг шаардсан, дараа нь үнэнийг хэрэгжүүлэх, үүргээ гүйцэтгэх, Бурханы замыг дагахтай холбоотой илүү өндөр шаардлага тавьсан, тэгвэл хүн алийг нь эхлээд дагаж мөрдөх ёстой вэ?) Та нар сая хүмүүс илүү өндөр шаардлагын дагуу хэрэгжүүлэх ёстой гэсэн. Онолын түвшинд бол энэ үг зөв—Би яагаад үүнийг онолын түвшинд зөв гэж хэлж байна вэ? Хэрвээ чи энэ асуудалд дүрэм журам, томьёо ашиглах юм бол энэ хариулт зөв байна гэсэн үг. Харин хүмүүс бодит амьдралтай нүүр тулах үед энэ үг ихэнхдээ бүтэхгүй, хэрэгжүүлэхэд хэцүү байдаг. Тэгвэл энэ асуултад хэрхэн хариулах ёстой вэ? Эхлээд чи өөрт тулгарсан нөхцөл байдал, амьдрах орчин, өөрийнхөө байгаа байдлыг харах ёстой. Амьдрах орчин, байгаа байдалд чинь үндэслэвэл эцэг эхээ хүндлэх нь Бурханы даалгаврыг гүйцэлдүүлж, үүргээ биелүүлэхтэй чинь зөрчилддөггүй—өөрөөр хэлбэл, эцэг эхээ хүндлэх нь үүргээ үнэнчээр биелүүлэхэд чинь нөлөөлдөггүй бол—чи хоёуланг нь нэгэн зэрэг хэрэгжүүлж болно. Чи албан ёсоор эцэг эхээсээ салах шаардлагагүй, тэднийг албан ёсоор орхиж, голох шаардлагагүй. Энэ нь ямар нөхцөл байдалд хамаарах вэ? (Эцэг эхээ хүндлэх нь үүргээ гүйцэтгэхтэй зөрчилдөхгүй байх үед.) Зөв. Өөрөөр хэлбэл, эцэг эх чинь Бурханд итгэх итгэлд чинь саад болохоор оролддоггүй, тэд ч бас итгэгч бөгөөд үүргээ үнэнчээр гүйцэтгэж, Бурханы даалгаврыг биелүүлэхийг чинь үнэхээр дэмжиж, урам зориг өгдөг бол эцэг эхтэйгээ харилцах харилцаа чинь ердийн утгаараа хамаатан садны хоорондох махан биеийн харилцаа биш, чуулганы ах, эгч нарын хоорондох харилцаа юм. Тэр тохиолдолд тэдэнтэй чуулганы гишүүн ах, эгчийн хувиар харилцахаас гадна, тэдний өмнө хүлээсэн үр хүүхдийн зарим хариуцлагаа биелүүлэх ёстой. Чи тэдэнд арай илүү анхаарал хандуулах ёстой. Энэ нь үүргээ гүйцэтгэхэд чинь нөлөөлөхгүй байгаа л бол, өөрөөр хэлбэл, зүрх сэтгэл чинь тэдэнд хязгаарлагдахгүй байгаа л бол эцэг эхтэйгээ утсаар ярьж, яажшуу байгааг нь асууж, бага зэрэг анхаарал хандуулж болно, мөн зарим бэрхшээлээ шийдвэрлэж, амьдралын зарим нэг асуудлаа зохицуулахад нь тусалж, тэр ч байтугай амийн оролтод нь тулгарсан зарим бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд тусалж болно—чи энэ бүхнийг хийж болно. Өөрөөр хэлбэл, эцэг эх чинь Бурханд итгэхэд чинь саад болдоггүй бол чи тэдэнтэй ийм харилцаагаа хадгалах ёстой, тэдний өмнө хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлэх ёстой. Яагаад чи тэдэнд анхаарал хандуулж, халамжилж, яажшуу байгааг нь асуух ёстой вэ? Учир нь чи тэдний хүүхэд, тэдэнтэй ийм харилцаатай, өөр нэг төрлийн хариуцлагатай бөгөөд энэ хариуцлагаас үүдэн тэднийг арай илүү харж хандаж, тэдэнд илүү мөн чанартай холбоотой дэмжлэг үзүүлэх ёстой. Энэ нь үүргээ гүйцэтгэхэд чинь нөлөөлөхгүй байгаа л бол, мөн эцэг эх чинь Бурханд итгэж, үүргээ гүйцэтгэхэд чинь саад болж, үймүүлэхгүй, чамайг хойш татахгүй л байгаа бол чи тэдний өмнө хариуцлагаа биелүүлэх нь жам ёсны, зохистой зүйл бөгөөд мөс чанартаа зэмлүүлэхгүй байх хэмжээнд чи үүнийг хийх ёстой—энэ нь чиний хүрэх ёстой хамгийн наад захын стандарт юм. Хэрвээ чи орчны нөлөөлөл, саад бэрхшээлээс болоод гэртээ эцэг эхээ хүндэлж чаддаггүй бол энэ дүрмийг дагаж мөрдөх албагүй. Чи өөрийгөө Бурханы зохион байгуулалтад даатгаж, Бурханы зохицуулалтад захирагдах ёстой, эцэг эхээ хүндлэх гэж зүтгэх шаардлагагүй. Бурхан үүнийг ялладаг уу? Бурхан үүнийг ялладаггүй; Бурхан үүнийг хийлгэх гэж хүмүүсийг хүчилдэггүй. Бид одоо юуны талаар нөхөрлөж байгаа вэ? Эцэг эхээ хүндлэх нь үүргээ гүйцэтгэхтэй нь зөрчилдөх үед хүмүүс яаж хэрэгжүүлэх ёстой тухай нөхөрлөж байна; хэрэгжүүлэлтийн зарчим болон үнэнийг нөхөрлөж байна. Чамд эцэг эхээ хүндлэх хариуцлага байдаг бөгөөд орчин нөхцөл нь бүрдвэл чи энэ хариуцлагыг биелүүлж болох ч сэтгэл хөдлөлдөө захирагдах ёсгүй. Жишээлбэл, хэрвээ эцэг эхийн чинь нэг нь өвчин тусаж, эмнэлэгт хэвтээд, тэднийг халамжлах хэн ч байхгүй, чи өөрөө үүргээ гүйцэтгээд гэртээ харих завгүй байвал яах ёстой вэ? Иймэрхүү үед сэтгэл хөдлөлдөө захирагдаж болохгүй. Энэ асуудлын талаар залбирч, үүнийг Бурханд даатгаж, Бурханы зохион байгуулалтад даатгах ёстой. Чи ийм хандлагатай байх ёстой. Хэрвээ Бурхан эцэг эхийн чинь амийг авч, тэднийг чамаас булаан авахыг хүсвэл чи мөн л дуулгавартай байх ёстой. Зарим хүн: “Хэдийгээр би дуулгавартай байсан ч сэтгэл шимширч, олон өдөр уйлсан—энэ нь сэтгэл хөдлөл биш гэж үү?” гэж хэлдэг. Энэ нь сэтгэл хөдлөл биш, хүний сайхан сэтгэл, хүн чанартай хэрэг бөгөөд Бурхан үүнийг ялладаггүй. Чи уйлж болно, гэхдээ хэдэн өдөр уйлаад, унтаж, юм идэж чадахгүй, үүргээ гүйцэтгэх сэтгэл төрөхгүй, тэр ч байтугай гэртээ харьж, эцэг эх дээрээ очихыг хүсвэл чи үүргээ сайн гүйцэтгэж чадахгүй бөгөөд үнэнийг хэрэгжүүлээгүй байна, өөрөөр хэлбэл, чи эцэг эхээ хүндлэх хариуцлагаа биелүүлээгүй, харин сэтгэл хөдлөл дотроо амьдарч байна. Хэрвээ чи сэтгэл хөдлөлөөр амьдрах явцдаа эцэг эхээ хүндэлдэг бол хариуцлагаа биелүүлэхгүй, Бурханы үгийг дагаж мөрдөхгүй байна, учир нь чи Бурханы даалгаврыг орхисон бөгөөд Бурханы замыг дагадаг хүн биш. Иймэрхүү нөхцөл байдалтай тулгарах үед хэрвээ энэ нь үүргийг чинь саатуулахгүй, эсвэл үүргээ үнэнчээр гүйцэтгэхэд чинь нөлөөлөхгүй бол чи эцэг эхээ ачлахын тулд зарим нэг чадах зүйлээ хийж болно, биелүүлж чадах хариуцлагаа биелүүлж болно. Дүгнэж хэлбэл, энэ нь хэвийн хүн чанарын цар хүрээнд хүмүүсийн хийх учиртай, хийж чадах зүйл юм. Хэрвээ чи сэтгэл хөдлөлдөө баригдаж, улмаар үүргийн гүйцэтгэлээ саатуулж байвал энэ нь Бурханы санаа зорилготой бүрэн зөрчилдөнө. Бурхан чамаас үүнийг хийхийг хэзээ ч шаардаагүй, зөвхөн эцэг эхдээ хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлэхийг л шаардсан, тэгээд л тэр. Ачлалтай байх гэдэг нь энэ юм. Бурхан “эцэг эхээ хүндлэх” тухай ярихад энэ нь болзолтой байдаг. Чи зүгээр л бүх төрлийн нөхцөл байдалд биелүүлж болох цөөн хэдэн хариуцлагыг биелүүлэх хэрэгтэй, тэгээд л болно. Эцэг эх чинь хүнд өвдөх юм уу нас барах эсэх тухайд бол үүнийг чи шийдэх үү? Тэдний амьдрал ямар байх, хэзээ насан эцэслэх, ямар өвчин тэднийг хөнөөх, эсвэл тэд хэрхэн нас барах—эдгээр зүйл чамтай ямар нэгэн байдлаар холбоотой юу? (Үгүй.) Тэдгээр нь чамтай ямар ч хамаагүй. Зарим хүн: “Би эцэг эхээ хүндлэхийн тулд хариуцлагаа биелүүлэх ёстой. Би тэднийг өвчлүүлэхгүй байх ёстой, ялангуяа хорт хавдар юм уу амь насанд халтай өвчин тусгахгүй байх ёстой. Тэднийг 100 насалтал нь амьдруулах ёстой. Тэгсэн цагт л би хариуцлагаа үнэхээр биелүүлсэн байх болно” гэдэг. Энэ хүмүүс утгагүй биш үү? Энэ нь гарцаагүй хүний төсөөлөл болохоос Бурханы шаардлага яавч биш. Чи өөрөө 100 насалж чадах эсэхээ ч мэдэхгүй байж, эцэг эхээ тэгж наслуулахаар шаардах нь мунхаг хүний мөрөөдөл юм! Бурхан “эцэг эхээ хүндлэх” тухай ярихдаа зүгээр л хэвийн хүн чанарын цар хүрээнд орших хариуцлагаа биелүүлэхийг чамаас шаардаж байгаа. Чи эцэг эхээ ад үзэхгүй, эсвэл мөс чанар, ёс суртахуунд чинь харшлах зүйл хийхгүй байхад л хангалттай. Энэ нь Бурханы үгтэй нийцэх биш үү? (Тийм.) Мэдээж бид бас эцэг эх чинь Бурханд итгэхэд чинь саад болох, тэдний уг чанар, мөн чанар нь үл итгэгчид, шүтлэггүй хүмүүсийнх, бүр ёрын муу хүмүүс болон диаволынх байх, тэд чамтай адилхан замаар явахгүй байх тохиолдлын талаар дөнгөж сая дурдсан. Өөрөөр хэлбэл, тэд чамтай адил төрлийн хүн огт биш бөгөөд хэдийгээр олон жил нэг гэрт амьдарсан ч тэдэнд чинийх шиг эрэл хайгуул, ёс жудаг ер байхгүй, чамтай адил дур сонирхол, хүсэл эрмэлзэл байдаггүй. Чи Бурханд итгэдэг, харин тэд Бурханд огт итгэдэггүй, тэр ч бүү хэл Бурханыг эсэргүүцдэг бол ийм нөхцөлд юу хийх ёстой вэ? (Тэднийг орхих.) Ийм нөхцөлд тэднийг орхи, эсвэл харааж зүх гэж Бурхан чамд хэлээгүй. Бурхан тэгж хэлээгүй. “Эцэг эхээ хүндэл” гэсэн Бурханы шаардлага хүчинтэй хэвээр байгаа. Энэ нь чи эцэг эхтэйгээ хамт амьдарч байх үедээ эцэг эхээ хүндлэх энэ шаардлагыг баримталсаар байх ёстой гэсэн үг юм. Энэ явдал дээр зөрчилдөөн байхгүй, тийм биз дээ? (Байхгүй.) Үүнд ямар ч зөрчилдөөн байхгүй. Өөрөөр хэлбэл, чи гэртээ харьж амжвал эцэг эхдээ хоол хийж өгөх юм уу банш хийж өгөөд, боломжтой бол эрүүл мэндийн хэдэн бүтээгдэхүүн авч өгч болох бөгөөд тэд чамд маш сэтгэл хангалуун байна. Чамайг итгэлийнхээ талаар ярихад тэд хүлээн авдаггүй, итгэдэггүй, бүр үг хэлээр доромжилдог бол чи тэдэнд сайн мэдээ номлох шаардлагагүй. Тэдэнтэй уулзах боломжтой бол ийм маягаар хэрэгжүүл; боломжгүй бол зүгээр л тийм байх ёстой бөгөөд энэ нь Бурханы зохион байгуулалт тул чи хурдхан тэднээс зай барьж, зайлсхийх ёстой. Үүний зарчим юу вэ? Эцэг эх чинь Бурханд итгэдэггүй, чамтай нийтлэг хэл яриагүй, нийтлэг эрэл хайгуул, зорилгогүй, чамтай адил замаар алхдаггүй, тэр ч бүү хэл Бурханд итгэх итгэлд саад болж, хяхан хавчдаг бол чи тэднийг ялган таньж, мөн чанарыг нь нэвт харж, тэднийг голох ёстой. Мэдээж хэрвээ тэд Бурханыг үг хэлээр доромжилж, эсвэл чамайг харааж зүхэх юм бол чи зүрх сэтгэлдээ тэднийг харааж болно. Тэгвэл Бурханы хэлсэн “эцэг эхээ хүндлэх” гэдэг нь юуг хэлдэг вэ? Чи үүнийг хэрхэн хэрэгжүүлэх ёстой вэ? Өөрөөр хэлбэл, хэрвээ чи хариуцлагаа биелүүлж чадаж байгаа бол бага зэрэг биелүүл, тийм боломж байхгүй бол, эсвэл эцэг эхтэйгээ харилцах харилцаан дахь санал зөрөлдөөн чинь хэдийнээ дэндүү их болж, та нарын дунд зөрчилдөөн үүсэж, бие биетэйгээ уулзаж чадахгүй түвшинд очсон бол чи даруйхан тэднээс салах ёстой. Ийм төрлийн эцэг эхийг хүндлэх тухай ярихдаа Бурхан, чамайг хүүхдийн байр суурийн өнцгөөс үр хүүхдийн хариуцлагаа биелүүлж, хүүхдийн хийх учиртай зүйлийг хийх ёстой, эцэг эхээ ад үзэж болохгүй, тэдэнтэй маргалдаж, тэднийг цохиж, загнаж болохгүй, зовоож болохгүй, харин чадлынхаа хэрээр хариуцлагаа биелүүлэх ёстой гэсэн утгаар хэлсэн. Эдгээр нь хүн чанарын цар хүрээнд биелүүлэх учиртай зүйл; “эцэг эхээ хүндлэх”-тэй холбоотойгоор хүний хэрэгжүүлэх ёстой зарчим юм. Үүнийг хийхэд амархан уу? Чи адгуу зангаар эцэг эхтэйгээ харилцаж, “Та хоёр бол диаволууд, үл итгэгчид, Бурхан та нарыг гал, хүхэрт нуур болон ёроолгүй нүхэнд очуулахаар хараана, тамын арван найман түвшин рүү илгээнэ!” гэж хэлэх хэрэггүй. Тэгэх шаардлагагүй, тэгж туйлшрах хэрэггүй. Орчин нь бүрдвэл, нөхцөл байдал шаардвал чи эцэг эхээ ачлах хариуцлагаа биелүүлж болно. Ингэх шаардлагагүй бол, эсвэл орчин нөхцөл нь бүрдэхгүй бол, ингэх боломжгүй бол чи энэ үүрэг хариуцлагаас чөлөөлөгдөж болно. Чи эцэг эхтэйгээ уулзаж, харилцах үедээ үр хүүхдийн хариуцлагаа биелүүлэхэд л болно. Тэгэх үедээ чи даалгавраа биелүүлсэн байна. Энэ зарчмыг юу гэж бодож байна? (Сайн.) Эцэг эхээ оролцуулаад бүх хүнд хандах зарчим гэж байх ёстой. Чи хуумгай авирлаж болохгүй, Бурханд итгэх итгэлийг чинь хавчсаных нь төлөө эцэг эхээ үг хэлээр доромжилж болохгүй. Энэ дэлхий дээр Бурханд итгэдэггүй маш олон хүн, шүтлэггүй өчнөөн олон хүн, Бурханыг гутаан доромжилдог маш олон хүн бий—чи тэднийг бүгдийг нь харааж, хашхирч загнах уу? Тийм биш бол чи эцэг эх рүүгээ ч хашхирч загнаж болохгүй. Хэрвээ чи бусад хүмүүс рүү биш, эцэг эх рүүгээ хашхирч загнадаг бол адгуу зангаар амьдарч байгаа бөгөөд Бурхан үүнд дургүй. Чи ямар ч шалтгаангүйгээр эцэг эхээ үг хэлээр доромжилж, харааж зүхэж, тэднийг диавол, амьд Сатан, Сатаны зарц гээд, там руу оч гэж хараадаг бол Бурхан чамд сэтгэл хангалуун байна гэж бүү бод—тийм байдаггүй юм. Ийм хуурамч идэвх санаачилга гаргаснаас чинь болоод Бурхан чамайг боломжийн гэж үзэхгүй, хүн чанартай гэж хэлэхгүй. Харин ч Бурхан чиний үйлдлийг сэтгэл хөдлөл, адгуу зан агуулж байна гэж хэлнэ. Бурхан тийм маягаар авирлахад чинь дургүй, энэ нь хэт туйлширсан хэрэг бөгөөд Бурханы хүсэлд нийцдэггүй. Эцэг эхээ оролцуулаад бүх хүнд хандах зарчим гэж байх ёстой; тэд Бурханд итгэдэг эсэх нь хамаагүй, ёрын муу хүмүүс мөн эсэх нь хамаагүй тэдэнд зарчимтай хандах ёстой. Бурхан хүнд энэ зарчмыг хэлж өгсөн: Энэ нь бусдад шударга хандах явдал—зүгээр л хүмүүс эцэг эхийнхээ өмнө нэмэлт хариуцлага үүрдэг. Чи энэ хариуцлагаа биелүүлэхэд л болно. Эцэг эх чинь итгэгч мөн эсэх нь хамаагүй, итгэлээ эрэлхийлдэг эсэх нь хамаагүй, амьдралыг үзэх үзэл, хүн чанар нь чинийхтэй тохирдог эсэх нь хамаагүй, чи зүгээр л тэдний өмнө хариуцлагаа биелүүлэх ёстой. Чи тэднээс зайлсхийх шаардлагагүй—зүгээр л бүх зүйлийг жам ёсоор нь, Бурханы зохион байгуулалт, зохицуулалтын дагуу явуул. Хэрвээ тэд Бурханд итгэх итгэлд чинь саад хийвэл чи мөн л чадлынхаа хэрээр эцэг эхээ ачлах хариуцлагаа биелүүлэх ёстой, ингэснээр ядаж л мөс чанар чинь тэдэнд ямар ч өргүй байна. Хэрвээ тэд чамд саад болдоггүй, Бурханд итгэх итгэлийг чинь дэмждэг бол чи бас зарчмын дагуу хэрэгжүүлж, тохиромжтой үед тэдэнд сайн хандах ёстой. Товчхондоо, юу ч боллоо гэсэн хүнд тавих Бурханы шаардлага өөрчлөгддөггүй, хүмүүсийн хэрэгжүүлэх ёстой үнэний зарчим өөрчлөгдөхгүй. Эдгээр асуудал дээр чи зүгээр л зарчмыг баримталж, биелүүлж чадах хариуцлагаа биелүүлэх хэрэгтэй.

Бурхан яагаад “эцэг эхээ хүндэл” гэх мэт хүний зан авиртай холбоотой шаардлага тавьсан талаар Би одоо ярья. Бурханы бусад шаардлага нь бүгд хүн нэг бүрийн биеэ авч явахтай холбоотой зан авирын зохицуулалт байдаг байхад Бурхан яагаад ачлал энэрлийн асуудлын тухайд өөр шаардлага тавьсан юм бэ? Надад хэл дээ: Хэрвээ хүн эцэг эхээ ч хүндэлж чадахгүй бол ямар уг чанар, мөн чанартай байдаг вэ? (Муу.) Түүнийг төрүүлж, өсгөхийн тулд эцэг эх нь их зовсон, түүнийг өсгөж хүмүүжүүлэх нь мэдээж амар байгаагүй—үнэндээ тэд үр хүүхэд нь өөрсдөд нь асар их аз жаргал, сэтгэл хангалуун байдал авчирна гэж боддоггүй, зүгээр л хүүхэд нь том болоод аз жаргалтай амьдралаар амьдарч, өөрсдөө хүүхдийнхээ төлөө нэг их санаа зовох шаардлагагүй болно гэж л найддаг. Гэхдээ хүүхэд нь чармайдаггүй, шаргуу ажилладаггүй, сайхан амьдардаггүй—эцэг эхдээ найдан тэднээр тэжээлгэдэг бөгөөд эцэг эхээ хүндэлдэггүй төдийгүй бас эцэг эхийнхээ эд хөрөнгийг булаан авах гэж дээрэлхэж, айлган сүрдүүлдэг шимэгч болсон. Хэрвээ тэр ийм олиггүй зан авир гаргаж чаддаг бол ямархуу төрлийн хүн бэ? (Хүн чанар муутай хүн.) Тэд өөрийг нь төрүүлж, өсгөсөн хүмүүсийн өмнө хүлээсэн ямар ч хариуцлагаа биелүүлдэггүй, буруутайгаа огтхон ч мэдэрдэггүй—энэ өнцгөөс харвал тэд мөс чанартай юу? (Үгүй.) Тэд эцэг эхийгээ оролцуулаад хэнийг ч цохиж, үг хэлээр доромжилно. Тэд өөр хэн нэгэнд ханддаг шигээ эцэг эхдээ хандана—тэднийг хүссэнээрээ цохиж, үг хэлээр доромжилно. Урвайсан үедээ эцэг эхдээ уураа гаргаж, аяга таваг хагалж, аав ээжийгээ айлгана. Ийм хүн эрүүл ухаантай юу? (Үгүй.) Хэрвээ хүн мөс чанаргүй, эрүүл ухаангүй, өөрийнхөө эцэг эхийг ч тоомжиргүй зовоож чаддаг бол хүн мөн гэж үү? (Биш.) Тэгвэл тэр юу вэ? (Адгуус амьтан.) Тэр бол адгуус амьтан. Ингэж хэлэх нь зөв үү? (Зөв.) Үнэн хэрэгтээ хэрвээ хүн эцэг эхийнхээ өмнө хүлээсэн зарим хариуцлагаа биелүүлж, тэднийг асарч, энхрийлэн хайрладаг бол энэ нь хэвийн хүн чанартай хүмүүст зайлшгүй байх учиртай зүйл биш гэж үү? (Мөн.) Хэрвээ хүн эцэг эхээ ад үзэж, зовоох юм бол мөс чанар нь хүлээн зөвшөөрч чадах уу? Хэвийн хүн тиймэрхүү юм хийж чадах уу? Мөс чанар, эрүүл ухаантай хүмүүс ингэж чадахгүй—тэд эцэг эхээ уурлуулчихвал хэдэн өдөр сэтгэл тавгүйтнэ. Зарим хүн түргэн ууртай байдаг бөгөөд цөхрөнгөө барах мөчдөө эцэг эхдээ уурлаж болох ч дараа нь тэд мөс чанартаа зэмлүүлнэ, уучлал гуйхгүй байлаа ч дахин тийм юм хийхгүй. Энэ бол хэвийн хүн чанартай хүмүүст байх ёстой зүйл, хэвийн хүн чанарын илчлэл. Хүн чанаргүй хүмүүс юу ч мэдрэхгүйгээр эцэг эхээ яаж ч зовоож чадах бөгөөд тэдний хийдэг зүйл энэ юм. Бага байхад нь аав ээж нь нэг удаа цохисон л бол тэд насан туршдаа үүнийг санах ба өсөж том болсныхоо дараа аав ээж рүүгээ дайрч, эргүүлээд зодохыг хүсдэг. Бага байхад нь аав ээж нь зодсон бол ихэнх хүн зөрүүлээд цохихыг хүсдэггүй; гучаад насны зарим хүн аав ээж нь цохих үед эргүүлээд цохихгүй, өвдөж байсан ч нэг ч үг дуугарахгүй. Энэ нь хэвийн хүн чанартай хүмүүст байх учиртай зүйл юм. Тэд яагаад энэ талаар нэг ч үг дуугарахгүй вэ? Өөр хүн тэднийг цохивол тэд үүнийг зөвшөөрч, тэр хүнд зодуулах уу? (Үгүй.) Өөр хүн байсан бол хэн байх нь хамаагүй тэд өөрсдийгөө зодуулахгүй—бүр хэл амаар доромжилсон үг хэлэхийг нь ч зөвшөөрөхгүй. Тэгвэл тэд аав ээж нь яаж ч цохисон яагаад эргүүлээд цохидоггүй, эсвэл уурладаггүй юм бэ? Яагаад тэвчдэг юм бэ? Тэдний хүн чанарт мөс чанар, эрүүл ухаан байдаг учраас тэр биш гэж үү? Тэд дотроо “Аав ээж маань намайг өсгөсөн. Тэд намайг зодох нь буруу ч гэсэн би тэвчих ёстой. Тэгээд ч би тэднийг уурлуулсан учраас зодуулбал таарна. Би үгэнд нь орохгүй, уурыг нь хүргэсэн учраас л тэд ингэж байгаа. Би зодуулбал таарна! Би дахиад хэзээ ч ингэхгүй” гэж боддог. Хэвийн хүн чанартай хүмүүст байх ёстой эрүүл ухаан энэ биш гэж үү? (Мөн.) Хэвийн хүн чанарын энэ эрүүл ухаан нь эцэг эхийнхээ ингэж хандахыг тэвчихэд хүргэдэг. Энэ бол хэвийн хүн чанар юм. Тэгвэл ингэж хандахыг нь тэвчиж чаддаггүй, эцэг эх рүүгээ эргээд дайрдаг хүмүүст ийм хүн чанар байдаг уу? (Байхгүй.) Тийм ээ, тэдэнд байдаггүй. Хэвийн хүн чанарын мөс чанар, эрүүл ухаангүй хүмүүс бүр төрсөн аав ээжийгээ ч зодож, үг хэлээр доромжилж чаддаг, тэгвэл тэд Бурхан болон чуулганы ах, эгч нартаа яаж хандаж чадах вэ? Тэд өөрсдийг нь төрүүлж, өсгөсөн хүмүүст ингэж хандаж чаддаг юм чинь цусан холбоогүй бусад хүнийг бүр ч тоохгүй биш үү? (Тийм ээ.) Тэд өөрсдийнхөө харж, хүрч чадахгүй Бурханд яаж хандах вэ? Нүдээрээ харж чадахгүй Бурханд мөс чанар, эрүүл ухаанаар хандаж чадах уу? Тэд Бурханы зохион байгуулсан бүх орчинд дуулгавартай байж чадах уу? (Үгүй.) Хэрвээ Бурхан тэдэнтэй харьцаж, засаж, эсвэл шүүж, гэсгээвэл тэд Бурханыг эсэргүүцэх үү? (Тэгнэ.) Үүнийг бодоод үз: Хүний мөс чанар, эрүүл ухаан ямар чиг үүрэг гүйцэтгэдэг вэ? Хүний мөс чанар, эрүүл ухаан тодорхой хэмжээнд зан авирыг нь хязгаарлаж, зохицуулж чаддаг—энэ нь хүнийг зөв хандлагатай болгож, ямар нэг зүйл тохиолдоход зөв сонголт хийж, өөрсдөд нь тохиолдсон юм бүхэнд мөс чанар, эрүүл ухаанаар ханддаг болгодог. Ихэнх тохиолдолд мөс чанар, эрүүл ухаанд үндэслэн авирлах нь хүмүүст асар олон золгүй явдлаас зайлсхийх боломж олгоно. Мэдээж үнэнийг эрэлхийлдэг хүмүүс энэ суурин дээр үнэнийг эрэлхийлэх замаар алхах сонголт хийж, үнэний бодит байдалд орж, Бурханы зохион байгуулалт, зохицуулалтад дуулгавартай байж чаддаг. Үнэнийг эрэлхийлдэггүй хүмүүс хүн чанаргүй бөгөөд тэдэнд ийм мөс чанар, эрүүл ухаан байдаггүй—үүний үр дагавар аймшигтай. Тэд Бурханд юу ч хийж чадна—яг л фарисайчууд Эзэн Есүст хандсантай адилаар тэд Бурханыг гутааж, Бурханаас өшөө авч, Бурханыг доромжилж, бүр Бурханыг буруутгаж, Бурханаас урваж чадна. Энэ асуудал маш ноцтой—энэ нь гай дууддаг бус уу? Хүн чанарын эрүүл ухаангүй хүмүүс адгуу зангаасаа үүдэн бусдаас үргэлж өшөө авдаг; хүн чанарын эрүүл ухаанд баригддаггүй тул туйлширсан бодол санаа, үзэл бодолтой болж, дараа нь туйлширсан зан гаргаж, мөс чанар, эрүүл ухаангүй авирлахад амархан байдаг бөгөөд эцэстээ үр дагавар нь бүрмөсөн хяналтаас гардаг. Би “эцэг эхээ хүндлэх” болон үнэний хэрэгжүүлэлтийн талаар нөхөрлөж бараг дууслаа—эцсийн эцэст энэ нь хүн чанараас шалтгаалдаг. Бурхан яагаад “эцэг эхээ хүндэл” гэх мэтийн шаардлага тавьсан бэ? Энэ нь хүний биеэ авч явах байдалтай холбоотой учраас. Нэг талаар Бурхан энэ шаардлагыг ашиглан хүний зан авирыг зохицуулдаг, нөгөө талаар хүмүүсийн хүн чанарыг шалгаж, тодорхойлдог. Хэрвээ хүн төрсөн аав ээждээ мөс чанар, эрүүл ухаанаар ханддаггүй бол хүн чанаргүй гэдэг нь гарцаагүй. Зарим хүн: “Аав, ээж нь хүн чанар сайтай биш, хүүхдийнхээ өмнө хүлээсэн хариуцлагаа бүрэн биелүүлээгүй бол яах вэ—тэр хүн мөн л эцэг эхдээ ачлалтай байх ёстой юу?” гэдэг. Хэрвээ тэр хүн мөс чанар, эрүүл ухаантай бол хүү юм уу охины хувиар эцэг эхээ зовоохгүй. Эцэг эхээ зовоодог хүмүүст мөс чанар, эрүүл ухаан яавч байхгүй. Тиймээс Бурхан ямар ч шаардлага тавьсан, энэ нь хүмүүсийн эцэг эхдээ хандах хандлагатай, ихэвчлэн амьдран харуулж, илчилдэг хүн чанартай холбоотой эсэх нь хамаагүй, ямар ч тохиолдолд Бурхан гадна талын зан авиртай холбоотой эдгээр арга замыг дэвшүүлсэн тул Өөрийн гэсэн шалтгаан, зорилготой байж таарна. Хэдийгээр Бурханы тавьсан зан авирын эдгээр шаардлага нь зарим талаар үнэнээс хол байдаг ч ямартай ч хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тогтоосон стандарт мөн юм. Тэдгээр нь бүгд ач холбогдолтой, өнөөдөр ч хүчинтэй хэвээр байдаг.

Би хүнд тавьсан Бурханы зан авирын шалгуур болон Бурханы шаарддаг үнэний хоорондох янз бүрийн уялдаа холбоо, ялгааны талаар сая нөхөрлөлөө. Одоо бид хүмүүсийн үзэлдээ зөв, сайн гэж үздэг зүйлсийн нэг хэсэг болох сайн зан авирын талаар нөхөрлөж бараг дууссан биш үү? Энэ талаарх нөхөрлөлөө дуусгасны дараа бид хүний зан авирыг зохицуулахын тулд Бурханы тавьсан зарим стандарт болон үг хэллэг, хүний амьдран харуулдаг зүйлийн тухай ярилцаж, зарим жишээг жагсаасан, тухайлбал: бусдыг зодохгүй, хэл амаар доромжлохгүй байх, эцэг эхээ хүндлэх, архи ууж, тамхи татахгүй байх, хулгай хийхгүй, бусдыг далимдуулан ашиглахгүй байх, хуурамч мэдүүлэг өгөхгүй, хуурамч шүтээн шүтэхгүй байх гэх мэт. Мэдээж эдгээр нь ердөө гол зүйл нь бөгөөд илүү олон нарийн ширийн зүйлийг бид авч үзэхгүй. Тэгвэл эдгээр зүйлийн талаар нөхөрлөсний дараа та нар ямар үнэнийг олж авсан байх ёстой вэ? Ямар зарчмыг хэрэгжүүлэх ёстой вэ? Юу хийх ёстой вэ? Ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах хэрэгтэй юу? Сайхан ааштай хүн байх шаардлагатай юу? Эвсэг найрсаг, ойр дотно байдалтай байх хэрэгтэй юу? Эмэгтэйчүүд эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй юм уу боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх хэрэгтэй юу? Эрчүүд нь агуу, амбицтай, амжилттай хүн байх хэрэгтэй юу? Тэгэх хэрэггүй. Мэдээж бид асар их нөхөрлөл хийсэн. Уламжлалт соёлын дэмждэг эдгээр зүйлийг Сатан хүмүүсийг төөрөлдүүлэхдээ ашигладаг нь тодорхой. Эдгээр нь үнэхээр төөрөлдүүлдэг зүйлс бөгөөд хүмүүсийг мэхэлдэг зүйлс юм. Та нар өөрсдийгөө шалгаж, ийм бодол санаа, үзэл бодол, зан авир, илрэлийг өвөрлөсөөр байгаа эсэхээ харах ёстой. Хэрвээ байгаа бол тэдгээрийг шийдвэрлэхийн тулд үнэнийг хурдхан эрж хайх ёстой, дараа нь үнэнийг хүлээн авч, Бурханы үгээр амьдрах ёстой. Тийм маягаар Бурханы сайшаалыг хүртэж чадна. Та нар уламжлалт соёлоор амьдрах үед дотоод байдал чинь ямар байсан, зүрх сэтгэлийн чинь гүнд ямар мэдрэмж төрж, юу олж авсан, үр дүн нь юу байсныг эргэцүүлээд, дараа нь биеэ барих, ариун хүний ёс журамтай байх, бусдыг цохихгүй, үг хэлээр доромжлохгүй байх гэх мэт хүнээс шаардсан Бурханы стандартын дагуу биеэ авч явахад ямар санагдахыг харах ёстой. Эдгээр амьдралын хэв маягийн аль нь чамайг илүү хялбар, эрх чөлөөтэй, тогтвортой, амар амгалан амьдруулж, илүү хүн чанартай амьдрах боломж олгож байгааг, мөн аль нь хуурамч багийн дор амьдарч байгаа мэт санагдуулж, амьдралыг чинь маш хуурамч, өрөвдөлтэй болгож байгааг хар. Амьдралын эдгээр хэв маягийн аль нь чамайг Бурханы шаардлагад улам ойр амьдруулж, Бурхантай харилцах харилцааг чинь улам хэвийн болгож байгааг хар. Чи үүнийг бодитоор туулах үедээ мэдэх болно. Бурханы үг болон үнэнийг л хэрэгжүүлэх нь чамд чөлөөлөлт, эрх чөлөөг авчирч, Бурханы сайшаалыг хүртэх боломж олгож чадна. Жишээлбэл, өөрийгөө ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжилдаг, дүрэм журмыг дагаж мөрддөг, сайн хүн гэж бусдаар хэлүүлэхийн тулд чи өөрөөсөө насаар ахмад ах юм уу эгчтэй уулзах бүрдээ “ах аа”, “эгч ээ” гэж дуудаад, нэрээр нь дуудаж хэзээ ч зүрхэлдэггүй, нэрээр нь дуудахаас хэтэрхий ичиж, тэгэх нь тун хүндлэлгүй хэрэг гэж боддог байлаа гэе. Ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах энэ уламжлалт үзэл зүрх сэтгэлд чинь нуугдсан байдаг тул хөгшин хүнийг харахдаа чи маш эелдэг, зөөлөн авирлаж, дүрэм журам сахидаг, соёлтой хүн мэт байж, өөрийн эрхгүй 15-аас 90 градусын өнцөг үүсгэн биеэрээ бөхийдөг. Чи ахмад хүмүүст хүндэтгэлтэй ханддаг бөгөөд урд чинь байгаа хүн хэдий чинээ өндөр настай байна, төдий чинээ сайхан авиртай мэт дүр эсгэдэг. Ингэж сайхан авирлах нь сайн зүйл мөн үү? Энэ бол ноён нуруугүй, нэр хүндгүй амьдарч байгаа хэрэг юм. Ийм хүмүүс жаахан хүүхэд харах үедээ яг л хүүхэд шиг хөөрхөн, хөгжилтэй авирладаг. Өөрийнхөө үе тэнгийн нэгнийг харах үедээ тэд нэлээд цэх зогсож, насанд хүрэгч мэт авирладаг, ингэснээр бусад нь тэднийг үл хүндэлж зүрхэлдэггүй. Тэд ямархуу хүн бэ? Олон нүүртэй хүн биш үү? Тэд маш хурдан өөрчлөгддөг, тийм биз дээ? Хөгшин хүнийг хараад тэд “өвөө”, “эмээ” гэж дууддаг. Өөрөөс нь насаар яльгүй ах хүнийг харах үедээ “агаа”, “эгээ”, “ах аа”, “эгч ээ” гэж дууддаг. Өөрөөсөө залуухан хүнтэй уулзахдаа “дүү”, “миний дүү” гэдэг. Тэд нас сүүдрээс нь хамааран хүмүүст өөр өөр алдар цол, хоч нэр өгдөг бөгөөд хүмүүсийг ингэж хаягладаг байдал нь маш оновчтой, үнэн зөв байдаг. Эдгээр зүйл тэдний ясанд нь суусан байдаг бөгөөд үүнийгээ асар чөлөөтэй хэрэглэж чаддаг. Ялангуяа Бурханд итгэж эхэлснийхээ дараа тэд “Одоо би Бурханд итгэгч юм чинь дүрэм журам сахиж, соёлтой байх ёстой; боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй байх ёстой. Би тэр шүтлэггүй, асуудалтай залуус шиг дүрэм журмыг зөрчиж, тэрсэлж болохгүй—хүмүүс үүнд дургүй. Би хүн бүрд таалагдахыг хүсвэл ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлах ёстой” гэдэгт бүр ч их үнэмшдэг. Тиймээс тэд зан авираа улам чанд зохицуулж, өөр өөр насны хүмүүсийг өөр өөр түвшинд хувааж, бүгдэд нь алдар цол, хоч нэр өгч, дараа нь үүнийгээ өдөр тутмын амьдралдаа байнга хэрэгжүүлж, улмаар “Намайг хараач, би Бурханд итгэснийхээ дараа үнэхээр өөрчлөгдсөн. Би боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй, сайхан ааштай, ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжилдаг, эвсэг найрсаг хүн. Би үнэхээр хүний төрхтэй амьдарч байна. Хэчнээн ахмад хүн байх нь хамаагүй, уулзсан хүн бүрээ би зөв авгайлан дуудаж мэддэг. Эцэг эх маань надад үүнийг заах шаардлагагүй, эргэн тойрны хүмүүс надад үүнийг хэлж өгөх хэрэггүй, би зүгээр л яахаа мэднэ” гэж бүр ч их боддог. Энэ сайн зан авирыг хэрэгжүүлснийхээ дараа тэд өөрсдийгөө үнэхээр хүн чанартай, үнэхээр дүрэм журам мөрддөг, Бурханд энэ нь таалагдах нь лавтай гэж боддог—тэд өөрсдийгөө болон бусдыг хуурч байгаа биш үү? Одоогоос эхлээд чи эдгээр зүйлийг орхих ёстой. Өмнө нь Би Дамин, Шяомин хоёрын түүхийг ярьж өгсөн—тэр түүх ахмадыг хүндэлж, залуусыг халамжлахтай холбоотой байсан, тийм үү? (Тийм ээ.) Зарим хүн хөгшин хүнийг хараад, тэднийг “ах аа”, “эгч ээ” гэж дуудах нь хангалттай найрсаг биш, энэ нь өөрсдийг нь хангалттай соёлтой гэж хүмүүст бодогдуулахгүй гэж боддог болохоор “хөгшин өвөө”, эсвэл “хөгшин эгч” гэж дууддаг. Чи тэдэнд хангалттай хүндлэл үзүүлсэн мэт харагддаг, тэгвэл тэднийг гэх хүндлэл чинь хаанаас гардаг вэ? Чамд бусдыг хүндэлдэг хүний царай төрх байхгүй. Чи аймшигтай, хэрцгий, шазруун, биеэ тоосон төрхтэй, өөр хэнээс ч илүү биеэ тоосон үйлдэлтэй. Чи үнэний зарчмыг эрж хайдаггүй төдийгүй, бас өөр хэнтэй ч зөвлөлддөггүй; дураараа дургидаг, өчүүхэн төдий ч хүн чанаргүй. Чи хэн байр суурьтай болохыг хараад, дараа нь тэднийг “ах аа”, “эгч ээ” гэж дуудан, үүнийхээ төлөө бусдаар магтуулна гэж найддаг—ингэж дүр эсгээд нэмэртэй юу? Ингэж дүр эсгэвэл хүн чанар, ёс суртахуунтай болох уу? Эсрэгээрээ, ингэж байгааг чинь бусад хүмүүс харах үедээ чамайг бүр ч их зэвүүцнэ. Бурханы гэрийн ашиг сонирхолтой холбоотой асуудлууд гарч ирэхэд чи жинхэнээсээ Бурханы гэрийн ашиг сонирхлоос урваж чадна. Чи өөрийгөө сэтгэл хангалуун байлгахын тулд л амьдардаг, ийм хүн чанартай хэр нь хүмүүсийг “эгч ээ” гэж дуудсаар байдаг—энэ чинь дүр эсгэлт биш үү? (Мөн.) Та нар дүр эсгэхдээ үнэхээр сайн! Надад хэл дээ, ийм хүмүүс жигшүүртэй биш үү? (Тийм.) Ийм хүмүүс үргэлж Бурханы гэрийн ашиг сонирхлоос урваж байдаг—Бурханы гэрийн ашиг сонирхлыг огтхон ч хамгаалдаггүй. Тэд тусыг усаар хариулдаг бөгөөд Бурханы гэрт амьдрахад зохихгүй. Өөрсдийгөө шалга, чиний өвөрлөсөөр байгаа ямар бодол санаа, үзэл бодол, хандлага, арга барил, хүмүүст хандах арга зам хүн төрөлхтний сайн зан авир гэж хүлээн зөвшөөрдөг ч үнэндээ Бурханы үзэн яддаг яг тэр зүйл мөн бэ гэдгийг хар. Та нар даруйхан эдгээр үнэ цэнгүй зүйлийг орхих ёстой, тэдгээртэй зууралдаж яавч болохгүй. Зарим хүн: “Ингэж авирлахад юу нь буруу юм бэ?” гэдэг. Хэрвээ чи тэгж авирладаг бол Би чамайг жигшиж, үзэн ядна, чи яасан ч тэгж авирлаж болохгүй. Зарим хүн: “Та намайг жигших нь хамаагүй, эцсийн эцэст бид Тантай хамт амьдардаггүй” гэдэг. Бид хамт амьдардаггүй байсан ч гэсэн чи тэгж авирлах ёсгүй. Чи үнэнийг хүлээн авч, хэрэгжүүлж чаддаггүй, өөрөөр хэлбэл, аврагдаж чадахгүй учраас Би чамайг жигшинэ. Тиймээс тэдгээр зүйлийг аль болох хурдан орхисон чинь дээр. Битгий дүр эсгэ, хуурамч багийн цаана бүү амьдар. Энэ тухайд Барууны хүмүүс маш хэвийн гэж Би бодож байна. Жишээлбэл, Америкт чи зүгээр л хүмүүсийг нэрээр нь дуудах хэрэгтэй. Чи энэ хүнийг “өвөө”, тэр хүнийг “эмээ” гэж эв хавгүй дуудах хэрэггүй, хүмүүс чамайг шүүмжлэх талаар санаа зовох шаардлагагүй—зүгээр л хүмүүсийг нэр хүндтэй байдлаар нэрээр нь дуудаж болох бөгөөд ингэж дуудахыг чинь сонсоод том хүн ч бай, хүүхэд ч бай маш их баярлаж, чамайг өөрийг нь хүндэлж байна гэж бодно. Эсрэгээрээ, хэрвээ чи нэрийг нь мэддэг ч “ноёнтоон”, “эгч ээ” гэж дуудах юм бол тэд баярлахгүй, чамайг үл тоомсорлох бөгөөд энэ нь чамд маш хачин санагдана. Барууны соёл Хятадын уламжлалт соёлоос өөр. Хятадын ард түмэн уламжлалт соёлд үнэмшиж, үүний нөлөөнд автсан байдаг бөгөөд үргэлж өндөр албан тушаал хашиж, бүлгийн ахмад нь байж, бусдаар өөрийгөө хүндлүүлэхийг хүсдэг. Тэдний хувьд “өвөө”, “эмээ” гэж дуудуулах нь хангалтгүй, энэ үгийн урд “хөгшин” гэсэн үг нэмж, “хөгшин өвөө”, “хөгшин эмээ”, “хөгшин ах” гэж дуудахыг хүмүүсээс хүсдэг. Тэгээд бас “том эгч”, эсвэл “том ах” гэж бий—хэрвээ тэд “хөгшин” гэж дуудуулахгүй бол “том” гэж дуудуулахыг хүсдэг. Ийм хүмүүс жигшүүртэй биш үү? Энэ ямар гээчийн зан чанар вэ? Олиггүй биш үү? Энэ нь үнэхээр зэвүүн! Ийм төрлийн хүмүүс бусдын хүндлэлийг олж авч чадахгүй төдийгүй, бусад хүмүүс тэднийг үзэн ядаж, зэвүүцэж, тэднээс зайгаа барьж, тэднийг голдог. Тиймээс уламжлалт соёлын эдгээр талыг илчилж, эдгээр зүйлийг үзэн ядах шалтгаан Бурханд бий. Учир нь эдгээр зүйл Сатаны заль мэх, зан чанарыг агуулдаг, мөн хүний биеэ авч явах арга барил, чиг баримжаанд нөлөөлдөг. Мэдээж бас хүмүүс, зүйлсийн талаарх хүний үзэл бодолд нөлөөлөхийн сацуу хүмүүсийг харалган болгож, зөв замыг сонгох чадварт нь нөлөө үзүүлдэг. Тиймээс хүмүүс эдгээр зүйлийг орхих ёстой биш үү? (Тийм ээ.)

Хятадын ард түмэнд уламжлалт соёл гүн гүнзгий нөлөө үзүүлсэн. Мэдээж дэлхий дээр бүх улс оронд өөрийн гэсэн уламжлалт соёл байдаг бөгөөд эдгээр уламжлалт соёл нь хоорондоо багахан л ялгаатай. Зарим үг хэллэг нь Хятадын уламжлалт соёлынхоос ялгаатай хэдий ч уг чанар нь адилхан. Хүмүүс завхарсан зан чанартай, хэвийн хүн чанаргүй тул гаднаа сайн мэт харагддаг, хүний үзэл, төсөөлөлтэй нийцдэг, хүмүүс хэрэгжүүлэхэд амархан, өөрсдийгөө нуун далдлахад амархан зарим маш овжин зан авирыг ашигладгаас болоод л энэ бүх үг хэллэг оршин байдаг, ингэснээр хүмүүс маш боловсон, эрхэм, хүндтэй харагдаж, нэр төртэй, ёс жудагтай мэт санагддаг. Гэхдээ уламжлалт соёлын яг энэ талууд л хүмүүсийн нүдийг сохолж, тэднийг хууран мэхэлдэг бөгөөд хүний төрхийг амьдран харуулахад яг эдгээр зүйл л хүмүүст саад болдог. Үүнээс ч долоон дор нь, Сатан эдгээр зүйлийг ашиглан хүмүүсийн хүн чанарыг завхруулж, тэднийг зөв замаас холдуулдаг. Тийм биш гэж үү? (Тийм.) Бурхан хүмүүст хулгай хийж, садар самуун үйлдэж болохгүй гэх мэтийг хэлдэг, харин Сатан хүмүүст боловсрол сайтай, мэдрэмжтэй, эелдэг зөөлөн, хүмүүжилтэй, сайхан ааштай байх ёстой гэх мэтийг хэлдэг—эдгээр нь Бурханы тавьсан шаардлагуудын яг эсрэг биш гэж үү? Бурханы шаардлагатай зориуд сөргөлддөг биш үү? Бусад хүнийг хууран мэхлэхийн тулд эдгээр гадна талын арга барил, зан авир, амьдран харуулдаг зүйлээ хэрхэн ашиглахыг Сатан хүмүүст заадаг. Харин Бурхан хүмүүст юу заадаг вэ? Тэд бусдын итгэлийг хуурамчаар олж авахын тулд гадна талын зан авирыг ашиглах ёсгүй, үүний оронд нь Бурханы үг болон үнэнд үндэслэн биеэ авч явах ёстой гэж заадаг. Тийм маягаар тэд бусдын итгэл, найдварыг хүртэх эрхтэй болно—ийм хүмүүс л хүн чанартай байдаг. Энд ялгаа байгаа биш үү? Асар их ялгаа бий. Бурхан чамд биеэ хэрхэн авч явахыг заадаг байхад Сатан чамд хэрхэн дүр эсгэж, бусад хүнийг хэрхэн хуурах вэ гэдгийг хэлж өгдөг—энэ нь том ялгаа биш үү? Тэгвэл хүмүүс эцэст нь юу сонгох ёстойг та нар одоо ойлгов уу? Эдгээрийн аль нь зөв зам бэ? (Бурханы үг.) Тийм ээ, Бурханы үг бол амьдралын зөв зам. Бурханы үг хүний зан авирын талаар ямар ч шаардлага тавьсан бай, энэ нь дүрэм журам, тушаал, эсвэл хүнд Бурханы ярьсан хууль байлаа ч гэсэн бүгд гарцаагүй зөв бөгөөд хүмүүс тэдгээрийг дагаж мөрдөх ёстой. Учир нь Бурханы үг бол үргэлж зөв зам, эерэг зүйл байна, харин Сатаны үг хүмүүсийг мэхэлж, завхруулж, Сатаны явуулгыг агуулдаг бөгөөд хүмүүсийн дур сонирхол, үзэл, төсөөлөлд хэчнээн нийцэж байлаа ч гэсэн зөв зам биш юм. Ойлгов уу? (Ойлголоо.) Өнөөдрийн нөхөрлөлийн агуулгыг сонсоод та нарт ямар санагдаж байна? Энэ нь үнэнтэй холбоотой байна уу? (Тийм ээ.) Та нар үнэний энэ талыг өмнө нь ойлгосон байсан уу? (Тийм ч тодорхой биш.) Одоо тодорхой ойлгов уу? (Өмнөхөөсөө илүү ойлголоо.) Товчхондоо, эдгээр үнэнийг ойлгох нь хүмүүст хожим ашиг тусаа өгнө. Энэ нь ирээдүйд үнэнийг эрж хайх, хүн чанарыг амьдран харуулахад нь тустай, мөн амьдралдаа эрэлхийлдэг зүйлийнх нь зорилго, чиглэлд тустай байх болно.

2002 оны 2 дугаар сарын 26